« …είδε ένα Σκάμαντρο να ξεχιλάει κουφάρια, δεν τόχει μες στη μοίρα του ν’ ακούσει μαντατοφόρους που έρχονται να πούνε πως τόσος πόνος τόση ζωή πήγαν στην άβυσσο για ένα πουκάμισο αδειανό για μιαν Ελένη»
Γ.Σεφέρη, Ελένη.
Το ΑΚΕΛ και το τουρκοκυπριακό κόμμα «Ενωμένη Κύπρος» ανέλαβαν μια βαρυσήμαντη και ιστορική πρωτοβουλία. Επισκέφτηκαν από κοινού το κοιμητήριο Κωνσταντίνου και Ελένης και εναπόθεσαν λουλούδια στους τάφους θυμάτων της τουρκικής εισβολής και του πραξικοπήματος. Στη συνέχεια, μεταβήκαμε στα κατεχόμενα και εναποθέσαμε λουλούδια στον ομαδικό τάφο των τουρκοκυπρίων θυμάτων, που σκότωσε η ΕΟΚΑ Β στα χωριά Αλόα και Σανταλάρη.
Είναι η πρώτη φορά που επίσημα πολιτικές δυνάμεις, και στις δύο κοινότητες έμπρακτα αναγνωρίζουν την ιστορική πραγματικότητα στην Κύπρο. Ιδιαίτερα εκείνες τις πτυχές της που πονούν ή ενοχλούν. Μακριά από συμψηφισμούς και λανθασμένες εξισώσεις. Αλλά με θάρρος και παρρησία.
Είχαμε «προειδοποιηθεί» ότι η παρουσία μας στο κοιμητήριο στο Σανταλάρη και την Αλόα μπορεί να προκαλέσει την αντίδραση συγγενών των θυμάτων και συγχωριανών. Αναφέρθηκαν ενισχυτικά, περιστατικά όπου ελληνοκύπριοι προσπάθησαν να πράξουν κάτι παρόμοιο αλλά εκδιώχθηκαν. Στη βάση μιας απαράδεκτης και επικίνδυνης φιλοσοφίας/ιδεολογίας περί «συλλογικής ευθύνης». Ότι δηλαδή όλοι όσοι γεννήθηκαν ελληνοκύπριοι, είτε συμφωνούν είτε διαφωνούν με τα όσα έγιναν, είτε γεννήθηκαν πριν ή μετά, και στους αιώνες των αιώνων, είναι «ένοχοι» για τα όσα διαδραματίστηκαν. Όπως κάποτε ήταν όλοι «ένοχοι» επειδή απλά ήταν Εβραίοι. Αυτή η ίδια, ακριβώς, ήταν η φιλοσοφία /ιδεολογία όσων δολοφόνησαν τους Τουρκοκύπριους. Όταν ξεκίνησε η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής το 1974, ακροδεξιοί, παραστρατιωτικοί της ΕΟΚΑ Β’ αντί να τρέξουν στην πρώτη γραμμή της μάχης να πολεμήσουν τους εισβολείς, έμειναν στα μετόπισθεν και σκότωναν αθώους, άμαχους τουρκοκύπριους με τη «λογική» – παραλογισμό ότι όσοι μιλούν τούρκικα φέρουν αυτόματα ευθύνη και πρέπει να πληρώσουν με τη ζωή τους.
Τον ίδιο παραλογισμό υιοθέτησαν τουρκοκύπριοι και τούρκοι παραστρατιωτικοί και στρατιώτες δολοφονώντας ελληνοκύπριους συλληφθέντες και αμάχους, σε μια «πράξη εκδίκησης». Τα λόγια αυτά ανήκουν στο Ραούφ Ντενκτάς ο οποίος παραδέχτηκε ότι ελληνοκύπριοι, κάποιοι αγνοούμενοι μέχρι σήμερα, δολοφονήθηκαν «για εκδίκηση», «από το λαό του». Μόνο που δεν ήταν «ο λαός» του αλλά ακραίοι ομοϊδεάτες του Ντενκτάς. (Δείτε την παραδοχή Ντενκτάς).
Οι εθνικισμοί στην Κύπρο, οι φασιστικές συμπεριφορές, υπήρξαν αλληλοτροφοδοτούμενοι. Κοινής ιδεολογικής προέλευσης και φιλοσοφίας. Τα εγκλήματα του ενός χρησιμοποιούνταν πάντοτε για να «δικαιολογήσουν» τα εγκλήματα του άλλου. Εκμεταλλευόμενοι ανθρώπους τυφλωμένους από τον φανατισμό και τη μισαλλοδοξία.
Επίσης, η επίσημη εθνικιστική πολιτική και στις δύο κοινότητες χρησιμοποίησε για δεκαετίες την ίδια προσέγγιση σε σχέση με την τουρκική εισβολή. Ραούφ Ντενκτάς και τουρκοκύπριοι εθνικιστές εκμεταλλεύτηκαν αυτά τα απαράδεκτα και καταδικαστέα γεγονότα για να «δικαιολογήσουν» την εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή.
Η Ελληνοκυπριακή εθνικιστική παράταξη αρνείτο τα ίδια τα γεγονότα για να μην υπάρξει δήθεν «δικαιολόγηση» της εισβολής. Η τουρκοκυπριακή εθνικιστική παράταξη μιλούσε για «ειρηνική επιχείρηση» το 1974 και αρνείται μέχρι σήμερα(;) τα εγκλήματα κατά ελληνοκυπρίων. Σε ένα μικρό τόπο όμως, όπως η Κύπρος, πως μπορείς να αποκρύψεις ιστορικά γεγονότα από τα οποία υπέφεραν και υποφέρουν χιλιάδες άνθρωποι; Γεγονότα στα οποία υπήρξαν τόσοι μάρτυρες; Πέρα από την επίσημη ιστοριογραφία, υπάρχει η ιστορία που ξέρει και βίωσε ο λαός. Που βιώνει ακόμα. Και κανένας αυτή την ιστορία δεν μπορεί να την παραχαράξει.
Την εισβολή, τη συνεχιζόμενη κατοχή και τη διαίρεση του νησιού μας, της πατρίδας μας και του λαού μας, κανένας και τίποτε δεν μπορεί «να δικαιολογήσει». Ούτε πολιτικά, ούτε νομικά, ούτε ιστορικά.
Αποφασίσαμε λοιπόν, παρά τις «προειδοποιήσεις» να πάμε. Θεωρήσαμε ότι είχαμε ιστορική υποχρέωση. Έφτασε η ώρα. Τα αποστήματα κάποτε πρέπει να σπάζουν. Δεν μπορούμε να αποδεχόμαστε τέτοιες προσεγγίσεις και φιλοσοφίες, επειδή απλά κάποιοι φανατικοί, πολύ λίγοι (δεν ήταν ούτε δέκα) φωνάζουν, θορυβούν και προπηλακίζουν.
Επιμένουμε στο όραμα για λύση, απελευθέρωση, επανένωση. Θα επιμείνουμε στην αποκατάσταση της Ιστορικής Αλήθειας. Η τιμή στα θύματα του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής, που το ΑΚΕΛ ανελλιπώς αποδίδει εδώ και 41 χρόνια είναι μέρος αυτής της προσπάθειας.
Ο Ακκιντζί μίλησε καθαρά για πόλεμο το 1974, όχι «ειρηνευτική επιχείρηση»., με θύματα κυρίως τους ελληνοκύπριους. Η Ντογούς Ντεριά μίλησε σταράτα για τους βιασμούς ελληνοκυπρίων γυναικών από τον τουρκικό στρατό. Ο Ιζέτ Ιζτζιάν εναπόθεσε λουλούδια στους τάφους θυμάτων του πραξικοπήματος και της εισβολής. Το ΑΚΕΛ για πρώτη φορά εναπόθεσε λουλούδια στους τάφους τουρκοκυπρίων, θυμάτων της ΕΟΚΑ Β’ και της ακροδεξιάς.
Να δούμε την ιστορική αλήθεια κατάματα. Να πάρουμε τα μηνύματα και τα μαθήματα και να στρέψουμε με αυτοπεποίθηση το βλέμμα στο μέλλον. Να πάψει η πατρίδα μας να είναι τόπος διάσπαρτος από τάφους, πλημμυρισμένος με αίμα και δάκρυ. Να ξαναγίνει πατρίδα ευημερίας, δημιουργίας, ειρηνικής συνύπαρξης και κοινών αγώνων. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος.
Γράφει: Χρίστος Χριστοφίδης
