Κοπρίτες. Των Γιάννη Μαρθάρη και Ξένιας Γεωργιάδου

Ένα ακόμα ξέσπασμα, από τα πολλά τον τελευταίο καιρό από γνωστό δημοσιογράφο, που σε κάνει να αναρωτιέσαι αν ίσως χρειάζεται μαθήματα ελέγχου του θυμού του.

Αυτή την φορά τον εξόργισαν οι συμπατριώτες μας που πάνε στα κατεχόμενα και ξοδεύουν χρήματα. Κοπρίτες, κοπρίτες, αλήτες αναφώνησε. Ενισχύουν τον κατακτητή, συνέχισε. 

Ας δούμε όμως κάποια δεδομένα.  Η συνθήκη προσχώρησης της Κύπρου στην Ε.Ε. ενέταξε  στην Ευρωπαϊκή επικράτεια όλο το νησί, με αναστολή του κεκτημένου στις περιοχές που δεν ελέγχονται από την Κ.Δ. Αυτό έγινε την 1/5/2004. Δύο μέρες πριν, είχε εγκριθεί από το Συμβούλιο της ΕΕ ο Κανονισμός της πράσινης γραμμής (866/2004), που αφορά την απρόσκοπτη διακίνηση των πολιτών αλλά και αγαθών, με βάση κάποιους περιορισμούς όσον αφορά τις ποσότητες αλλά και προϊόντα, όπως ορίζει το κεκτημένο. Ένας κανονισμός που δεν αφορά βεβαίως μόνο τους Κύπριους πολίτες αλλά και τους Ευρωπαίους. Ένας κανονισμός που εγκρίθηκε και με την σύμφωνη γνώμη της τότε Κυβέρνησης της ΚΔ. 

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε γραφείο στα κατεχόμενα (task force), ως παράρτημα του επίσημου γραφείου της στη Λευκωσία,  με σκοπό την επίβλεψη χρηματοδότησης έργων στα κατεχόμενα, ως μέρος της γενικότερης πολιτικής της για άρση της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων.  Ο γενικός στόχος είναι η παροχή βοήθειας για να διευκολυνθεί η επανένωση της Κύπρου, ενθαρρύνοντας την οικονομική ανάπτυξη της τουρκοκυπριακής κοινότητας και δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην οικονομική ολοκλήρωση της νήσου, τη βελτίωση των επαφών μεταξύ των δύο κοινοτήτων και με την ΕΕ, καθώς και την προετοιμασία για την εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου. Κάτι βεβαίως που δεν αφορά τους Τούρκους, αλλά τους Τουρκοκύπριους, έναν διαχωρισμό που πολλοί αδυνατούν να κάνουν. 

Η ελεύθερη διακίνηση δια μέσω των οδοφραγμάτων, η οποία διασφαλίστηκε μέσω του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής, επέτρεψε σε χιλιάδες Κύπριους να παν στους τόπους που γεννήθηκαν ή κατάγονται, αλλά και σε μη πρόσφυγες να ανακαλύψουν πως η πατρίδα τους δεν σταματά στα οδοφράγματα, απλώνεται από την Πάφο μέχρι την Καρπασία.  Κοπρίτες.

Στο πλαίσιο της στοχευμένης πολιτικής της ΕΕ για τις κατεχόμενες περιοχές, η οποία σημειώνεται δεν αφορά αποκλειστικά τους Τουρκοκύπριους αλλά όλους τους Κύπριους,  έγινε  εφικτή η αναστύλωση του μοναστηριού του Αποστόλου Ανδρέα αλλά και άλλων μνημείων της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Τον τελευταίο καιρό είδαμε χιλιάδες ελληνοκύπριους να δίνουν το παρόν τους σε λειτουργίες σε κατεχόμενες εκκλησίες μας με την ευκαιρία σημαντικών θρησκευτικών εορτών της ορθοδοξίας.  Επίσης κοπρίτες προφανώς. 

Την ίδια στιγμή, η οικονομική κρίση έχει μειώσει κατά πολύ τα εισοδήματα των Ελληνοκυπρίων, αναγκάζοντας κάποιους να βρουν διέξοδο στα οικονομικά τους προβλήματα μέσω της επιτροπής αποζημιώσεων που νομιμοποιήθηκε μετά την γνωστή απόφαση «Δημόπουλος» του ΕΔΑΔ.  Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι κάποιοι έχουν χάσει εδώ και καιρό την πίστη τους σε μια διευθέτηση του προβλήματος στο ορατό μέλλον, η επιτροπή αποζημιώσεων έχει φτάσει να ελέγχει σήμερα περίπου το 5% της Ε/Κ γης στα κατεχόμενα. Η οικονομική δυσπραγία οδήγησε επίσης τους πολίτες σε αναζήτηση φθηνότερων προϊόντων, όπως καυσίμων, τσιγάρων, φαρμάκων, ακόμα και φθηνότερων αεροπορικών εισιτηρίων. Για κάποιον με ένα μισθό των 700-1000 ευρώ, η εξοικονόμηση 100 ευρώ, δηλαδή το 10-20% των εισοδημάτων του, είναι πολύ σημαντικό ποσό, αφορά την ίδια του την επιβίωση. Κοπρίτες και αυτοί. 

Μα υπάρχουν και αυτοί που πάνε στα καζίνο ή σε οίκους ανοχής, θα πει κάποιος. Βεβαίως και υπάρχουν αλλά αυτό δεν αφορά τα κατεχόμενα, αλλά τα πάθη τους που απλά βρίσκουν ένα τρόπο να τα εκτονώσουν. Και παρότι οι γράφοντες δεν τα συμμερίζονται, τα καταλαβαίνουν. Ας μην αναγάγουμε όμως κοινωνικά ζητήματα σε θέμα πατριωτισμού. Και ας μην ξεχνούμε ότι αυτό αφορά μια πραγματικά πολύ μικρή μερίδα του πληθυσμού, και είναι ανήθικο να οδηγεί στην γενίκευση, προσβάλλοντας και απαξιώνοντας την πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων που μεταβαίνουν στις κατεχόμενες περιοχές. 

Είναι ξεκάθαρο λοιπόν πως δεν τίθεται θέμα παρανομίας στις συνδιαλλαγές μεταξύ των δύο κοινοτήτων, εφόσον σέβονται τους κανόνες, που έχουν προαναφερθεί. Όταν περνάμε τα οδοφράγματα μας ενοχλεί που πρέπει να δείχνουμε ταυτότητες, αλλά μπροστά στην ανεκτίμητη ευκαιρία να δούμε τον τόπο μας, να δείξουμε στα παιδιά μας πως η πατρίδα τους δεν είναι μισή, το τίμημα του να αφήσουμε λίγα ευρώ για ένα χυμό ή ένα γεύμα, ή έστω και για να γεμίσουμε βενζίνη το αυτοκίνητο, μοιάζει πολύ μικρό.  

Σεβαστή βεβαίως και η διαφορετική άποψη όσων επιλέγουν για τους δικούς τους λόγους να μην περάσουν τα οδοφράγματα. Αυτό όμως δεν τους δίνει δικαίωμα να χαρακτηρίζουν χιλιάδες συμπατριώτες τους ως κοπρίτες. Ούτε κανείς τους νομιμοποιεί να μοιράζουν πιστοποιητικά πατριωτισμού. Αν λοιπόν η επιλογή μας σε ένα εντελώς υποκειμενικό δίλλημα, που δεν θα έπρεπε καν να υπάρχει, μας καθιστά κοπρίτες κατά την άποψη μερικών, τότε δηλώνουμε ένοχοι.  Ας μας κρίνει ο λαός. 

Γράφει: Γιάννης Μαρθάρης και Ξένια Γεωργιάδου

ιδρυτικά μέλη της Ομάδας Κύπρος.
Twitter: @MartharisY