Στην τελευταία ολομέλεια της Βουλής πριν τις καλοκαιρινές διακοπές ψηφίστηκαν οι προϋπολογισμοί των δημοσίων Πανεπιστημίων.
Το γεγονός ότι οι Προϋπολογισμοί του τρέχοντος έτους έφτασαν στην ολομέλεια μήνα Ιούλιο είναι από μόνο του ένα σοβαρό πρόβλημα, για το οποίο ευθύνεται η κυβέρνηση και όχι τα Πανεπιστήμια. Η Βουλή έχει κλείσει και θα μπει σε ρυθμούς εντατικούς καλόν Οκτώβριο.
Τα χρονολογικά στοιχεία έχουν ιδιαίτερη σημασία, γιατί η πλειοψηφία ΔΗΣΥ-ΔΗΚΟ στη Βουλή κατάθεσε δεκάδες τροπολογίες για «σταυρώματα» και περικοπές, κάποιες εκ των οποίων δικαιολογημένες, οι πλείστες όμως αδικαιολόγητες και υπερβολικές. Τέτοιες και τόσες που καθιστούν τη λειτουργία των δημοσίων Πανεπιστημίων από δύσκολη μέχρι αμφίβολη. Ιδιαίτερα αν συνυπολογιστεί ότι από τον Οκτώβρη παραμένουν ελάχιστοι μήνες μέχρι τους νέους προϋπολογισμούς του Δεκέμβρη. Κακώς η συζήτηση επικεντρώνεται στα ευπώλητα θέματα του επιδόματος συγκεκριμένων βαθμίδων ακαδημαϊκών και της έδρας του κ. Πισσαρίδη, χωρίς να υποτιμώ τη σημασία τους. Ως ΑΚΕΛ προτείναμε στα πλαίσια των 10+1 προτεραιοτήτων που παραδώσαμε στον Υπουργό Παιδείας, ανακατανομή κονδυλίων στα δημόσια Πανεπιστήμια ούτως ώστε να αντιμετωπιστούν οι σημερινές αντικειμενικές δυσκολίες, με μεγαλύτερη στήριξη για παράδειγμα φοιτητών με οικονομικά προβλήματα. Προτείναμε το σταύρωμα του κονδυλίου για το επίδομα στη βάση αυτής της λογικής. Η συνέχεια είναι γνωστή. Καταψηφίσαμε επίσης την κατάργηση της θέσης του κ. Πισσαρίδη παρά τις όποιες μας διαφωνίες με το συγκεκριμένο καθηγητή.
Ποια είναι η ουσία του πολύ σοβαρού αυτού ζητήματος; Τα συγκυβερνώντα κόμματα στην ολομέλεια της Βουλής στην τελευταία συνεδρία ξεδίπλωσαν μια συγκεκριμένη φιλοσοφία και προσέγγιση. Οι δεκάδες τροποποιήσεις, μαζί με άλλες που τελικά αποσύρθηκαν, στέλνουν το μήνυμα μιας συνειδητής προσπάθειας να τεθούν τα δημόσια Πανεπιστήμια «στο γύψο». Είναι τόσες και τέτοιες οι περικοπές και τα «σταυρώματα» που δεν επιτρέπουν άλλη λογική εξήγηση. Ακόμη χειρότερα, ανησυχούμε έντονα, ότι η συγκεκριμένη πλειοψηφία της Βουλής, σε μια λογική «Τροικανότεροι των Τροικανών» επιτίθενται κατά των δημοσίων Πανεπιστημίων. Στη βάση της νεοφιλελεύθερης αντίληψης για κάθε δημόσιο οργανισμό και για τη δημόσια εκπαίδευση. Προληπτικά προβαίνουν σε όλα εκείνα που εκτιμούν ότι αύριο θα ζητηθούν από την Τρόικα. Είναι αφελές να γίνεται προσπάθεια να φορτωθούν οι εξελίξεις στον κ. Θεμιστοκλέους, στην κ. Κυριακίδου και σε μεμονωμένα πρόσωπα (παρόλο που είμαι σίγουρος ότι οι ίδιοι ευχαρίστως θα αποδεχόντουσαν μια τέτοια ερμηνεία). Κόμματα συζήτησαν, αποφάσισαν, πρότειναν και ομόφωνα ψήφισαν στη Βουλή. Όπως οργανωμένα πρότειναν κάποιοι τη διάλυση της Ιατρικής Σχολής και το κλείσιμο τουλάχιστο μιας Πολυτεχνικής Σχολής. Έχοντας υπόψη τις συζητήσεις μεταξύ κυβέρνησης και ΔΝΤ για τα Πανεπιστήμια (π.χ. πρόταση για δίδακτρα) και αυτές τις απόψεις, είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι. Η (συνένοχη;) σιωπή της κυβέρνησης απλά επιτείνει την ανησυχία μας.
Εμείς θεωρούμε τη δημόσια Πανεπιστημιακή εκπαίδευση στην Κύπρο μεγάλη κατάκτηση του λαού μας. Εκτιμούμε ότι η πανεπιστημιακή παιδεία είναι ύψιστο κοινωνικό αγαθό την παροχή και ποιότητα του οποίου οφείλει η κυπριακή πολιτεία να διασφαλίζει. Ελέγχοντας ασφαλώς αλλά και στηρίζοντας αυτούς που έχουν την τεχνογνωσία να προσφέρουν ποιοτική πανεπιστημιακή εκπαίδευση.
Πιστεύουμε ότι όντως υπάρχουν στρεβλώσεις και υπερβολές στα δημόσια πανεπιστήμια. Για αυτό το λόγο προτείναμε την ανακατανομή πόρων τον περασμένο Μάη, χωρίς όμως να επηρεάζεται το ύψος της κρατικής στήριξης. Άλλο όμως να επισημαίνεις διοικητικές και ατομικές αδυναμίες και να προσπαθείς να τις διορθώσεις και άλλο η αξιοποίηση αυτών των αφορμών για να επιβάλεις απαράδεχτες νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Αυτή είναι μια κλασσική στρατηγική της διάλυσης του δημόσιου τομέα (περιλαμβανομένης και της δημόσιας εκπαίδευσης) που εφαρμόζεται σε όλη την Ευρώπη. Αναδεικνύονται οι αδυναμίες και υπερπροβάλλονται κακώς έχοντα σε μια λογική «πονεί κεφάλι, κόβει κεφάλι». Δεν ισοπεδώνουμε την πλούσια προσφορά και το, άξιο να προτάσσεται, έργο, της μεγάλης πλειοψηφίας των πανεπιστημιακών μας. Δεν τους «κανιβαλίζουμε». Πιστεύουμε ακράδαντα ότι ο καλύτερος τρόπος να στηρίξουν σήμερα τα δημόσια Πανεπιστήμια, είναι να διορθώσουν οι ίδιοι οι πανεπιστημιακοί συμπεριφορές και κακώς έχοντα που δίνουν αφορμές.
Επίσης το μοντέλο της προσπάθειας μετατροπής θεσμών, όπως ένα δημόσιο Πανεπιστήμιο, σε κομματικό «αποκούμπι», δεν φαίνεται να αποδίδει ιδιαίτερα. Αυτό προδίδουν οι εξελίξεις. Αντίθετα στέλνουν το λανθασμένο μήνυμα, ότι μετατρέπονται σε «κομματικό ταράφι» ορισμένων που τους επιτρέπει, χωρίς ιδιαίτερη αντίσταση, να αυθαιρετούν και να επιβάλλουν ασύδοτες πολιτικές. Αλλά δεν είναι αυτό το σημαντικό τώρα. Το μείζων ζήτημα που τίθεται μπροστά μας είναι η ανάγκη προστασίας και στήριξης των δημοσίων Πανεπιστημίων. Εκεί πρέπει να επικεντρώσουμε όλες μας τις δυνάμεις.
Δεν είναι λοιπόν ανάγκη να «κάψουμε» τα πανεπιστήμια για να φωτίσουν. Μπορούν να φωτίζουν με τη διδασκαλία, την έρευνα και την ευρύτερή τους προσφορά.
Γράφει: Χρίστος Χριστοφίδης
