«…Τι Ατυχία! Τι Ατυχία!
Εκεί που το είχα θετικό με τον «Δαρείο» μου
Ν΄αναδειχθώ, και τους επικριτάς μου
Τους φθονερούς τελειωτικά ν’ αποστομώσω!
Τι αναβολή, τι αναβολή στα σχέδιά μου!
Και νάταν μόνο αναβολή, πάλι καλά.
Αλλά να δούμε αν έχουμε κι ασφάλεια
Στην Αμισό. Δεν είναι πολιτεία εκτάκτως οχυρή.
Είναι φρικτότατοι εχθροί οι Ρωμαίοι.
Μπορούμε να τα βγάλουμε μ΄ αυτούς,
Οι Καππαδόκες; Γένεται ποτέ;
Είναι να μετρηθούμε τώρα με τες λεγεώνες;
Θεοί μεγάλοι, της Ασίας προστάται, βοηθήστε μας.-
Κι όμως! Το πιθανότερο είναι, βέβαια, υπεροψίαν
Και μέθην
Υπεροψίαν και μέθην θα είχεν ο Δαρείος.»
Κ.Π.Καβάφης, «Ο Δαρείος»
Οι ΗΠΑ αποτελούν ίσως το σημαντικότερο παράγοντα στις εξελίξεις στο κυπριακό. Ιδιαίτερα τους τελευταίες μήνες κατά τους οποίους η κυβέρνηση Αναστασιάδη έδειξε με δράσεις και δηλώσεις ότι όχι μόνο αναγνωρίζει αλλά και υπογραμμίζει αυτό το ρόλο. Φτάνει να υπενθυμίσουμε την επίσκεψη Αβέρωφ Νεοφύτου στις ΗΠΑ πριν το eurogroup της 25ης Μαρτίου και την επίσκεψη Κασουλίδη στις ΗΠΑ. Τις εξελίξεις στο eurogroup σκοπίμως τις εντάσσω στο περιβάλλον του κυπριακού γιατί υπήρξε και συνεχίζει να είναι ισχυρή πεποίθησή μου ότι αποτελούν σημαντικό κομμάτι του όλου σκηνικού.
Θα ανέμενε κανείς ότι οι τοποθετήσεις του Αμερικανού πρέσβη στην Κύπρο Τζον Κόενιγκ στο συνέδριο της ΠΣΕΚΑ θα είχαν την ανάλογη προβολή με τη σημασία τους, όμως φαίνεται στην Κύπρο είμαστε πολύ απασχολημένοι με τις εσωτερικές συγκρούσεις και φυσιολογικά στον αγώνα οικονομικής επιβίωσης που δυσκολεύει κάθε μέρα, ειδικά μετά τη χαρατσο- επιδρομή.
Ο Αμερικανός πρέσβης διασύνδεσε ευθέως το κυπριακό με τα ζητήματα ενέργειας ξεκαθαρίζοντας μάλιστα ότι «πιστεύουμε (οι ΗΠΑ) ότι τα κέρδη θα πρέπει να διαμοιραστούν ίσα μεταξύ όλων των Κυπρίων στα πλαίσια μιας λύσης.». Ζήτησε δε από όλα τα μέρη «να αποφύγουν ενέργειες που θα δημιουργήσουν ένταση ώστε η εκμετάλλευση να μπορεί γίνεται παράλληλα με τις συνομιλίες.».
Διασύνδεσε επίσης την οικονομία με το κυπριακό υποδεικνύοντας τις νέες προοπτικές που μπορεί η λύση να δημιουργήσει σε οικονομικό επίπεδο. Άλλωστε μόνο αφελείς πλέον θεωρούν ότι οι λύσεις που επιβλήθηκαν από τους «φίλους» δεν είχαν καθαρά πολιτικό χαρακτήρα. Ας θυμηθούμε μόνο τις σοκαριστικές περιγραφές Σαρρή- για να υποδείξουμε κάποιον με τον οποίο διαφωνώ ιδεολογικά- ότι ο στόχος των «φίλων» του κ. Αναστασιάδη ήταν «να μας καταστρέψουν». Δεν παρέλειψε βέβαια ο Αμερικανός πρέσβης να χαιρετίσει την εκλογή Αναστασιάδη και τη «δέσμευσή του για λύση», «δέσμευση» πολύ καλά γνωστή τα τελευταία χρόνια.
Μπορεί λοιπόν ο Κύπριος ΥΠΕΞ να φωνασκεί ότι δεν αποδεχόμαστε «πακετοποίηση» κυπριακού- οικονομίας- φυσικού αερίου, και πολύ καλά κάνει, αλλά η ουσία είναι ότι προφανώς δεν πείθουμε. Οι επόμενοι μήνες θα είναι δραματικοί στο κυπριακό, με εξελίξεις σημαντικές και καταιγιστικές μέσα σε ένα πλαίσιο ήδη οριοθετημένο από τους βασικούς παίχτες του κυπριακού.
Τα βασικότερα χαρακτηριστικά αυτού του πλαισίου είναι τα εξής:
1. Αμέσως μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι ΗΠΑ σχεδίασαν τη στρατηγική τους για τη «νέα Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική». Αυτή η στρατηγική δεν θα μπορούσε παρά να περιλαμβάνει και την Κύπρο.
2. Εδώ και μερικά χρόνια διάφορες εξελίξεις στον τόπο μας αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου παζλ το οποίο είτε αδυνατούμε, είτε δεν θέλουμε να αντιληφθούμε.
3.Ειδικότερα το τελευταίο χρονικό διάστημα οι εξελίξεις στο κυπριακό όχι απλά συνδέονται απόλυτα με τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή αλλά έχουν επιταχυνθεί λόγω της ανακάλυψης φυσικού αερίου και των ευρύτερων εξελίξεων στην περιοχή.
4. Το τι συμβαίνει στη Λιβύη, την Αίγυπτο, τη Συρία, το Λίβανο, την Παλαιστίνη και αύριο στο Ιράν σχετίζονται με το κυπριακό και επηρεάζουν τις εξελίξεις, στα πλαίσια μιας ευρύτερης ανακατανομής επιρροής στην περιοχή μας.
5. Η οικονομική κατάσταση συνδέεται πλήρως με το κυπριακό, όχι μόνο γιατί εμφανώς «κάποιοι ήθελαν να μας καταστρέψουν» αλλά και γιατί η ελπίδα σε ένα λαό που απλά περιμένει τα χειρότερα, θα αποτελέσει το ισχυρότερο όπλο όσων κινούν τα νήματα για τις μελλοντικές εξελίξεις.
6. Ο Νατοϊκός παράγοντας δεν θα αποδεχτεί καθοριστικές εξελίξεις για την αξιοποίηση του φυσικού αερίου στην Κύπρο, χωρίς συνολική διευθέτηση της κατάστασης στην Κύπρο. Τα οικονομικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα είναι τέτοια και τόσο μεγάλα, που δεν θα τα διακινδυνεύσουν χωρίς να υπάρχει ένα ευρύτερο πλαίσιο διαμοιρασμού επιρροής μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων (ΗΠΑ, Ρωσίας, Αγγλίας) και των περιφερειακών δυνάμεων (Τουρκία, Ισραήλ, Ελλάδα). Όσοι αναμένουν συγκρούσεις για χάρη της Κύπρου «από φίλες χώρες» απλά είναι εκτός τόπου και χρόνου. Δεν θα υπάρξουν συγκρούσεις αλλά διευθετήσεις, τόσο στα πλαίσια του κυπριακού όσο και των συσχετισμών στην ευρύτερη περιοχή.
7. Στα μυαλά αυτών που κινούν τα νήματα στο κυπριακό υπάρχει χρονικός ορίζοντας λόγω της μεγάλης σημασίας του φυσικού αερίου για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και των σχεδιασμών στην περιοχή. Το 2014 θα είναι καθοριστική χρονιά.
8. Το ζήτημα της Αμμοχώστου μέσα σε αυτά τα πλαίσια μπορεί να εξελιχτεί μόνο στα πλαίσια μιας ευρύτερης διευθέτησης και ιδιαίτερα στο δίπολο «έδαφος έναντι αναγνώρισης». Για να δεχτεί η Τουρκία εξελίξεις γύρω από αυτό το θέμα θα πρέπει να συνδυαστεί με το παράνομο αεροδρόμιο Τύμπου και το φυσικό αέριο. Η διασύνδεση με δική μας ευθύνη του θέματος με το παράνομο αεροδρόμιο Τύμπου, συνιστά ήδη αυτογκόλ.
9. Μια «νέα αρχή», σε μια «νέα βάση», λόγω συσχετισμού δυνάμεων και λόγω συγκυρίας, θα είναι από μια αφετηρία ακόμη πιο ετεροβαρή για τη δική μας πλευρά.
Οι δικοί μας κακοί χειρισμοί μέχρι σήμερα (άδειασμα από τα ΗΕ στο θέμα Ντάουνερ αφού αντί να εγείρουμε ζητήματα ουσίας αν θέλαμε τον καταγγείλαμε για το δείπνο, συσχετισμός Αμμοχώστου- παράνομου αεροδρομίου) και ιδιαίτερα ο ενταφιασμός της συμφωνημένης βάσης, των συγκλίσεων και της συμφωνημένης διαδικασίας, από τον κ. Αναστασιάδη δεν πείθουν ότι μπορούμε να παρακολουθήσουμε τις εξελίξεις. Τα όσα πετύχαμε μέχρι σήμερα, παρά τις όποιες αδυναμίες, μπορούσαν να λειτουργήσουν ως προστατευτικό δίχτυ για τα όσα έρχονται. Μόνη επιλογή παραμένει η αναζήτηση μιας συνολικής, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του κυπριακού στη συμφωνημένη βάση, έστω και αν γνωρίζουμε ότι θα έχει πολλές αδυναμίες. Και βεβαίως η υπεράσπιση αρχών.
Γράφει: Χρίστος Χριστοφίδης
