Σε μια πρωτοφανή – για τα κυπριακά δεδομένα – κίνηση, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ένοιωσε την ανάγκη να διευκρινήσει ότι ουδέποτε δήλωσε ότι η Τουρκία επιδιώκει λύση δύο κρατών, όπως γράφτηκε σε ελληνοκυπριακές εφημερίδες, αλλά ότι στηρίζει λύση Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, δύο συνιστώντων κρατιδίων, στη βάση της συμφωνίας της 11ης Φεβρουαρίου.
Ακόμη και ο Έλληνας ΥΠΕΞ, Νίκος Κοτζιάς, αναγκάστηκε να δηλώσει από την Άγκυρα, ότι, «αποκομίζει την αίσθηση ότι υπάρχει εξαιρετική διάθεση για ουσιαστικές λύσεις». Όλα πλέον συγκλίνουν σε ραγδαίες εξελίξεις, ενώ σύσσωμη η διεθνής κοινότητα εκφράζει την ελπίδα ότι το θετικό momentum που δημιούργησε η εκλογή Ακιντζί θα οδηγήσει σε οριστική λύση.
Η ειρηνική επανάσταση που συντελέστηκε για 2η φορά στην τ/κ κοινότητα (η 1η το 2003 για διαφορετικούς όμως λόγους), δημιουργεί αναμφίβολα μεγάλες προσδοκίες και ταυτόχρονα τεράστιες προκλήσεις. Μπορεί την ευθύνη για την μή λύση να εξακολουθεί να φέρει πρωτίστως η Άγκυρα, ως κατοχική δύναμη, ωστόσο, έχει την δική του σημασία ποιος βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων εκ μέρους της τ/κ κοινότητας. Και σήμερα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων δεν βρίσκεται ούτε ο αδιάλλακτος Έρογλου, ούτε ο διχοτομικός Ντενκτάς. Αντίθετα, ο Μουσταφά Ακιντζί έχει τεράστια αποθέματα εμπιστοσύνης στην διεθνή κοινότητα, αποθέματα που θα αξιοποιήσει στο έπακρο.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα πρέπει να προσέλθει στις συνομιλίες με αποφασιστικότητα, θετική διάθεση και εναλλακτικές προτάσεις για όλα τα δύσκολα ζητήματα, προσπαθώντας να δημιουργήσει στο πρόσωπο του Μουσταφά Ακιντζί ένα ακόμη σύμμαχο άσκησης θετικής επιρροής προς την Τουρκία. Η εκλογή Ακιντζί μπορεί να αποδειχθεί ευλογία για την Κύπρο, εάν Αναστασιάδης και Ακιντζί δημιουργήσουν την απαραίτητη αμοιβαία εμπιστοσύνη που θα τους επιτρέψει να συζητήσουν τα δύσκολα ζητήματα υπό το πρίσμα αμοιβαίου κέρδους και όχι επιβολής της μιας κοινότητας έναντι της άλλης. Ας μην ξεχνάμε, ότι όσο υπέρμαχος της λύσης και αν είναι ο Ακιντζί, εκπροσωπεί τους τ/κ και όχι τους ε/κ. Ας θυμόμαστε ακόμη, ότι παρά την ρητορική που επικράτησε στους ε/κ, για τους τ/κ το κυπριακό δεν ξεκίνησε το 1974 αλλά το 1963. Θέση που ασπάζονται και τα Ηνωμένα Έθνη, αφού η UNFICYP αναπτύχθηκε στην Κύπρο το 1964. Προφανώς λοιπόν και θα διεκδικήσει με πάθος την πολιτική ισότητα της τ/κ κοινότητας καθώς και το δικαίωμα αυτοδιοίκησης μέσα από την διζωνικότητα. Εξάλλου, ο Μουσταφά Ακιντζί δεν αντιτάχθηκε όλα αυτά τα χρόνια στην αφομοίωση των τ/κ από την Τουρκία για να επιτρέψει την αφομοίωση τους σε ένα ελληνικό κράτος.
Κάπου εδώ θα κριθεί και η δική μας αξιοπιστία. Εάν εννοούμε αυτά που διακηρύσσουμε από το 1977, ότι δηλαδή επιζητούμε λύση Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, τότε θα αναζητήσουμε λύσεις που δεν θα ανατρέπουν τα κύρια χαρακτηριστικά στοιχεία της ΔΔΟ, αλλά ταυτόχρονα θα επιτρέπουν σε όλους τους πρόσφυγες να επιστρέψουν στα σπίτια τους, διασφαλίζοντας παράλληλα την ενότητα και λειτουργικότητα του κράτους. Εδώ φυσικά θα κριθεί και η τ/κ ηγεσία και η Τουρκία.
Εάν όμως ξεκινήσουμε να ακροβατούμε μεταξύ λαϊκισμού και συναισθήματος, αμφισβητώντας την βάση της λύσης, τότε η εκλογή Ακιντζί θα αποδειχθεί καταστροφική. Διαθέτει τόσα αποθέματα αξιοπιστίας ο τ/κ ηγέτης, που θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη η αναβάθμιση και σταδιακή αναγνώριση των κατεχομένων. Πίσω από εύηχα συνθήματα τύπου, «ένας άνθρωπος, μια ψήφος» κρύβεται η οριστική διχοτόμηση της πατρίδας μας με ολέθριες συνέπειες για το μέλλον του κυπριακού ελληνισμού.
Σήμερα, οι περισσότεροι τ/κ αντιλαμβάνονται ότι η Τουρκία δεν μπορεί να προστατεύσει την παράδοση, την κουλτούρα και την ιδιοσυγκρασία τους. Αντίθετα, το status quo υπονομεύει την επιβίωση της τ/κ ταυτότητας. Ταυτόχρονα, οι περισσότεροι ε/κ αντιλαμβάνονται σήμερα ότι η ευρωπαϊκή ιδιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν είναι αρκετή για να διασφαλίσει την επίλυση του κυπριακού με τους “δικούς μας” όρους, ούτε να ανατρέψει τα τετελεσμένα της κατοχής. Τετελεσμένα που παγιώνονται με τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας να πεθαίνουν στην προσφυγιά και τις ελπίδες των γονιών μας για επιστροφή να εξανεμίζονται χρόνο με τον χρόνο.
Σήμερα, οι δύο κοινότητες είναι περισσότερο ευθυγραμμισμένες από ποτέ. Όχι ως αποτέλεσμα απειλών ή έξωθεν εκβιασμών, αλλά διότι η Λύση απαντά στα θέλω και τις διαφορετικές ανάγκες των δύο κοινοτήτων. Τα άστρα είναι ευθυγραμμισμένα. Με καλή θέληση και αποφασιστικότητα – υπό την προυπόθεση ότι και η Τουρκία θα επιτρέψει να καταγραφεί ουσιαστική πρόοδος – μπορούμε να φτάσουμε σε αμοιβαία επικερδή και αποδεκτή Λύση.
Γράφει: Χαράλαμπος Σταυρίδης
