«Το να έχει ο κάθε πολίτης πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, χωρίς τον φόβο αν έχει χρήματα να πληρώσει, δεν μπορεί να συγκριθεί με κανένα συμφέρον».
Θυμάμαι πριν από δεκαπέντε χρόνια, στρατιώτης τότε, να ακούω το πρωί Λάζαρο Μαύρο. Ένα από αυτά τα πρωινά, με την τσίμπλα στο μάτι και τον καφέ στο χέρι, ο Λάζαρος Μαύρος αναφερόταν στην ψήφιση από τη Βουλή της δημιουργίας του Εθνικού, τότε, Σχεδίου Υγείας (ΕΣΥ). Το πρόβλημα βέβαια που είχε ο Λάζαρος Μαύρος ήταν πως δεν έπρεπε να λέγεται ΕΣΥ, αφού δεν είμαστε έθνος αλλά να λέγεται ΚραΣΥ, θέλοντας να ενημερώσει τους ακροατές τους, για άλλη μία φορά, για τη διαφορά Έθνους και Κράτους. Τελικά το ονομάσαμε ή μάλλον θα το ονομάσουμε ΓεΣΥ, αλλά αυτό έχει τη μικρότερη σημασία.
Από τότε βέβαια δεν έγιναν και πολλά. Μάλλον έγιναν όσα έπρεπε για να βολέψουμε όσους μπορούσαμε και να μην ξεβολέψουμε όλους όσους αποτελούν το σημερινό κατεστημένο στην υγεία. Δημιουργήθηκε για παράδειγμα ο ΟΑΥ, ο Οργανισμός Ασφάλισης και Υγείας, που έχει στο λογότυπό του το ΓεΣΥ, αλλά χωρίς ουσιαστικά να μπορέσει να λειτουργήσει για την υλοποίησή του. Μπορεί να έχει πολυτελέστατα γραφεία στο κέντρο της Λευκωσίας, μπορεί να έχει 54 υπαλλήλους με συνολικό κόστος σε μισθούς και επιδόματα που να ξεπερνούν τα δυόμισι εκατομμύρια ευρώ, αλλά δεν έχει ουσιαστικές αρμοδιότητες λόγω της μέχρι σήμερα έλλειψης πολιτικής βούλησης.
Αυτοί που θα ξεβολευτούν τώρα είναι πολλοί και αντιδρούν. Οι ιδιώτες γιατροί αντιδρούν, αφού θα πρέπει να καταγράφουν όλες τις επισκέψεις και να ξεχάσουν τα μαύρα, οι κυβερνητικοί γιατροί και οι νοσηλευτές επίσης, αφού θα πρέπει να ξεχάσουν τα βασιλικά προνόμια και να δουλέψουν σε πνεύμα ανταγωνισμού μετά την αυτονόμηση των δημόσιων νοσοκομείων, οι ασφαλιστικές εταιρείες και κατ’ επέκταση οι συνδεδεμένες τράπεζες, αφού θα χάσουν τους απεγνωσμένους ανασφάλιστους Κύπριους για να πουλούν τις ασφάλειες υγείας τους. Όλοι όσοι κάνουν «πάρτι» με τις τιμές των φαρμάκων, αφού θα πρέπει να ξεχάσουν τον σημερινό τρόπο εισαγωγής, και όλο το κατεστημένο στο Υπουργείο Υγείας που κερδίζει μέχρι σήμερα, από όλη την «ακαταστασία» και την ασάφεια που επικρατεί. Από τις πρόσφορες για νοσοκομεία και κέντρα υγείας, στα φάρμακα και στις αποστολές στο εξωτερικό.
Η υγεία είναι το σημαντικότερο αγαθό. Η Κύπρος είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη χωρίς Γενικό Σχέδιο Υγείας. Τα συμφέροντα και τα κατεστημένα κατάφεραν να στερήσουν το δικαίωμα στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε πολλούς από εμάς. Σήμερα δεν έχουμε επιλογή, πρέπει να το εφαρμόσουμε. Όσα προσκόμματα και αν παρουσιάζονται η πολιτική βούληση θα πρέπει να ενισχύεται και να θεμελιώνεται. Το να έχει ο κάθε πολίτης πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, χωρίς τον φόβο, αν έχει χρήματα να πληρώσει, δεν μπορεί να συγκριθεί με κανένα συμφέρον κανενός κατεστημένου, όσο ισχυρό κι αν είναι. Με την εφαρμογή του ΓεΣΥ, ο καθένας από εμάς θα συνεισφέρει ένα μικρό ποσοστό από τον μισθό του, 2,5% – 3%, και θα έχει τον προσωπικό του γιατρό. Δεν θα φοβάσαι να αρρωστήσεις και θα ξέρεις πού θα πας μόλις αρρωστήσεις. Και να με θυμηθείτε πως η μείωση στα εγκεφαλικά και στις ανακοπές καρδιάς θα είναι άμεση.
Η διαχρονική έλλειψη τόλμης στην εφαρμογή του ΓεΣΥ είναι ακόμα ένα παράδειγμα του τρόπου που λειτουργεί η πολιτική μας σκηνή. Ο φόβος να μη θίξουμε τα συμφέροντα των πλέον βολεμένων του τόπου, υπερτερεί της διορατικότητας για να εφαρμοστεί ό,τι πρέπει να εφαρμοστεί για το καλό της μεγάλης πλειοψηφίας της κοινωνίας. Όταν οι πολιτικοί πάψουν να ακούν όλους όσοι έχουν πρόσβαση στα γραφεία τους και προσπαθήσουν να βρουν και να ακούσουν αυτούς που δεν έχουν, τότε είμαι σίγουρος πως θα φτιάξουμε μια πολύ καλύτερη κοινωνία, μία πολύ καλύτερη Κύπρο.
Δημοσιεύτηκε και στην Καθημερινή της Κυριακής
Γράφει: Δημήτρης Μ. Δημητρίου
Follow me: @dmdemetriou
