Όσο και να επαναλαμβάνεται η Ιστορία, δεν είναι ποτέ ακριβώς ίδια.
Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο καταστάσεις -π.χ. ανάμεσα στο σήμερα και παλαιότερα-, φέρνει στο προσκήνιο της σύγκρισης διαφορετικές παραμέτρους κάθε φορά (άλλα πρόσωπα, επιχειρήματα κ.ά.) που και οι γνωστικοί πλανώνται. Άλλωστε, οι γνωστικοί μπορεί να έχουν γνώση κάθε λεπτομέρειας αλλά δεν σημαίνει ότι κατέχουν ιστορικό ρεαλισμό για να αντλήσουν διδάγματα για το μέλλον.
Ορισμένες φορές η συχνότητα μιας ιστορικής επανάληψης είναι τόσο σπάνια που κάνει το σήμερα ουσιαστικά μοναδικό. Όντως, η σημερινή κατάσταση στην Αν. Μεσόγειο είναι τόσο σπάνια, ίσως πρωτοφανής, λόγω ευθυγράμμισης των … πλανητών στην περιοχή. Ο επικείμενος γεωπολιτικός σεισμός στην Αν. Μεσόγειο με επίκεντρο την Κύπρο που για χρόνια επιχειρηματολογούσαμε όταν αποκαλύπταμε την συνωμοσία του Σχ. Ανάν για την Κυπριακή ΑΟΖ έφτασε και οι ρόλοι αναδιανέμονται. Πάντως, στις διακρατικές σχέσεις παραμένει αναλλοίωτη η επιδίωξη κοινών στρατηγικών συμφερόντων, που όντως υπάρχει σήμερα και επιπλέον τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου βασίζονται στο διεθνές δίκαιο με μοναδικό ενάντιο τον Ερντογάν.
Πάνω και πέραν από τις ιδιοτέλειες και σκοπιμότητες, ο ιστορικός ρεαλισμός φανερώνει ότι οι σημερινές συνθήκες καθιστούν την προοπτική αξιοποίησης της ενέργειας στην Κυπριακή ΑΟΖ μοναδική για αιώνες. Η ύπαρξη κοιτασμάτων με την συγκυρία ευθυγράμμισης των συμφερόντων σημαντικών κρατών-παιχτών της περιοχής και την ανάγκη της Ε.Ε. για νέους χώρους εφοδιασμού ενέργειας, καθιστούν την ευκαιρία μοναδικά ευνοϊκή για την Κύπρο. Ένας αν απουσίαζε από την σπάνια αυτή ιστορική ευθυγράμμιση (π.χ. είτε η Αίγυπτος, Ισραήλ ή οι διεθνείς κολοσσοί), η προοπτική θα ήταν αδύνατη. Αυτά καθιστούν την ευκαιρία μοναδική και την επιδίωξη αξιοποίησής της εφικτή.
Φυσικά οι σκοπιμότητες και τα πυροτεχνήματα αφθονούν. Τους τελευταίους μήνες, μετά την δήλωση του Ειδικού Αντιπροσώπου-ΟΗΕ για μετατροπή του αερίου σε κατάρα χωρίς λύση, το τροπάριο ανακυκλώνεται, «για να δούμε φυσικό αέριο πρέπει να τα βρούμε με την Τουρκία». Και εννοούν να υποταχτούμε στον Ερντογάν οι ίδιοι πρωταγωνιστές του 2004. Σε αυτό η Ιστορία επαναλαμβάνεται και ως ιστορικό γεγονός αλλά εν πολλοίς και με ίδια πρόσωπα! Πριν 10 χρόνια επέμεναν ότι «χωρίς τη λύση Ανάν το Κυπριακό τέλειωσε και κανένας δεν θα ενδιαφέρεται». Σήμερα το Κυπριακό είναι στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος και θέλουν αυτοί οι ίδιοι να διαμορφώσουν (!) τις εξελίξεις. Εκείνοι, που μετά το δημοψήφισμα, το έριχναν «στην Ιστορία που θα κρίνει»… Τώρα που η Ιστορία έκρινε και τους διάψευσε, βρέθηκε άλλο τροπάριο, «αν δεν δεχτούμε λύση –κατά πως επιθυμεί ο Ερντογάν- το φυσικό αέριο θα γίνει κατάρα».
Δυστυχώς, ευάλωτος στην ιστορική ευθυγράμμιση συμφερόντων εμφανίζεται προς το παρόν ο Α. Σαμαράς, που μπορεί να ρυμουλκήσει μαζί του και τον Πρόεδρο της Κύπρου. Οι πρόσφατες επαφές του Νταβούτογλου στην Αθήνα, εκλαμβάνονται ως άλλη μια επανάληψη της Ιστορίας της δεκαετίας του 50 όταν η τότε Ελληνική Κυβέρνηση με δικές της ενέργειες μετέτρεψε την Τουρκία σε ενδιαφερόμενο μέρος στην επίλυση του Κυπριακού. Σήμερα, επαναλαμβάνεται το ίδιο. Και η εκκωφαντική δημόσια σιωπή του Α. Σαμαρά, παραμένει αίνιγμα και παρέχει διέξοδο στο δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου. Τώρα που το δίδυμο βρίσκεται σε αυξανόμενη διάσταση με τα δυτικά συμφέροντα, η Ελλάδα καθιστά σταδιακά την Τουρκία ενδιαφερόμενο μέρος στην διαχείριση του φυσικού αερίου, χωρίς η Τουρκία να έχει οποιοδήποτε νόμιμο έρεισμα όπως διαπιστώθηκε σε αλλεπάλληλα ψηφίσματα και αποφάσεις διεθνών οργανισμών και χωρών.
Η σημερινή συγκυρία γύρω από την ενέργεια είναι όντως σπάνια στην Ιστορία της Αν. Μεσογείου… Κατά πόσον το φυσικό αέριο θα καταστεί ευκαιρία ή κατάρα, είναι ένα ερώτημα. Αλλά το φυσικό αέριο, ως στρατηγικής αξίας πλούτος, είναι ευλογία για όποιον το αξιοποιεί. Αυτό επαφίεται στην διαχείριση που θα ασκήσουμε. Αν επιτρέψουμε στον Ερντογάν να αποκτήσει νομιμοποιημένο ρόλο στην Αν. Μεσόγειο (με λύση ή χωρίς), θα είμαστε οι καταραμένοι της Ιστορίας.
Γράφει: Κώστας Μαυρίδης
