Εμείς, στα χρόνια του κορωνοϊού. Του Χρίστου Χριστοφίδη

«Κανένας δεν είχε ακόμα πραγματικά δεχτεί την αρρώστια. Οι περισσότεροι ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε ότι αναστάτωνε τις συνήθειές τους ή έβλαπτε τα συμφέροντά τους. Τους έκανε να αγανακτούν ή να εξοργίζονται, αυτά όμως δεν είναι τα συναισθήματα που πρέπει να αντιτάξει κανείς στην πανούκλα»

«Άλμπερ Καμύ, Η Πανούκλα»

Δεν χωρεί πλέον καμία αμφιβολία: Είμαστε μπροστά σε μια πρωτόγνωρη, τουλάχιστο για τη γενιά μας, κρίση. Την κρίση μιας πανδημίας. Πολλοί επιστήμονες επιχειρηματολογούν ότι ο κορωνοιός έχει για τις κοινωνίες χαρακτηριστικά μιας ασύμμετρης απειλής ή ακόμα και καθ’ υπερβολή ενός ιδιότυπου πολέμου. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αφορά στον καθένα και στην καθεμιά από εμάς και κυρίως όλους και όλες μαζί. Ως σύνολο.

Οι κίνδυνοι για την κοινωνία μας είναι πολλοί και μεγάλοι. Και δεν αναφέρομαι μόνο στον απρόσκλητο ιό. «Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες τους πολέμους» λέει εύστοχα ο Σεφέρης στον Τελευταίο Σταθμό. «Ο άνθρωπος είναι μαλακός και διψασμένος σαν το χόρτο, άπληστος σαν το χόρτο». «Σαν έρθει ο θέρος προτιμούν να σφυρίξουν τα δρεπάνια στο άλλο χωράφι. Σαν έρθει ο θέρος άλλοι φωνάζουνε για να ξορκίσουν το δαιμονικό/ άλλοι μπερδεύονται μες τα αγαθά τους, άλλοι ρητορεύουν. Αλλά τα ξόρκια τ’ αγαθά τις ρητορείες, σαν είναι οι ζωντανοί μακριά, τι θα τα κάνεις;».

Σε μια εποχή που όλοι εκπαιδευόμαστε να είμαστε ο καθένας για τον εαυτό μας και ο καθείς ξεχωριστά πρέπει πολύ γρήγορα να συνειδητοποιήσουμε ότι όλοι μαζί στεκόμαστε ή όλοι μαζί πέφτουμε. Σε μια εποχή που μας επέβαλαν αγοραίες αξίες καλούμαστε να ανακαλύψουμε ξανά την αλληλεγγύη, την αλληλοστήριξη, την κοινωνική ενότητα, το καλό του συνόλου. Όπως ανακαλύψαμε από ανάγκη τη μεγάλη σημασία του κεντρικού σχεδιασμού για μια κοινωνία. Τον καθοριστικό ρόλο του κράτους ως της οργανωμένης μας έκφρασης. Της συμπόρευσης ως του μόνου δρόμου που θα μας βγάλει από αυτή τη μάχη με τις λιγότερες δυνατές απώλειες.​Το αίσθημα της ευθύνης όλων μας απέναντι στο σύνολο. Απέναντι στην κοινωνία. Και όχι μόνο απέναντι στον εαυτό μας.

Όλοι καλούμαστε ή θα καλεστούμε να παίξουμε αύριο κάποιο ρόλο. Από τα πιο απλά στα πιο σύνθετα. Να περιοριστούμε στο σπίτι. Να μην σπέρνουμε τον πανικό. Να συμπεριφερθούμε υπεύθυνα στους γύρω μας. Να στελεχώσουμε με ευσυνειδησία κρίσιμες υπηρεσίες. Να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε. ​Να είμαστε θετικοί και δημιουργικοί σε πολλές δυσκολίες που θα συναντήσουμε. Να εξοστρακίσουμε τον εξοστρακισμό και την περιθωριοποίηση. Κανείς δεν θέλει να πιάσει τον ιό. Οι φέροντες τον ιό είναι ασθενείς. Να ζυμώσουμε μέσα μας καλά ότι «ο λαός δεν σώζεται, σώζει». Και να σωθούμε με τις λιγότερες απώλειες.

Τούτη τη στιγμή η υγεία του καθενός και της καθεμιάς είναι πάνω από όλα. Αλλά και η υγιής κοινωνία. Αλληλένδετα. Οι λαμβάνοντες τις αποφάσεις πρέπει να έχουν αυτή την αδήριτη ανάγκη ως οδηγό. Το διάγγελμα του Προέδρου ήταν απογοητευτικό. Χρειάζονται άμεσα και πολύ πιο δραστικά μέτρα. Χρειάζονται κάποια άμεσα βήματα από τους κυβερνώντες: άμεση αύξηση του ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού με έκτακτες προσλήψεις εξπρές. Δημιουργία κινητών ομάδων άμεσης ιατρικής επέμβασης. Σχέδιο για διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του κράτους ακόμα και με επίταξη ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας ή άλλων αναγκαίων υπηρεσιών. Αύξηση του προσωπικού σε σημαντικές υπηρεσίες για το λαό (π.χ. πολλαπλασιασμός όσων εξυπηρετούν τον κόσμο στα τηλέφωνα). Συνολικό σχέδιο για αντιμετώπιση των σοβαρών οικονομικών επιπτώσεων.

Ας είναι ετούτη η κρίση και μια μεγάλη ευκαιρία. Η ευκαιρία να επαναφέρουμε βασικές αξίες τις κοινωνίες που πέρασαν λίγο στο περιθώριο. Την έννοια του «εμείς». Το ότι άνθρωπος, με την έννοια των χαρακτηριστικών μας και όχι του είδους, εκτός κοινωνίας δεν μπορεί να υπάρξει.

Για να ξαναθυμηθούμε το εμβληματικό έργο του Καμύ και τις πανδημίες «δεν υπήρχαν πια τότε προσωπικά πεπρωμένα, αλλά μια συλλογική υπόθεση που ήταν η πανούκλα και αισθήματα που τα μοιράζονταν όλοι».

Εμείς στην εποχή του κορωνοιού: όλοι μαζί στεκόμαστε ή όλοι μαζί πέφτουμε. Και ΕΜΕΙΣ θα σταθούμε.