«Τα επίπεδα διαφάνειας θα αυξηθούν μόνο όταν θα είμαστε υποχρεωμένοι να λειτουργούμε μέσω υπολογιστή και του «ψηφιακού συννέφου» στις δουλειές που έχουμε με το κράτος. Με αυξημένη διαφάνεια θα έχουμε και μηδενική διαφθορά. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος, είμαστε καταδικασμένοι να ψηφιοποιηθούμε.»
Πήρα στα χέρια μου την Παρασκευή την 19η ετήσια παγκόσμια έρευνα για τους CEOs της pwc. Η έρευνα έχει και βασικά ευρήματα για την Κύπρο αφού συμμετείχαν 80 CEOs από όλους τους τομείς της οικονομίας μας. Τα αποτελέσματα, σε γενικές γραμμές αφήνουν αισιόδοξα μηνύματα. 85% είναι αισιόδοξοι για τις προοπτικές αύξησης των εσόδων τους μέσα στους επόμενους 12 μήνες αλλά το 76% ανησυχούν, φυσικό πιστεύω, για την γεωπολιτική αβεβαιότητα.
Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα, κατά τη γνώμη μου, έχει να κάνει με την δωροδοκία και την διαφθορά. Το 65% όσων συμμετείχαν την θεωρούν την μεγαλύτερη επιχειρηματική απειλή. Στην ίδια έρευνα στην Ευρωζώνη, η ίδια απειλή κατατάσσεται αισθητά χαμηλότερα, στο 38% ενώ παγκόσμια στο 55%. Για την Ευρωζώνη η μεγαλύτερη απειλή έγκειται στις κυβερνοαπειλές με 60% ενώ για τους CEOs παγκόσμια με 72% είναι η διαθεσιμότητα των στελεχών με βασικές επαγγελματικές δεξιότητες.
Το ζητούμενο της δωροδοκίας και της διαφθοράς δεν είναι σημερινό και σίγουρα δεν περιμέναμε την έρευνα από της pwc για να μας «ξύσει» την πληγή. Η απόσταση όμως της συγκεκριμένης απειλής στην Κύπρο σε σχέση με την Ευρωζώνη μας θυμίζει με τον χειρότερο τρόπο πως είμαστε στο απροχώρητο και πως χρειάζεται να λύσουμε το πρόβλημα σήμερα και από την ρίζα του. Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν και τίποτα δεν μπορεί να γίνει σε μια νύχτα. Αυτό είναι δεδομένο, και ποτέ δεν πρέπει να το ξεχνάμε, όχι για να παραιτηθούμε και για να μην δώσουμε την μάχη, αλλά για να κατανοήσουμε πως χρειάζεται στρατηγικό πλάνο και υπομονή για να τα καταφέρουμε.
Ο πιο σίγουρος δρόμος είναι αυτός της ψηφιακής διακυβέρνησης. Τα επίπεδα διαφάνειας θα αυξηθούν μόνο όταν θα είμαστε υποχρεωμένοι να λειτουργούμε μέσω υπολογιστή και του «ψηφιακού συννέφου» στις δουλειές που έχουμε με το κράτος. Με αυξημένη διαφάνεια θα έχουμε και μηδενική διαφθορά. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος, είμαστε καταδικασμένοι να ψηφιοποιηθούμε. Προσφορές για δουλειές του δημοσίου, βεβαιώσεις και πιστοποιητικά, ραντεβού με τους γιατρούς, έκδοση αδειών, εγγραφή εταιριών, έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας. Όσο έχουμε διαδικασίες εκτός ψηφιακής μορφής, θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε καθημερινά φαινόμενα δωροδοκίας και διαφθοράς.
Τα ΧΥΤΥ και τα ΧΥΤΑ δεν είναι η εξαίρεση στον κανόνα, είναι δυστυχώς ο κανόνας, ο λάθος κανόνας. Ακούσαμε τις προάλλες για το σκάνδαλο του αποτεφρωτήρα στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Δεν περνά βδομάδα χωρίς να μην ακούσουμε κάτι σχετικό με σκάνδαλο. Πολλοί από μας, ίσως να ζούσαν τα προηγούμενα χρόνια σε ένα ωραιοποιημένο κόσμο και δεν πίστευαν πως το μέγεθος είναι τόσο μεγάλο. Τώρα, με το λίπος που μας περιέβαλλε να έχει χαθεί, τα ξεσκεπάσματα μας προσγειώνουν, ευτυχώς, στην σκληρή πραγματικότητα, που δεν χωρεί συναισθηματισμούς και που κανένας δεν μπορεί πλέον να καλύψει τα νώτα κανενός.
Δεν έχουμε επιλογή, χρειάζεται να καθαρίσουμε όλους τους στάβλους. Και σε ότι επόμενο θα κτίσουμε, θα πρέπει να είμαστε «κρύσταλλο». Το πρώτο ζητούμενο είναι να ξεπεράσουμε τα κουμπαριλίκια, το δεύτερο να πείσουμε τους εαυτούς μας ότι δεν έχουμε άλλο τρόπο για να προχωρήσουμε και τρίτο να βάλουμε και τους σωστούς μηχανισμούς ελέγχου για να δουλεύει το σύστημα. Χωρίς μηχανισμούς – βασίλεια, χωρίς ανθρώπους με υπερεξουσίες, και σίγουρα με τρόπο που να εξυπηρετεί το ζητούμενο: Τον ουσιαστικό έλεγχο. Η πρώτη ερώτηση που πρέπει βέβαια να απαντήσουμε είναι αν θέλουμε. Θέλουμε;
Γράφει: Δημήτρης Μ. Δημητρίου
Follow me: @dmdemetriou
