«Μου δώσατε μια κατάρα, άγιοι πατέρες, σας δίνω μια ευχή: σας εύχομαι να΄ναι η συνείδησή σας τόσο καθαρή όσο η δική μου και να είστε τόσο ηθικοί και θρήσκοι όσο είμαι εγώ»
Νίκος Καζαντζάκης
«Είναι δικαίωμα μου να έχω, ως διανοούμενος, οποιεσδήποτε ιδέες μου επέβαλε η πείρα της ζωής. Η κοινωνική μου πείρα. Κι ακόμα ως λογοτέχνης, να ακολουθήσω το ρεύμα της σύγχρονης τέχνης που πασχίζει να λυτρώσει τον άνθρωπο από την αχρεία εκμετάλλευσή του από τον άνθρωπο…»
Επιστολή Τεύκρου Ανθία προς τον Μητροπολίτη Πάφου
Όταν άκουσα την είδηση περί αφορισμού εν έτη 2015, ήμουν σίγουρος ότι τα περί «αφορισμού» ήταν δημοσιογραφική υπερβολή. Είτε προσπάθεια να καταδειχτεί μια έντονη αντιπαράθεση με την ιεραρχία σε ένα άλλο επεισόδιο μιας σειράς διαφωνιών που προσωπικά με αφήνει αδιάφορο ως προς την ουσία της. Τελικά ήταν όμως αλήθεια.
Πρέπει να ξεκαθαρίσω από την αρχή ότι θεωρώ τον εαυτό μου αναρμόδιο να αποφανθώ περί των θρησκευτικών απόψεων του κ. Πιτσιλλίδη. Είναι επίσης πολύ καλά γνωστό ότι με τον κ. Πιτσιλλίδη διατηρώ μεγάλες ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές. Στο παρελθόν αυτές οι διαφορές έλαβαν μορφή έντονων –κυρίως ως προς την ουσία τους- αντιπαραθέσεων μεταξύ μας, είτε στην τηλεόραση, είτε στο ραδιόφωνο είτε αλλού.
Αυτός είναι θαρρώ ένας επιπρόσθετος λόγος γιατί γράφεται αυτό το σημείωμα. Από ένα διαφωνούντα με τον «αφορισμένο». Μια αρχή που πρέπει να διέπει σύγχρονες, δημοκρατικές κοινωνίες, είναι το δικαίωμα στην άποψη έστω και εάν κάποιος διαφωνεί με την άποψη αυτή. Εξαιρούνται βέβαια μισάνθρωπα κηρύγματα και «απόψεις» μίσους και μισαλλοδοξίας.
Η πράξη του περιβόητου αφορισμού είναι απαράδεχτη, παράλογη και μεσαιωνική. Η λογική του αφορισμού χρησιμοποιήθηκε από την ηγεσία της ιεραρχίας παλαιότερα για να κλείσει το στόμα και να πάρει την πέννα από λαμπρές προσωπικότητες που αμφισβήτησαν το δογματισμό και την απολυταρχία συγκεκριμένων ηγεσιών.
Αφορίστηκε λοιπόν ο Τεύκρος Ανθίας και απειλήθηκε με αφορισμό ο Νίκος Καζαντζάκης. Των οποίων η λαμπρότητα της σκέψης «παραβίαζε» το σκότος των εμμονών. Το όραμά τους, η φιλοσοφία τους, η πολιτική τους θέση.
Σήμερα επιβάλλεται η ποινή του αφορισμού από συγκεκριμένους κύπριους ιεράρχες, για διαφωνίες του τύπου εάν μπορεί κάποιος να φάει πριν να κοινωνήσει και άλλα παρόμοια. Αν τα κριτήρια είναι τέτοια ή παρόμοια, ένα απλό «σερφάρισμα» στα κοινωνικά δίκτυα πιθανόν να οδηγήσει στον αφορισμό τους μισούς χριστιανούς Κύπριους!
Ο κύριος λόγος όμως που γράφεται αυτό το σημείωμα είναι για να καταδείξει τη φαυλότητα στη συμπεριφορά ορισμένων ιεραρχών, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια: ομοφοβία και καλλιέργεια μίσους κατά των ατόμων αυτών, ρητορική μίσους από την ηγεσία της ιεραρχίας κατά πολιτικών απόψεων, ιδεολογιών και κομμάτων (με χαρακτηριστικότερες τις αρχιεπισκοπικές επιθέσεις κατά της Αριστεράς), συμπεριφορά εξόντωσης κατά άλλων διαφωνούντων ιεραρχών (βλέπε Παγκράτιος, Λεμεσού κ.α.), στήριξη φασιστικών οργανώσεων, είναι μερικά από τα παραδείγματα αυτά.
Αυτή η κατρακύλα πρέπει να σταματήσει πριν να γίνει ανεπανόρθωτη ζημιά πρώτιστα στην κοινωνία. Και ασφαλώς μοιραία στην ίδια την εκκλησία.
Υπάρχουν πολλοί, πολλοί όντως, ενσυνείδητοι και με μεγάλη προσφορά ιερείς και ιεράρχες. Η ισοπέδωση δεν βοηθά. Όμως η ηγεσία νοσεί.
Ας ελπίσουμε ότι ο απαράδεχτος αφορισμός θα αποδειχτεί κακόγουστο αστείο. Ότι θα επανορθωθεί η μεσαιωνική πράξη.
Όπως λέει και ο λαός (κλεμμένο από τις γραφές), «ο θεός να τους ελεήσει»…
Γράφει: Χρίστος Χριστοφίδης
