Δύο χρόνια μετά το κούρεμα, εξαγγέλθηκε πακέτο κρατικών επενδύσεων €280 εκατομμυρίων που ΘΑ δαπανηθεί στην κυπριακή οικονομία.
Μέτρο προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά με εγκληματική καθυστέρηση. Όταν πριν χρόνια, επιμέναμε για τα ασυγχώρητα λάθη της προηγούμενης Κυβέρνησης και για τα εξίσου εγκληματικά «λάθη» των τραπεζών (την περιβόητη «τραπεζική τρύπα»), ελάχιστοι συμφωνούσαν. Οι ειδικοί, θεωρητικοί και … επιστήμονες, επέμεναν στη δημοσιονομική/κυβερνητική τρύπα, πράγμα που πέρασε στην κοινή γνώμη. Δημοσκοπήσεις κατέγραφαν μικρό ποσοστό της κοινής γνώμης (7-8%) να θεωρεί το τραπεζικό σύστημα ως κύριο μέρος του προβλήματος. Φορτώνονταν όλα στην τότε κυβέρνηση αφού συνέφερε πολιτικά και πάντα για το … «συμφέρον του τόπου και της οικονομίας». Χαρακτηριστικά, ο σημερινός αρχηγός μεγάλου κόμματος σύστηνε στην τότε Κυβέρνηση να διδαχτεί από την διοίκηση των κυπριακών τραπεζών, «ανάμεσα στις καλύτερες στον κόσμο». Και αυτό για το «συμφέρον του τόπου και της οικονομίας»;
Τέτοια συνέβαιναν πριν χρόνια και η κοινωνία τα ανεχόταν λόγω άγνοιας ή καλόπιστης εμπιστοσύνης. Σήμερα όμως η κοινωνία έπαθε και δεν ανέχεται τα πολιτικά παίγνια. Μετά από δεκαετίες συστηματικής καταχρηστικής συμπεριφοράς και παρανομιών των τραπεζών με την κάλυψη των εποπτικών αρχών, της πολιτικής και άλλης εξουσίας, στήνεται και πάλι ένα πολιτικό παιγνίδι. Το νομοθετικό πλαίσιο γύρω από τα δάνεια, τους εγγυητές και άλλα τέτοια θέματα, προβάλλεται ως «αναγκαίος εκσυγχρονισμός για να μπορούν οι τράπεζες να κινούνται εναντίον των οφειλετών να εισπράξουν τα δανεικά». Το έχουμε ακούσει αμέτρητες φορές, με την προσθήκη ότι με τη νέα νομοθεσία «θα μπορούν να κυνηγήσουν τους μεγαλο-οφειλέτες». Ακούγεται τόσο καλό, όμως είναι τόσο δόλιο, ειδικά όταν προβάλλεται από γνώστες του αντικειμένου.
Για να γίνει κατανοητή η στρέβλωση και παραπλάνηση, θέτουμε ένα απλό ερώτημα: Με βάση ποιο νομοθετικό πλαίσιο κινούνταν οι τράπεζες, πριν την κρίση, εναντίον όσων δεν πλήρωναν (πριν τη νομοθεσία που τώρα οι τράπεζες απαιτούν); Με εκείνον τον όποιο τρόπο κινούνταν, ας ενεργοποιηθούν και σήμερα εναντίον των μεγαλο-οφειλετών. Θα αντιτείνουν ότι εκείνη η διαδικασία είναι χρονοβόρα και απαιτείται (!) επίσπευση της διαδικασίας. Όμως, οι τράπεζες κινούνται και σήμερα εναντίον των μικρών και ευάλωτων όπως και πριν, αλλά όχι εναντίον των μεγάλων. Παρεμπιπτόντως, είναι όντως χρονοβόρα η διαδικασία εκποίησης. Αλλά με βάση ποιο δίκαιο, αλλάζει δραστικά το νομοθετικό πλαίσιο για τα υφιστάμενα δάνεια υπέρ των τραπεζών; Γίνεται να αλλάζουν οι κανόνες ενός ποδοσφαιρικού αγώνα στο μέσο της διάρκειας του με τρόπο ώστε να βάζει γκολ μόνο η μια ομάδα και να θεωρείται δίκαιο και σωστό; Στην Κύπρο γίνεται όταν η ευνοούμενη ομάδα είναι οι τράπεζες και χωρίς επαρκές δίχτυ προστασίας για τους αδύνατους της άλλης πλευράς, που είναι το ελάχιστο.
Για όποιους σκεφτούν ότι το απαίτησε η Τρόικα, τα πιο κάτω αρκούν. Υπέρ των τραπεζών πρωτοστατούν «υποστηριχτές της ελεύθερης οικονομίας» (σύμβουλοι και παρασύμβουλοι). Οι ίδιοι που έκριναν σωστό να παρέμβει η πολιτεία υπέρ των τραπεζών για μείωση των καταθετικών επιτοκίων. Και ίδιοι που επέμεναν ότι δεν επιτρέπεται ανάλογη παρέμβαση για μείωση των δανειστικών επιτοκίων. Ακόμη αναμένουμε να υποδείξουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία που επιτρέπει παρέμβαση στα καταθετικά αλλά όχι στα δανειστικά επιτόκια… Στην Κύπρο, οι «υποστηριχτές της ελεύθερης οικονομίας» έχουν υποστηρίξει τις περισσότερες στρεβλώσεις στην ελεύθερη αγορά πάντα υπέρ των τραπεζών!
Για τον δογματισμό της αριστεράς, έχουν γραφτεί πολλά. Για τον δογματισμό της κυπριακής συμφεροντολογικής «δεξιάς» όχι. Άλλωστε, τα οικονομικά συμφέροντα μιας ομάδας (π.χ. που αυτοπροσδιορίζεται ως «δεξιά» δεν αντιπροσωπεύουν τα συμφέροντα του κόσμου της δεξιάς. Ενδεικτικά, επισημαίνουμε ότι αν υπήρχε ανάλογη μείωση στα δανειστικά επιτόκια (π.χ. 2% περίπου), το «κέρδος» για την κοινωνία θα προσέγγιζε το €1δις το χρόνο, πολλαπλάσιο των €280 εκατομμυρίων. Μέτρο με άμεσα αποτελέσματα, αλλά χωρίς δογματισμό, ούτε βαρίδια.
Γράφει: Κώστας Μαυρίδης
