Η Ιουδαϊκή γιορτή Χανουκά των Εβραίων – αντίστοιχη των Χριστιανικών Φώτων – γιορτάζεται φέτος – όσον αφορά στον τομέα της ενέργειας – υπό το πρίσμα της απόφασης της ρυθμιστικής αρχής ανταγωνισμού του Ισραήλ που αφορά στον έλεγχο των αποθεμάτων φυσικού αερίου που ασκούν η Noble Energy με τις εταιρείες Delek Drilling και Avner Oil Exploration.
Η απόφαση, η οποία υπόκειται σε έφεση, ανατρέπει κατά το μάλλον ή ήττον τους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς του Ισραήλ και αποτελεί κομβικό σημείο για το μέλλον του φυσικού αερίου της χώρας, που πρέπει να ιδωθεί υπό το μεγαλύτερο γεωπολιτικό πρίσμα στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Η προσπάθεια του Ισραήλ να καταστεί ενεργειακός κόμβος στην περιοχή, οι σχεδιασμοί για κατασκευή αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου πρωτίστως προς την Ευρώπη που το έχει ιδιαίτερη ανάγκη, η ανακάλυψη σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου ειδικά στο κοίτασμα Λεβιάθαν και η όλη δυναμική που δημιουργήθηκε στη χώρα φαίνονται να αναστέλλονται, τουλάχιστον προσωρινά, λόγω της συγκεκριμένης απόφασης. Ήδη, η ανακοίνωση αναστολής των εργασιών της κοινοπραξίας που έχει αδειοδοτηθεί για το κοίτασμα Λεβιάθαν προκαλεί τριγμούς στο εσωτερικό της χώρας αλλά και ανησυχίες σε διάφορους κύκλους για το μέλλον του φυσικού αερίου του Ισραήλ.
Το δίλημμα για το Ισραήλ είναι διττό: θα προχωρήσει με την αξιοποίηση των φυσικών του πόρων ως εξαγωγικών μέσων αναβάθμισης του ενεργειακού του ρόλου ή θα παραμείνει στην αβεβαιότητα των τεχνοκρατικών αποφάσεων που αναστέλλουν την αξιοποίηση των προοπτικών εξαγωγής του φυσικού αερίου; Ως προς τούτα, σημαντικό είναι το ευρύτερο γεωπολιτικό κλίμα, που περιλαμβάνει και την Κυπριακή Δημοκρατία, ως προς την αξιοποίηση των δικών της φυσικών πόρων και δη του φυσικού αερίου που ανευρέθηκε στο κοίτασμα «Αφροδίτη», η αξία του οποίου αναδεικνύεται σε μείζον γεωπολιτικό θέμα ειδικά ως προς την αξιοποίηση και εξαγωγή του, αφού οι εκεί ανευρεθείσες ποσότητες φυσικού αερίου είναι αρκούντως ικανοποιητικές για εξαγωγή τους και οικονομική τους εκμετάλλευση.
Οι εμπλεκόμενες εταιρείες έχουν επενδύσει δισεκατομμύρια στα υπό ανάπτυξη κοιτάσματα και οι ποσότητες που έχουν εξακριβωθεί εκεί είναι τεράστιες. Η ύπαρξη καρτέλ ή όχι ως προς την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου του Ισραήλ πρέπει να ζυγιστεί με την εξωγενή πολιτική της χώρας όσον αφορά στην αξιοποίηση του φυσικού της πλούτου. Η αδυναμία, ενδεχομένως, άλλων εταιρειών να προχωρήσουν με την εγκατάσταση πλατφόρμων εξόρυξης και την κατασκευή των απαραίτητων υποδομών για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, επηρεάζει αρνητικά την εξαγωγική πολιτική της χώρας και ενδεχομένως να επωφελεί, υπό προϋποθέσεις, τις γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου, για την ανάδειξη του δικού τους ρόλου ως προς την παραγωγή και εξαγωγή υδρογονανθράκων.
Οι ασταθείς τιμές των ενεργειακών πόρων σε παγκόσμιο επίπεδο, το αμφίρροπο γεωπολιτικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής της νοτιοανατολικής Μεσογείου, τα αέναα προβλήματα με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η περιοχή της Μέσης Ανατολής και οι αβέβαιοι εξαγωγικοί οδοί φυσικού αερίου, καθιστούν το όλο ζήτημα μείζονος σημασίας και οριοθετούν το επίπεδο του γεωστρατηγικού σχεδιασμού που πρέπει να ακολουθήσουμε για την πλήρη αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Γράφει: Αντώνης Στ. Στυλιανού
