Οι επίδοξοι νονοί ενός νέου κατεστημένου. Του Κώστα Γεννάρη

Αυτό που καταδεικνύει σχεδόν ένας χρόνος διακυβέρνησης Αναστασιάδη είναι ότι ήμαστε μάρτυρες μιας γιγαντιαίας προσπάθειας αντικατάστασης της λεγόμενης ελίτ, του οικονομικού και κοινωνικού και πολιτικού κατεστημένου που κατεστημένου που ελέγχει την Κύπρο από το 1960, με μια άλλη, νεότερη γενιά, της οποίας τα πρότυπα είναι διαφορετικά και η φιλοσοφία της κινείται περισσότερο στο πλαίσιο των σύγχρονων ρευμάτων σε όλους τους τομείς. 

Το οξύμωρο είναι ότι ο ίδιος ο Νίκος Αναστασιάδης είναι ουσιαστικά εκφραστής και συνεχιστής του κατεστημένου του 1960, ενώ οι εκφραστές του «νέου ρεύματος», είναι το κόμμα του υπό τον Νεόφυτο Αβέρωφ και το ΔΗΚΟ υπό τον Νικόλα Παπαδόπουλο. Και το άγνωστο είναι πόσο θα κρατήσει η συγκατοίκηση στην εξουσία των δύο τάσεων. Πρέπει ωστόσο να θεωρείται βέβαιο ότι ο Νίκος Αναστασιάδης είναι επί του παρόντος παγιδευμένος σε ένα εναγκαλισμό με τα «νέα ρεύματα» που δεν του επιτρέπου παρά να ευθυγραμμίζεται μαζί τους.

Θα έπρεπε να ήταν ορατό ωστόσο ότι η προεκλογική συμμαχία μεταξύ των δύο  τάσεων, ή τάξεων ή και ρευμάτων δεν ήταν παρά αυτό ακριβώς: προεκλογική σύμπραξη και συμπόρευση με ένα και μοναδικό στόχο: την κατάληψη της εξουσίας. Σήμερα είναι φανερό ότι μετά την επίτευξη του στόχου αυτού, οι προσανατολισμοί διαφοροποιούνται.

Βασικός λόγος της διαφοροποίησης αυτής δεν είναι μόνο η κατάληψη των ηγετικών πόστων από εκπροσώπους του νεότερου και ανανεωμένου κατεστημένου, αλλά και η αξιοποίηση της οικονομικής κρίσης για να εξευτελίσουν τους προκατόχους τους και να στρέψουν το μένος εναντίον του. Με πολύ συστηματικό τρόπο οι εκφραστές του νέου υπό εκκόλαψη κατεστημένου οργάνωσαν ρήξεις με το απερχόμενο κατεστημένο, γεγονός που προσέλκυσε τη γενιά των νέων στελεχών της Κυπριακής κοινωνίας που ασφυκτιούσε μέσα στα στενά πλαίσια της λειτουργίας του απερχόμενου συστήματος και αγωνιούσε να διευρύνει τα πλαίσια αυτά ώστε να αποκτήσει προοπτικές ανέλιξης και συμμετοχής στο σύστημα. Δεν επεδίωξαν αλλαγή του συστήματος, αλλά αυτό που ονομάζουν εκσυγχρονισμό του και που ουσιαστικά σημαίνει αλλαγή φρουράς.

Αν εξετάσει κανείς όλες τις διακηρυγμένες επιδιώξεις των επιδόξων –για τους ημικρατικούς,  τη δημόσια υπηρεσία, το συνδικαλιστικό κίνημα, τους όρους λειτουργίας της αγοράς, το ρόλο του κράτους και της λεγόμενης ιδιωτικής πρωτοβουλίας- εύκολα θα διαπιστώσει ότι επιχειρείται η δημιουργία προϋποθέσεων οι οποίες να συνταξιοδοτήσουν την παλιά φρουρά και να καταστήσουν αναγκαία την ανάληψη καθηκόντων από τη νέα.

Η διαδικασία αυτή θα επιταχυνθεί μέσα στο νέο χρόνο. Και ο Νίκος Αναστασιάδης γνωρίζει ότι όσο η διαδικασία αυτή θα προχωρά. Τόσο περισσότερο θα αναγκάζεται είτε να συμπορεύεται είτε εκ των πραγμάτων να καθίσταται άσχετος και να περιθωριοποιείται. Πολύ περισσότερο καθώς ο ίδιος, εγκλωβισμένος μέσα στο παιγνίδι των ισορροπιών που του είναι αναγκαίοι για να διοικήσει, εκδηλώνει μια αναποφασιστικότητα της οποίας το κενό που προκαλεί, αξιοποιείται και πάλι από τους επίδοξους. Οι οποίοι βεβαίως επιχειρούν να προσανατολίσουν τις εξελίξεις σε όλους τους τομείς προς κατευθύνσεις που προωθούν τα σχέδια τους.

Το ερώτημα είναι τι θα συμβεί στην περίπτωση που ο Νίκος Αναστασιάδης αποφασίσει να αντιδράσει. Επί του παρόντος απλώς παρακολουθεί την κατάσταση και στέλλει μηνύματα ότι γνωρίζει τι τρέχει. Δυνατότητα συνεννόησης και συμβιβασμού που να οδηγεί σε συμπόρευση, υπάρχει; Και αν δεν υπάρχει, η μόνη διέξοδος είναι η σύγκρουση; Της οποίας οι επιπτώσεις ποιες θα είναι;

Η αλαζονεία που χαρακτηρίζει τους επίδοξους δεν αφήνει πολλά περιθώρια ελπίδας για συμβιβασμούς. Η αποφασιστικότητα που τους χαρακτηρίζει εδράζεται περισσότερο στη δίψα για εξουσία και έλεγχο και δεν επιτρέπει περιθώρια ανοχής αμφισβητήσεων. Και η διαπίστωση αυτή δεν αφήνει  περιθώρια για ευχές για ένα καλύτερο νέο έτος.

Γράφει:  Κώστας Γεννάρης