Στο πλαίσιο των νέων αναλυτικών προγραμμάτων για τη μέση εκπαίδευση, εκπονήθηκαν νέα βιβλία εκμάθησης της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, καθώς και βιβλία αρχαίας ελληνικής γραμματείας από μετάφραση.
Το σημαντικό αυτό εγχείρημα ανέλαβαν έμπειροι καθηγητές από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, με την συνδρομή φιλολόγων από την μέση εκπαίδευση. Καρπός της προσπάθειας αυτής ήταν η παραγωγή καινούριων βιβλίων για τις τρεις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου, βιβλίων που διέπονται από επιστημονική προσέγγιση, και που διαπνέονται από δημιουργικότητα, έμπνευση, και όραμα για πιο ποιοτική παιδεία. Η παραγωγή των βιβλίων αυτών, σύμφωνα με στοιχεία του ίδιου του ΥΠΠΟ, κοστίζει ετήσια λιγότερο από τα μισά χρήματα απ΄ ότι η εισαγωγή αντιστοίχων εγχειριδίων από την Ελλάδα.
Με έκπληξη έγινε γνωστό ότι τα βιβλία από τον επόμενο χρόνο αποσύρονται! Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, μαριονέτα στα χέρια του συνδικαλισμού και του παραγοντισμού, αυτοπυροβολείται!
Τι μεσολάβησε, λοιπόν, για την απόσυρση του υλικού; Μα τι άλλο από κοντόφθαλμος συνδικαλισμός, παραγοντισμός, επίδειξη δύναμης, ετσιθελισμός, φόβος απώλειας «κεκτημένης» εξουσίας, συμπλέγματα έναντι των ακαδημαϊκών των κυπριακών Πανεπιστημίων, παρεμβάσεις μέχρι και «παραγόντων» από την Ελλάδα, ακόμα και η γνωστή πλην ακατανόητη φοβία για «αποκοπή από το Εθνικό Κέντρο»! Το ίδιο επιχείρημα, δηλαδή, που προβαλλόταν κατ’ επανάληψη εναντίον της δημιουργίας πανεπιστημίου στην Κύπρο˙ επιχείρημα που ασφαλώς έχει καταρριφθεί εκ του αποτελέσματος.
Συνέβη, δηλαδή, ό,τι κατά κανόνα συμβαίνει εντός θεσμών συντηρητικών και οπισθοδρομικών: Ενεργοποιούνται τα αμυντικά ανακλαστικά, οτιδήποτε προοδευτικό και καινοτόμο απορρίπτεται με την κεκτημένη ταχύτητα του «μη μου τους κύκλους τάραττε», πολεμείται μετά μανίας καθετί έξω από τα τετριμμένα. Κι όλα αυτά, τη στιγμή που οι παπαγαλίζοντες μαθητές μας αποδεδειγμένα υστερούν κάθε χρόνο και περισσότερο σε γλωσσικές και μαθηματικές ικανότητες, αποδίδουν όλο και χειρότερα στις διεθνείς εξετάσεις, ενώ η σκέψη τους γίνεται ολοένα και πιο απλοϊκή καθώς εκλείπει η ικανότητα για κριτική σκέψη και διαμόρφωση ιδίας αντίληψης.
Τα καινοτόμα –και γι’ αυτό καταδικασμένα!- αυτά βιβλία ακολουθούν εντελώς πρωτοποριακή προσέγγιση, και είναι ελκυστικά στο περιεχόμενο και στην όψη. Αντί πληκτικά κείμενα, αποκομμένα από το ενδιαφέρον του μαθητή, προσφέρουν πληθώρα αρχαίων συγγραφέων και ειδών γραπτού λόγου (δράμα, έπος, επιστολογραφία, επίγραμμα, μύθος, βιογραφία, δοξογραφία, κ.λπ.) από την κλασική μέχρι την υστεροβυζαντινή εποχή, ώστε να εμπεδωθεί το εύρος χρήσης της γλώσσας στον χώρο και στον χρόνο και ο μαθητής να αντιληφθεί ότι ο αρχαίος ελληνικός κόσμος δεν είναι αποκομμένος από τον παρόντα κόσμο μέσα στον οποίο ζει.
Όλα αυτά υποστηρίζονται από εκπληκτική εικονογράφηση, τόσο πρωτότυπη, με αυθεντικά σκίτσα από εικονογράφο, όσο και πίνακες ζωγραφικής, αγγεία, γλυπτά, φωτογραφίες, αναπαραστάσεις˙ σύνολο που λειτουργεί ως ευφάνταστη γέφυρα νοημάτων. Ακόμα, πλήθος από αρχαιογνωστικές πληροφορίες και πραγματολογικά στοιχεία κεντρίζουν το ενδιαφέρον και μορφώνουν πολύπλευρα, οι ξερές παραταγμένες ασκήσεις μηχανικής επανάληψης αντικαθίστανται με δημιουργικές εργασίες, και οι προτεινόμενες δραστηριότητες ωθούν προς συζήτηση και σύνθεση αυθεντικών ιδεών. Σημαντικό στοιχείο, τέλος, που πρέπει να σημειωθεί, είναι το χιούμορ μέσω του οποίου προσεγγίζεται η διδακτέα ύλη.
Είναι καταφανής ο μόχθος που κατέβαλαν οι ακαδημαϊκοί συγγραφείς και οι συνεργαζόμενοι φιλόλογοι, και το ανοικτό πνεύμα, η φαντασία και το μεράκι με τα οποία διεξήλθαν τον άθλο αυτό, της κατάθεσης νέου αναλυτικού προγράμματος για τα αρχαία ελληνικά.
Αναμφισβήτητα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Είναι φυσικό μια νέα προσπάθεια να έχει παραλείψεις ή κενά. Τέτοιες ελλείψεις όμως διορθώνονται. Κάθε χρόνο, με κάθε νέα έκδοση, τα βιβλία θα έπρεπε να τυγχάνουν επεξεργασίας ώστε να γίνονται καλύτερα και πληρέστερα, με τη συνδρομή και τα εποικοδομητικά σχόλια της μάχιμης κοινότητας των διδασκόντων. Αντ’ αυτού, βλέπουμε δυστυχώς τα θαυμάσια αυτά βιβλία να ισοπεδώνονται, να απαξιώνονται και ν’ ακυρώνονται. Επίσης, το ΥΠΠΟ από την πλευρά του δεν παρείχε την απαραίτητη εκπαίδευση στους φιλολόγους, ώστε να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο τρόπο τα νέα βιβλία.
ΥΓ. Το πιο γελοίο από τα επιχειρήματα που ακούστηκαν ήταν ότι τα δεκαπεντάχρονα παιδιά μας κινδυνεύουν να διαφθαρούν από τις βωμολοχίες που περιέχουν οι Νεφέλες του Αριστοφάνη! Οι υποκριτικοί αυτοί προστάτες της ηθικής δεν φαίνεται να ανησυχούν το ίδιο π.χ. για την παρουσία των παιδιών στις οπαδικές κερκίδες, όπου εκφέρεται ο πιο χυδαίος λόγος. Μήπως προτείνουν, με την ίδια λογική, να απαγορεύσουμε στα παιδιά την πρόσβαση στο διαδίκτυο, ή να επιβάλουμε λογοκρισία στα αναγνώσματα ή στους διαλόγους μεταξύ τους;
Γράφει: Δέσποινα Λάμπρου
