Για να μπορέσει κάνεις να αξιολογήσει μέτρα και αποφάσεις θα πρέπει πρώτα και κύρια να αξιολογήσει το τι επιδιώκουν να υλοποιήσουν. Τι ερώτημα επιχειρούν να απαντήσουν.
Επ’ αφορμής της συζήτησης που γίνεται για τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής της Κυβέρνησης αξίζει να εστιάσουμε στη φορολογία της ακίνητης ιδιοκτησίας. Στην αύξηση των φορολογικών συντελεστών.
Αυτό που συνεχώς αγνοούμε είναι ότι αυτοί οι φορολογικοί συντελεστές επιβάλλονται σε αξίες του 1980. Δηλαδή σε ψίχουλα. Σήμερα τα ακίνητα φορολογούνται στη βάση των τιμών και της ανάπτυξης του 1980. Προϋπολογίζει δηλαδή το κράτος έσοδα για το 2013 με βάση τον πλούτο του 1980.
Αυτό που υποστηρίζω είναι ότι το σύστημα φορολόγησης της ακίνητης ιδιοκτησίας οφείλει να αλλάξει αν θέλουμε να γίνεται ορθή εκτίμηση της ανάπτυξης. Διότι μέρος της ανάπτυξης, πέραν από τη δημιουργία θέσεων εργασίας, είναι και ο ρυθμός που μεγεθύνεται μια αξία πόσο μάλλον αυτή της ακίνητης ιδιοκτησίας, του βασικότερου ίσως στοιχείου του πλούτου.
Και επιστρέφω στο αρχικό μου ερώτημα. Τι επιδιώκει ο εκσυγχρονισμός της ακίνητης ιδιοκτησίας στη βάση των σημερινών αξιών;
- Επιδιώκει να ανακτήσει μέρος της απώλειας εσόδων τους κράτους λόγω των συνεχών αναβαθμίσεων της αξίας της γης και γενικά της ακίνητης ιδιοκτησίας από διαχρονικές ενέργειες και εργασίες του Κράτους. Για παράδειγμα ένα οικόπεδο έχει αποκτήσει αξία από έργα που έχει κάνει το Κράτος (δρόμους, υποδομές) χωρίς όμως το Κράτος να αποζημιώνεται για αυτή την αξία την οποία έχει δημιουργήσει.
- Η υιοθέτηση των νέων εκτιμήσεων επιδιώκει να περιλάβει προς όφελος του Κράτους ένα πολύ μικρό μέρος από την τεράστια αύξηση των αξιών της ακίνητης περιουσίας. Αξίες που ανέβηκαν στα ύψη λόγω της υπερεπέκτασης στο διαθέσιμο δανεισμό από τις τράπεζες την τελευταία επταετία, του κατασκευαστικού οργασμού της περιόδου 2004 – 2007 και την μετατροπή των υπερκερδών σε ακίνητη περιουσία από νόμιμες και παράνομες ενέργειες του παρελθόντος (βλ. Χρηματιστήριο)
- Όλη αυτή η ανάπτυξη που έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια, για το Κράτος είναι ωσάν και να μην έχει συμβεί ποτέ. Και αυτό γιατί θεωρεί ότι οι αξίες έχουν μείνει καθηλωμένες στο 1980. Και ενώ συμβαίνει αυτό, την ίδια ώρα οι κάτοχοι της ακίνητης ιδιοκτησίας δανείζονται, επενδύουν, πωλούν και εκμεταλλεύονται την ιδιοκτησία τους με βάση τις σημερινές τιμές και ταυτόχρονα δημιουργούν ευημερία για τους ίδιους εκμεταλλευόμενοι τα αποτελέσματα αυτής της ανάπτυξης.
- Το να υποστηρίζουμε ότι επειδή το κράτος αυξάνει συνεχώς τους συντελεστές φορολογίας της ακίνητης ιδιοκτησίας επιβαρύνει τους πολίτες είναι μάλλον κενό νοήματος αν δούμε τα ποσά τα οποία φορολογούνται. Δηλαδή παρόλο που οι φορολογικοί συντελεστές φθάνουν σήμερα μέχρι και το 8% τα έσοδα για το κράτος είναι ανύπαρκτα. Στην Κύπρο όπου την τελευταία δεκαετία υπήρξε αν όχι έκρηξη στις τιμές των ακινήτων τουλάχιστον σημαντική άνοδος, το κράτος εισέπραττε μέχρι το 2012 0,14% του Α.Ε.Π την στιγμή που ή Γαλλία εισπράττει ετησίως 3,4% του Α.Ε.Π από το φόρο ακίνητης περιουσίας, το Η.Β 4,2% του Α.Ε.Π, οι Η.Π.Α 3,3% και ο Καναδάς 3,6%.
Άρα αυτό που θα πρέπει να απαντήσουμε είναι το κατά πόσο είναι αποδοτικό και δίκαιο το υφιστάμενο σύστημα και όχι να οι φορολογικοί συντελεστές και είναι υψηλοί ή θα πρέπει να αυξηθούν περαιτέρω.
Ο εκσυγχρονισμός της φορολογίας της ακίνητης ιδιοκτησίας με εκτιμήσεις στη βάση των σημερινών τιμών αποκαθιστά για το κράτος μια διαχρονική αδικία εις βάρος του.
Διαμορφώνει προς όφελος του τις σημερινές διαστάσεις της οικονομικής δραστηριότητας στην Κύπρο, τις πραγματικές διαστάσεις της Κυπριακής Οικονομίας. Τις πραγματικές διαστάσεις του πλούτου στην Κύπρο.
Γράφει: Χάρης Πολυκάρπου
