Yes, how many ears must one man have / Before he can hear people cry?
Yes, how many deaths will it take till he knows / That too many people have died?
The answer my friend is blowin’ in the wind
Ήταν άνοιξη του 1962 όταν ο Dylan έγραφε κάπου στο Greenwich Village τους στίχους αυτούς.
Λίγο μετά,το Blowin’In the Wind ήταν στα χείλη όλου σχεδόν του πλανήτη.
Στην απαρχή του ψυχρού πολέμου, με το κίνημα για τα ανθρώπινα δικαιώματα να φουντώνει, με τις μνήμες του Δεύτερου Πολέμου νωπές, ο μεγάλος αμερικανός δημιουργός μόλις 21 ετών τότε, αναρωτιόταν πότε άραγε οι άνθρωποι θα εννοήσουν τα αυτονόητα, πότε θα αφουγκραστούν τον πόνο, πότε θα σιωπήσουν από δέος μπροστά στο περιττό θανατικό. Η απάντηση, πλανιόνταν στον αέρα. Και συνεχίζει.
Θυμήθηκα το τραγούδι καθώς αναλογιζόμουν πως φέτος, κλείνει ακριβώς ένας αιώνας από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο τον οποίο οι Βρετανοί για λόγους που δεν εξηγήθηκαν ποτέ, βάφτισαν «Μεγάλο».
Ίσως, γιατί όπως σημειώνει και η Ann Wroe του Economist ( αρμόδια συντάκτρια για τις νεκρολογίες) οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου έδωσαν τη μερίδα του λέοντος σε νεκρούς.
Για λόγους ιστορικού πλαισίου, κρατάμε δύο ακόμα στοιχεία.
1 . Ο πρώτος πόλεμος τερματίζει την εποχή της μεγάλης ανεμελιάς την εποχή που ονομάστηκε Belle Époque. Μια εποχή, κατά την οποία συγκεντρώθηκε τεράστιος πλούτος σε λίγους, η εργατική δύναμη φτήνυνε δραστικά, και η χλιδή στις ανώτερες τάξεις απέκτησε προκλητικά χαρακτηριστικά.
2. Ο πρώτος πόλεμος τελειώνει με την εξευτελιστική για τη Γερμανία Συνθήκη των Βερσαλλιών και, οργώνει τα εύφορα χωράφια στα οποία λίγα χρόνια αργότερα θα θεριέψει ο Εθνικισμός για να αιματοκυλήσει τον κόσμο στον Δεύτερο Πόλεμο.
Εκατό χρόνια λοιπόν μετά τον πρώτο πόλεμο που αφελώς τότε θεωρήθηκε σαν ο τελευταίος, η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά στην ίσως πιο κρίσιμη στροφή της ιστορίας της.
Ανάπηρα ενωμένη η Ευρώπη, έχοντας διαγράψει μία σημαντική διαδρομή τα τελευταία 30 χρόνια μέσα από την οποία αναδείχθηκαν ευκαιρίες σε όλα τα επίπεδα για εκατομμύρια πολίτες της στέκει τώρα με το ηθικό των ευρωπαίων-κυρίως του Νότου αλλά όχι μόνο-κουρελιασμένο και με τους νεαρούς ευρωπαίους που είναι κάτω από 30 να την αμφισβητούν έως και απόλυτα.
Και όσο πιο κάτω κατεβαίνει κάποιος στις ηλικιακές ομάδες, τόσο πιο έντονα εισπράττει την απαξία.
Πριν από λίγες μέρες, στη Λευκωσία φιλοξενήθηκε στο «Εγκώμιο Πολιτιστικό Κέντρο» (καταπληκτικός χώρος!) μία εκδήλωση ιδιαίτερου ενδιαφέροντος.
Το θέμα –τίτλος ήταν: «Η άνοδος (;) της Ακροδεξιάς και η τύχη του ευρωπαϊκού οράματος: ο αγώνας για τη δημοκρατία στη σκοτεινή ήπειρο» .
Η κύρια εισήγηση, από τον συγγραφέα και εκδότη Πέτρο Παπασαραντόπουλο πραγματικά, «χειρούργησε» το σύμπτωμα της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής, ζωγράφισε με καθαρότατα στοιχεία το που βρισκόμαστε και το τι κινδύνους κομίζει αυτή η βαριά παρακμή. Με την εξαίρεση του κου Γιάννου Κατσουρίδη, κανείς δεν έβαλε κάτω τα «γιατί» και το πώς φτάσαμε ως εδώ. Δεν αναζητήθηκε δηλαδή η ασθένεια.
Οι απαντήσεις, έμειναν και πάλι, blowin in the wind.
- Αναδείχθηκε ο λαϊκισμός ως γενεσιουργός αιτία, αλλά δεν φωτογραφήθηκε ο λαϊκισμός ως εργαλείο των ελίτ της εξουσίας που παράγει τις νεοναζιστικές ομάδες.
- Ομολογήθηκε πως η Χρυσή Αυγή έχει ισχυρές αντιστάσεις στον πόλεμο φθοράς ασκείται εναντίον της αλλά δεν ειπώθηκε τίποτα για το περιεχόμενο και τη σύνθεση αυτών των αντιστάσεων.
- Καταγγέλθηκε η «φαιοκόκκινη βία των άκρων» αλλά δεν ακούστηκε κιχ για την τρομοκρατία και την βία του συστήματος που έχει στείλει σε ολόκληρη την Ευρώπη δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους στην ανεργία, στην αυτοχειρία, στα παγκάκια, στην ανασφάλιστη «απασχόληση», στην κατάλυση θεμελιωδών δικαιωμάτων, στην πλήρη υποβάθμιση της καθημερινότητας.
Εδώ, να βάλω δύο παραμέτρους:
- Δεν υπήρξα ποτέ θιασώτης του Σοβιετικού μοντέλου.
- Θεωρώ την Παγκοσμιοποίηση φυσική εξέλιξη στον πλανήτη που μπορεί να συνάδει με τον κοινοτισμό και την κατάργηση των πολλών απάνθρωπων αστικών κέντρων.
Δεν υπήρξε νύξη για την κτηνωδία και την αδηφαγία των ανέμελων (αλά Belle Époque) στελεχών της εξουσίας, των τραπεζών, των «παικτών», των παρακοιμώμενων, των τεράστιων εταιριών, των πολυεθνικών μιζαδόρων που καταλήστευσαν-και συνεχίζουν κανονικά- τον δημόσιο πλούτο.
Δεν υπήρξε, ούτε μία αναφορά για το πως οι Πολιτικοί και η Πολιτική της Δύσης, σιγά σιγά, από την διάλυση του αντίπαλου δέους (Σοβιετική Ένωση) παραδόθηκαν αμαχητί στην αγριότερη μορφή του Καπιταλισμού και των νεοφιλελεύθερων πρακτικών βιάζοντας και παραβιάζοντας κατ’ εξακολούθηση κάθε έννοια προσχήματος.
Στο δια ταύτα λοιπόν:
Παρατήρησα για άλλη μια φορά τον δισταγμό που χαρακτηρίζει τους κύκλους της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας, μην τυχόν και τους παρεξηγήσει κάποιος για «αντισυστημικότητα».
Οι Ευρωεκλογές είναι anteportas. Και ναι, η συμμετοχή σε αυτές είναι πιο κρίσιμη από ποτέ.
Αν η Ε.Ε. παραδοθεί στα χέρια των φαιών το χώμα της μπορεί να ποτιστεί και πάλι με αίμα και δεν θα μείνει τίποτα (κυριολεκτικά) όρθιο.
Όμως, κατεπείγει οι φίλιες προς την Ευρωπαϊκή Ενοποίηση δυνάμεις που αντιτίθενται στη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα να κοιταχτούν στον καθρέφτη, να διαχωρίσουν τη θέση τους και να παρουσιάσουν χειροπιαστό και κατανοητό από τον κόσμο Όραμα.
Αλλιώς, ο εθνικισμός και οι δρόμοι του μίσους θα συνεχίσουν να φαντάζουν σαν την απάντηση στον ευτελισμό της καταρρακωμένης αξιοπρέπειας.
Γράφει: Γιώργος Πήττας
