H υπέρτατη θυσία , η ανταλλαγή της ζωής με το θάνατο για μια προδομένη πατρίδα, είναι απαράδεκτο να κατηγοριοποιείται από την πολιτεία. Αυτή λοιπόν η πολιτεία κατάφερε από το 74 να θέσει κριτήρια και στη θυσία.
Μέσα από ένα απαράδεκτο σκεπτικό χώρισε τους αγνοούμενους σε εργοδοτούμενους της Δημόσιας Υπηρεσίας και μη. Αυτό συνεχίζεται 39 χρονιά μετά. Ούτε σε αυτή την περίπτωση η πολιτεία κατάφερε να εφαρμόσει Αρχές Δικαίου και ίσης μεταχείρισης και να ρυθμίσει ,σε ένα εύλογο χρονικά διάστημα, μετά την εισβολή, νομοθετικά, ένα τόσο σοβαρό θέμα. Ως αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις κληρονόμοι που δεν είχαν σχέση συγγένειας Α ή Β βαθμού, με τον αγνοούμενο να μοιράζονται εκατομμύρια και σε άλλες τα παιδιά τους, οι σύζυγοι τους, οι γονείς τους να παίρνουν ένα μικρό μηνιαίο επίδομα. Αυτή η διαχρονική διαχείριση του θέματος, από πλευράς πολιτείας, είναι απογοητευτική και δεν προδίδει μεγαλοψυχία, αυτό μπορεί να ισχύει έναντι μιας μερίδας, αλλά τη αδυναμία να εφαρμόσει το Δίκαιο.
Η έρευνα που είχα κάνει και παλαιότερα για τους αγνοούμενους μέρος της οποίας βρίσκεται δημοσιευμένη στις «Λευκές Σελίδες του Κυπριακού», μόνο θλίψη και αγανάκτηση μπορεί να προκαλέσει και γεννά πολλά ερωτήματα για τη διαχείριση του θέματος από την πολιτεία αρχίζοντας από τους απόρρητους καταλόγους των αγνοουμένων, μέχρι και τον διαχωρισμό τους σε υπαλλήλους οργανισμού δημοσίου δικαίου και μη αλλά και την αποτυχία αυτής της πολιτείας να ενημερώσει τους συγγενείς για την τύχη των ανθρώπων τους αφήνοντας τους άδικα τόσα χρόνια σε άγνοια όπως στην περίπτωση της Αντρούλας Πάλμα η οποία κινήθηκε νομικά εναντίον της ΚΔ και δικαιώθηκε αφού ο σύζυγος της ήταν θαμμένος στη Λακατάμια ενώ η ίδια και οι κόρες της για χρονια βίωναν το μαρτύριο της αναμονής .
Έτυχε το θέμα των αγνοουμένων εκμετάλλευσης για πολιτικές σκοπιμότητες; Απαντώ ναι. Είναι περίεργο το γεγονός ότι κάθε πληροφορία που αφορούσε σε αγνοούμενα πρόσωπα, αντίθετα με διεθνείς πρακτικές δημοσιοποίησης, στην Κύπρο θεωρείτο άκρως απόρρητη. Ο κατάλογος των αγνοουμένων για σειρά ετών δεν δινόταν στη δημοσιότητα. Ήταν απόρρητος σύμφωνα με την υπηρεσία ανθρωπιστικών θεμάτων. Άλλη μια εγκληματική αμέλεια η σκόπιμη ενέργεια; Οι φάκελοι παρέμεναν σφραγισμένοι, για μεγάλα χρονικά διαστήματα να μαζεύουν σκόνη στο πέρασμα του χρόνου, χωρίς να τους αγγίζει χέρι. Για πρώτη φορά τα ονόματα των Κυπρίων αγνοουμένων δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα της κυβέρνησης το 2000 με καθυστέρηση 26 χρόνων.
Την δε περίπτωση της Λακατάμιας όπου δεκάδες «άγνωστοι» στρατιώτες βρέθηκαν σε ομαδικούς τάφους, θαμμένοι με τα προσωπικά τους αντικείμενα, θα την χαρακτήριζα τραγικά απάνθρωπη. Στο κοιμητήριο της Λακατάμιας υπήρχαν μέχρι πρόσφατα και ίσως ακόμα εκεί να παραμένουν, ανέπαφοι, τάφοι με την επιγραφή « άγνωστος». Το 81 έγιναν εκταφές μόνο για τα παιδιά της ΕΛΔΥΚ με τους δικούς μας στρατιώτες γιατί δεν έγινε το ίδιο;
Το θέμα των αγνοουμένων είναι πάνω απ’ όλα ανθρωπιστικό και έτσι θα έπρεπε να είχε αντιμετωπιστεί από την αρχή. Να πούμε ότι μόλις το 2004 η Τουρκία αποφάσισε να συνεργαστεί στο θέμα της διερευνητικής επιτροπής και στο θέμα των εκταφών και των ταυτοποιήσεων. Ακόμη αρνείται να δώσει τις εκθέσεις του τουρκικού στρατού, το αρχείο δηλαδή με τις μάχες που έχουν γίνει και στο οποίο καταγράφονται λεπτομερώς γεγονότα. Όμως δεν ήταν μόνο η άρνηση της Τουρκίας. Οι ομαδικοί τάφοι της Λακατάμιας είναι χαστούκι στη δική μας πλευρά γιατί με την όλη διαχείριση και τις παραλείψεις και τις περι απορρήτου νοοτροπίες βυθίσαμε οικογένειες στην άγνοια και παρατείναμε το μαρτύριο της αναμονής, δεν τους επιτρέψαμε να θρηνήσουν και να αποχαιρετήσουν τους δικούς τους οι οποίοι θυσιάστηκαν για μια προδομένη πατρίδα.
Γράφει: Ειρήνη Χαραλαμπίδου
