Home Γιώργος Πήττας Γιώργος Βασιλείου-Νιαζί Κιζίλγιουρεκ: Συνομιλία για την μία Κύπρο. Του Γιώργου Πήττα

Γιώργος Βασιλείου-Νιαζί Κιζίλγιουρεκ: Συνομιλία για την μία Κύπρο. Του Γιώργου Πήττα

anastasiadis cyprus-thumb-medium

 


Με εξαίρεση τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο που συνδέθηκε άρρηκτα με την σύγχρονη ιστορία της Κύπρου, ο Γιώργος Βασιλείου ήταν ο πρώτος (και ίσως ο μόνος) Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας που έβαλε την λιλιπούτεια χώρα μας στον παγκόσμιο πολιτικό χάρτη.

Από την άλλη πλευρά, στον χάρτη της εσωτερικής πολιτικής ιστορίας της Κύπρου, στον Βασιλείου, αποδίδονται εξαιρετικής σημασίας επιτεύγματα, ακόμα και από αντιπάλους- έστω με περισσή υποκρισία, γιατί απλά δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς.

Πρώτο-και για μένα μέγιστο επίτευγμα,  η ίδρυση του Πανεπιστημίου Κύπρου το 1992.

Μπορεί στις μέρες μας να ακουστεί παράξενο, αλλά, η ιδέα και μόνο, είχε συναντήσει την υπόγεια μεν, αλλά, λυσσαλέα δε, αντίδραση του ελληνοκυπριακού καρκινώματος, δηλαδή των εθνικιστών και των υπερπατριωτών.

Η φαιδρή δικαιολογία τους, ήταν πως τάχα κάτι τέτοιο θα απέκοβε την Κύπρο από το «εθνικό κέντρο».

Στο βιβλίο που κυκλοφόρησε μόλις αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις  HETEROΤΟΠΙΑ με τίτλο «Στοχασμοί για το χθες και το αύριο» ο πρώην Πρόεδρος Βασιλείου συναντά τον διακεκριμένο  Κύπριο Ακαδημαϊκό Niyazi Kizilyürek που εργάζεται στο Πανεπιστήμιο Κύπρου από το 1995.

Όλο το βιβλίο, με 144 σελίδες που διαβάζονται χωρίς ανάσα, είναι μία ρέουσα συζήτηση μεταξύ δύο ανθρώπων που μαζί, «αθροίζουν» κατά κάποιον τρόπο την Κύπρο. 

Ο Niyazi Kizilyürek, τουρκοκύπριος πρόσφυγας ήδη από την περίοδο των δικοινοτικών συγκρούσεων της περιόδου 1963-1964 με γερό φορτίο πικρών εμπειριών «ανακρίνει» με σεβασμό και οξυδέρκεια τον πρώην Πρόεδρο και του στρώνει κυριολεκτικά το χαλί, ώστε αυτός να μιλήσει όχι μόνο για την περίοδο της Προεδρίας του αλλά και για όλο το υπόβαθρο μέσα από το οποίο ο ίδιος συντέθηκε σαν προσωπικότητα.

Το ανάγνωσμα, για τον αναγνώστη που δεν ανήκει στην βλαβερή κατηγορία των «οπαδών», είναι στενάχωρο.

Κυρίως, γιατί μέσα από τα γεγονότα που γλαφυρά ξεδιπλώνονται, αναδεικνύεται  η σύγχρονη ιστορία της Κύπρου ως μία ιστορία μεγάλων χαμένων ευκαιριών.

Ευκαιριών που κερδήθηκαν με κόπο για να θυσιαστούν στο τέλος, στον φτηνό βωμό των μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων και των προσωπικών συμφερόντων. 

Το τεράστιο πλεονέκτημα του Βασιλείου- έτσι όπως πηγάζει από την ίδια την αυτοβιογραφική του διήγηση, ήταν τα συστατικά του:  Αριστερή καταγωγή, άρα μία εξ’ αρχής ουμανιστική προσέγγιση στα πράγματα, χωρίς καμία σχέση με τον πατριδοκάπηλο εθνικισμό, πραγματισμός, που διαμορφώθηκε μέσα από τις σπουδές του και την επιχειρηματικότητα που ανέπτυξε και χωρίς κομματικά πάθη.

Ήταν ο μόνος Πρόεδρος της Κύπρου που δεν προέκυψε από κάποιον κομματικό σωλήνα.

Την στιγμή που πολλές πολιτικές δυνάμεις κυριολεκτικά αγωνίζονται να κάνουν την κοινωνία αμνήμονα και ανιστόρητη πνίγοντας τις πραγματικότητες μέσα σε στιβάδες αντιφάσεων, το μικρό και ευανάγνωστο βιβλίο των Βασιλείου –  Kizilyürek φέρνει στη επιφάνεια γεγονότα που ενώ κάποτε ήταν αντικείμενο ζωηρών συζητήσεων και ελπίδων, τώρα έχουν θαφτεί από την πολιτικάντικη ρύπανση, προφανώς, γιατί η μνήμη  δεν βολεύει.

Είναι εξαιρετικού ενδιαφέροντος οι αναφορές του πρώην Προέδρου στην περίφημη «Δέσμη Ιδεών Γκάλι» που παραλίγο να φέρει την Λύση του Κυπριακού ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 90.

Ο ίδιος ο Τάσσος Παπαδόπουλος, όπως εξομολογείται ο κος Βασιλείου, πολλά χρόνια αργότερα, παραδέχτηκε πως οι «ιδέες Γκάλι ήταν πολύ καλύτερες από το Σχέδιο Ανάν»

Το βιβλίο, ήρθε στα χέρια μου μόλις την περασμένη Δευτέρα. Σπάνια αποφασίζω να γράψω για βιβλία, αλλά, αυτή τη φορά το ένιωσα ως καθήκον, τονίζοντας παράλληλα, πως διαβάζεται πανεύκολα.  Χρήσιμο είναι όμως, να έχει κάποιος μαζί του ένα μολύβι γιατί θα βρει πολλές, πάρα πολλές παραγράφους που θα θελήσει να υπογραμμίσει, ώστε να επιστρέψει μετά σε αυτές για περίσκεψη και αναστοχασμό.

Στο βιβλίο, στον λόγο του Βασιλείου, παρά τις τακτικές καλώς εννοούμενες προκλήσεις που του κάνει ο τουρκοκύπριος Ακαδημαϊκός συνομιλητής του, υπάρχει όχι μόνο ευγένεια για τους πολιτικούς του αντιπάλους αλλά και μία γενναία κατανόηση για τις παθογένειες που καταδυναστεύουν το Κυπριακό πολιτικό σύστημα.

Παθογένειες που το συντηρούν κοντόφθαλμο, άτολμο και συχνά (λέω εγώ) απέραντα υποκριτικό.

Πιστεύω πως αν υπάρχουν ζωντανές πολιτικές δυνάμεις στον τόπο και σε όλο το φάσμα, το βιβλίο θα προκαλέσει συζητήσεις. Αναψηλαφεί μία κρίσιμη περίοδο της πρόσφατης ιστορίας που ενώ θα μπορούσε να οδηγήσει στη λύτρωση και την επανένωση, αντίθετα, οδήγησε στην οπισθοδρόμηση παραδίδοντας την Κυπριακή πατρίδα στα φαντάσματα και τους ίσκιους που την κατατρώγουν.

Όχι τυχαία, ο Kizilyürek κλείνει το πόνημα με τους «Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, τον άγριο Ποσειδώνα» του Καβάφη, τους οποίους « δεν θα συναντήσουμε αν δεν τους κουβαλάμε μες την ψυχή μας αν η ψυχή μας δεν τους στήνει εμπρός μας» . Διαβάστε το φίλες και φίλοι! 

twitter@pittasgeorge

Γράφει: Γιώργος Πήττας