Είσαι ο Ηλίθιος; Του Γιώργου Πήττα

Κατά το Liddell Scott ο Ιδιώτης, ο απέχων από τα Κοινά της Πόλεως, είναι άνθρωπος άπειρος, αδίδακτος, αμαθής, το ακριβές αντίθετο του «πεπαιδευμένου».

Η λέξη  πέρασε συν τω χρόνω στα λατινικά και απέκτησε έως και ιατρική διάσταση, περιγράφει δηλαδή  τον κλινικά ηλίθιο.

Αν κάτι είναι σίγουρο, έχει να κάνει με τη βαρύτητα του φορτίου της λέξης που κατάφερε να επιζήσει στους αιώνες και να φτάσει στις μέρες μας κουβαλώντας την ίδια αποστροφή που είχαν οι Αρχαίοι Έλληνες για όσους απαξιούσαν τα Κοινά, δηλαδή τις συλλογικές διαδικασίες και τη συμμετοχή στα του Δήμου.

Αποχή:

Ιδιωτεία η πρακτική των ηλιθίων (αγγλιστί idiots- γαλλιστί idiotie – idiotisch γερμανιστί ).

Έλεγε ο Αισχίνης (389-314 με το χριστιανικό ημερολόγιο) : «ούδὲ γὰρ ὁ νόμος τοὺς ἰδιωτεύοντας ἀλλὰ τοὺς πολιτευομένους ἐξετάζει». Δηλαδή, είμαι ιδιώτης, δεν αναμιγνύομαι στα δημόσια πράγματα.

Η λέξη προέρχεται από το επίθετο της αρχαίας Ελληνικής  ίδιος (=ατομικός) και την παραγωγική κατάληξη –ώτης.

Την συναντάμε σε πάμπολλα κείμενα της αρχαιοελληνικής γραμματείας στον Ηρόδοτο, τον Θουκυδίδη, τον Αριστοτέλη, τον Αριστοφάνη τον Αισχίνη που ήδη ανέφερα προηγουμένως.

Σήμερα, όλο αυτό μπορούμε να το πυκνώσουμε και στο απλό αγγλικό σύνθημα «Don’t vote? Don’t complain». Απλά και αυτονόητα πράγματα, αφού δεν ψηφίζεις, μη γκρινιάζεις.

Έχεις χάσει το δικαίωμα της κριτικής.

Έδωσα όμως ιδιαίτερη έμφαση στην αρχαιοελληνική καταγωγή της ιδιωτίας , την αποχής από τα κοινά και στην ταύτιση της με την ηλιθιότητα, γιατί πρόσεξα τις τελευταίες μέρες ποιοι είναι, οι ουκ ολίγοι από εκείνους που συστηματικά ρητορεύουν υπέρ της αποχής και μάλιστα κουνώντας το δάχτυλο έντονα προς όσους ευθαρσώς παίρνουν συγκεκριμένη θέση.

Είναι κατά κανόνα διάφοροι κατά τα άλλα υπερπατριώτες που «μάχονται» (δια του πληκτρολογίου) υπέρ βωμών, εστιών, θρησκείας, πατρίδος, οικογένειας ή και κάποιοι υποτιθέμενοι αντισυστημικοί που κατά τα λοιπά, δεν έχουν προσωπικό πρόβλημα να πάρουν ό,τι μπορούν από το σύστημα που καταγγέλλουν.

Αν έχεις φτάσεις στο μεταξύ την ανάγνωση μέχρι εδώ, μάλλον δεν είσαι ο ηλίθιος που εννοώ στον τίτλο του άρθρου. Υποθέτω, πως αύριο θα πας να ψηφίσεις κάτι, αν μη τι άλλο για να έχεις δικαίωμα να μουρμουράς και να βρίζεις εάν το κρίνεις σκόπιμο αυτούς που ψήφισες.

«Γιατί είμαστε ο μόνος λαός που τον μη αναμειγνυόμενο καθόλου στα κοινά δεν τον θεωρούμε φιλήσυχο αλλά άχρηστο». Δεν το λέω εγώ, ο Περικλής το είπε στον περίφημο Επιτάφιο λόγο του το 430, όπως τον παραθέτει ο  Θουκυδίδης.

Αύριο, ψηφίζουμε. Είναι σοβαρός αυτός ο «μπελάς» που έχουμε ως Πολίτες, όταν μια φορά στα 4-5 χρόνια οι Θεσμοί, μας θυμούνται. 

Κατά την ταπεινή μου γνώμη και ως φίλος της Άμεσης Δημοκρατίας, θα ήθελα ο Δήμος (εμείς) να έχουμε τακτικότατο και αποφασιστικό λόγο για τα περισσότερα ζητήματα που προσδιορίζουν τη ζωή μας. Στην Ελβετία για παράδειγμα, κάνουν δημοψηφίσματα κάθε τρεις και μία για χίλια δυο ζητήματα. Η συμμετοχή, είναι τρόπος ζωής.

Όπως  ταυτόχρονα, θα ήθελα να είχαμε πραγματικές ηγεσίες που σε ορισμένα κρίσιμα για την ιστορία ζητήματα, να αναλαμβάνουν τις ηγετικές τους ευθύνες αντί να γλύφουν το λαό με ψεύδη και μετά να του πετάνε το μπαλάκι για να αποφασίσει εν τη λαϊκή του σοφία. (την ποια;)

Να πω ένα παράδειγμα, άκρως Κυπριακό. Από τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 70, έχει αποφασιστεί ομόφωνα  από το Εθνικό Συμβούλιο, πως το «εθνικό ζήτημα» θα λυθεί μόνο μέσα από τη φόρμουλα της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.

Μερικές δεκαετίες μετά, ένας απίστευτα μεγάλος αριθμός συμπολιτών, ξέρουν τόσο καλά τι είναι η Δ.Δ.Ο. όσο εγώ από κβαντοφυσική. Με έναν λαό, να πελαγοδρομεί μεταξύ συγκινησιακών φορτίσεων, ωμού ρεαλισμού, υπερπατριωτισμού, ενδοτικότητας, υψιπετών διεκδικήσεων, προδοτικής υποχωρητικότητας και πάει λέγοντας. 

Ηγεσία και ιστορική ευθύνη; Προσεχώς, κάποτε, όταν ωριμάσουν οι συνθήκες.

Μόνο που μας ξέφυγε η ωριμότητα και έχουμε περάσει στο σάπισμα.

Καμία αποχή λοιπόν αν είναι δυνατόν!

Παίζονται τα κεφάλια μας, παίζονται τα δικά μας και εκατομμυρίων ευρωπαίων συμπολιτών.

Μέσα στις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις-και ως τέτοιες φωτογραφίζω χονδρικά την Αριστερά και τη Δεξιά υπάρχουν προσωπικότητες με επάρκεια που μπορούν να αθροίσουν τη φωνή τους και να προσθέσουν σημαντική αξία στην κεντρική πολιτική αρένα της Ευρώπης.

Ο κάθε ένας, ας αναλάβει τις ευθύνες του ανάλογα με το τι όραμα έχει για την κοινωνία.

Φτάνει να έχει.

Δεν θα γράψω εδώ σήμερα το τι επιλέγω εγώ. Το έχω κάνει ξεκάθαρο, σε προηγούμενα άρθρα.

Θα πω όμως έντονα, πως η αποχή δεν συνιστά έκφραση της δίκαιης απογοήτευσης μας.

Θα πω-δυνατά-πως υπάρχουν επιλογές σε πρόσωπα που είναι άφθαρτοι φορείς ιδεών.

Θα πω-ακόμα πιο δυνατά- πως πιο επικίνδυνος δρόμος από εκείνον του λαϊκισμού που κάνει φτηνή επίκληση στο θυμικό δεν μπορεί να υπάρξει.

Πριν ψηφίσουμε, κάνουμε την οργή μας σκέψη.

Γιατί, ηλίθιοι, δεν είμαστε. Ή μήπως όχι;

twitter@pittasgeorge

Γράφει: Γιώργος Πήττας