Μαθησιακές δυσκολίες… Ένας όρος που τον ακούμε πολύ συχνά πλέον και αγχώνει ή προβληματίζει πολλούς γονείς.
Τι είναι όμως οι μαθησιακές δυσκολίες;
Ο όρος «μαθησιακές δυσκολίες» χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις δυσκολίες που συναντά ένα παιδί σχολικής ηλικίας στους τομείς της ανάγνωσης, της γραφής, του γραπτού λόγου, της ορθογραφίας και της αριθμητικής. Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν δύο ειδών μαθησιακές δυσκολίες: οι γενικές και οι ειδικές.
Εμφανίζονται κατά τις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου και η διάγνωση μπορεί να πραγματοποιηθεί στο τέλος της δευτέρας τάξης, όπου έχει ολοκληρωθεί πλήρως η εκμάθηση της γραφής και της ανάγνωσης. Διεξάγεται μέσα από τη χρήση συγκεκριμένων έντυπων αξιολόγησης της ανάγνωσης, της κατανόησης, της γραφής-ορθογραφίας, της ανάπτυξης θέματος, της αριθμητικής και άλλων ψυχομετρικών εργαλείων.
Έχει αποδειχθεί πως, όσο πιο έγκαιρα γίνει η διάγνωση, τόσο καλύτερα ένα παιδί αξιοποιεί την βοήθεια που του παρέχεται.
Τι αισθάνονται οι γονείς;
Οι γονείς, όταν συνειδητοποιούν ότι το παιδί τους μπορεί να έχει μαθησιακές δυσκολίες, βιώνουν πληθώρα συναισθημάτων. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι γονείς σοκάρονται, αν δεν είχαν και οι ίδιοι προεντοπίσει κάποιες δυσκολίες στο παιδί τους.
Η συχνότερή τους αντίδραση μετά την έκπληξη, είναι η άρνηση. Μερικοί γονείς αρνούνται να δεχτούν ότι το παιδί τους έχει κάποιου είδους μαθησιακή δυσκολία. Αποδίδουν τη δυσκολία του παιδιού σε άλλους παράγοντες (π.χ. τεμπελιά ή αδιαφορία), επειδή είναι αρκετά δύσκολο γι’ αυτούς να δουν ότι υπάρχει αντικειμενική δυσκολία. Οι γονείς αυτοί συσχετίζουν τη μαθησιακή δυσκολία του παιδιού τους με τον φόβο μήπως το παιδί τους εξαιτίας αυτής, θα αποτύχει στη ζωή.
Άλλοι γονείς, αισθάνονται θυμό. Ο θυμός είναι στενά συνδεδεμένος με την άρνηση, επειδή στηρίζεται στο φόβο. Όπως στην περίπτωση της άρνησης, ο θυμός πηγάζει από το φόβο ότι το παιδί θα αποτύχει στη ζωή του και κανείς δεν θα μπορέσει να το βοηθήσει.
Ορισμένοι γονείς αισθάνονται θλίψη, η οποία είναι απότοκο της ισχυρής αίσθησης ανησυχίας για το μέλλον και για τις διάφορες προκλήσεις που ίσως δεν καταφέρει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το παιδί σε σχέση με τους συνομήλικούς του.
Επίσης παρατηρούνται συναισθήματα ενοχής, απελπισίας, απογοήτευσης και ανησυχίας. Υπάρχουν όμως και οι πολλές περιπτώσεις, όπου οι γονείς νιώθουν αποδοχή, ελπίδα και στο τέλος ανακούφιση που γνωρίζουν για το πρόβλημα, γιατί ξέρουν πως η διάγνωση θα επιτρέψει στο παιδί να λάβει ειδική αντιμετώπιση κι ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης.
Πώς επηρεάζει το παιδί η αρνητική αντίδραση των γονιών;
Όταν οι γονείς αντιδρούν αρνητικά στη διάγνωση των μαθησιακών δυσκολιών, δεν βοηθούν ούτε το παιδί τους αλλά ούτε και τον εαυτό τους. Ένα παιδί το οποίο βιώνει τη σχολική αποτυχία, είναι πολύ πιθανόν να αναπτύξει μια αρνητική εικόνα για τον εαυτό του, η οποία επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο από τη στάση των γονιών. Η αυτοεκτίμησή του μπορεί να μειωθεί, εδραιώνοντας μέσα του το «πιστεύω» ότι είναι ανίκανο ή αποτυχημένο, πεποίθηση που μπορεί να το ακολουθεί και στην ενήλική του ζωή. Επίσης, το παιδί μπορεί να νιώσει ενοχή για την κατάστασή του, απόρριψη, αυξημένο άγχος, αποθάρρυνση και να παρουσιάσει τάσεις παραίτησης από κάθε σχολική προσπάθεια για πρόοδο και βελτίωση, καθώς επίσης και τάσεις απόσυρσης από το κοινωνικό του περιβάλλον.
Τι χρειάζεται να κάνει ο γονιός ενός παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες;
Καταρχήν ένας γονιός με παιδί που αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες, χρειάζεται να αποβάλει το αίσθημα ενοχής που ίσως νιώθει. Είναι καλό να εξωτερικεύει τα συναισθήματά του και να διατηρεί μια θετική στάση. Όσο πιο θετικά αντιμετωπίσουν οι γονείς τη μαθησιακή δυσκολία, τόσο πιο θετικά θα ανταποκριθεί και θα αντιμετωπίσει το παιδί τη μαθησιακή πρόκληση.
Είναι επίσης καλό να ζητήσει βοήθεια από ειδικούς, αλλά και από άλλους γονείς, οι οποίοι έχουν ήδη αντιμετωπίσει παρόμοιες καταστάσεις. Χρειάζεται να μάθει τι είναι οι μαθησιακές δυσκολίες αναζητώντας όσες πιο πολλές πληροφορίες μπορεί. Είναι καλό να αποδεχθεί την πραγματικότητα και να δημιουργήσει ρεαλιστικές προσδοκίες, οι οποίες δεν θα στρεσάρουν το παιδί, ούτε θα του προκαλούν ματαίωση και το αίσθημα αποτυχίας.
Πάνω απ’ όλα, χρειάζεται ο γονιός να θυμάται ότι πρόκειται για το παιδί του! Ένα παιδί που μπορεί να μαθαίνει με διαφορετικό τρόπο ή ρυθμό σε σχέση με τα άλλα παιδιά, αλλά αυτό δεν το κάνει ούτε λιγότερο σημαντικό, ούτε λιγότερο πολύτιμο και σίγουρα ούτε λιγότερο ικανό. Αγαπήστε και αποδεχτείτε το παιδί σας για αυτό που είναι.
Να θυμάστε πάντοτε, όπως είχε αναφέρει και ο Αϊνστάιν «Καθένας από εμάς είναι μια ιδιοφυΐα. Αν, όμως, κρίνεις ένα ψάρι από την ικανότητά του να ανέβει ένα δέντρο, το ψάρι θα ζήσει όλη του τη ζωή πιστεύοντας ότι είναι χαζό.»
Γράφει: Δωρίτα Μαρκαντώνη
