Το γεγονός ότι οι θεωρίες συνωμοσίας βρίσκουν πάντα γόνιμο έδαφος σε εποχές αστάθειας και αμφιβολίες και κοινωνίες προβληματικές αλλά όχι προβληματισμένες, προϊδεάζει για το τι θα ακολουθήσει. Ήδη, τον τελευταίο καιρό, επαναλαμβάνονται περισσότερο από ποτέ παλιοί ψίθυροι που σύντομα αναμένεται να πάρουν θέση στην πολιτική ρητορική.
Παρακολούθησα πρόσφατα ένα ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ με τίτλο «Μας ψεκάζουν;» (από τη σειρά «Πρωταγωνιστές»). Με αφορμή τις καταγγελίες κάποιων πολιτικών παραγόντων στην Ελλάδα ότι η χώρα δέχεται αεροψεκασμούς, ο Σταύρος Θεοδωράκης πέρασε από «έλεγχο» αυτήν αλλά και άλλες θεωρίες συνωμοσίας. Παρουσία σ’ αυτό το ντοκιμαντέρ είχε και η Κύπρος, με αναφορές στους μύθους που έχουν να κάνουν με το φυσικό αέριο, τη Ρωσία και γενικότερα τον λαϊκισμό και την αναζήτηση εύκολων λύσεων.
Οι θεωρίες συνωμοσίας δεν είναι ελληνικό ή κυπριακό φαινόμενο. Πρόσφατη έρευνα έδειξε πως ένας στους τέσσερεις Αμερικανούς πιστεύει ότι ο Μπαράκ Ομπάμα γαλουχήθηκε από τον Καντάφι για να γίνει ο πρώτος μουσουλμάνος πρόεδρος των ΗΠΑ. Η ουσιώδης διαφορά από την Αμερική και άλλες χώρες, είναι ότι στην Ελλάδα και την Κύπρο έχουμε δημιουργήσει μύθους που με την πάροδο του χρόνου –εμπλουτισμένοι με τα αναγκαία σενάρια συνωμοσίας– έχουν αποκτήσει διαστάσεις αδιαπραγμάτευτης πραγματικότητας. Σε σημείο που να παίζουν καταλυτικό ρόλο στον τρόπο που η πολιτική και η κοινωνία δρουν και αντιδρούν. Σύμφωνα με αυτούς, η Ελλάδα είναι ένα ξεχωριστό έθνος, άρα όλα τα υπόλοιπα έθνη την φθονούν και την φοβούνται.
Παρομοίως, και εμείς ως αναπόσπαστο μέρος του έθνους αυτού, δεχόμαστε επιθέσεις από τους ίδιους κύκλους που μας μισούν και θέλουν να μας ανθελληνίσουν. Η οικονομική κρίση είναι τεχνητή, την προκάλεσαν οι Γερμανοί και το ΔΝΤ, που στη συνέχεια (σε συνεργασία με κάποιους ντόπιους ξενοκίνητους) μας έσπρωξαν στον Μηχανισμό για να πάρουν υπό τον έλεγχό τους το φυσικό μας αέριο και τις καταθέσεις μας και να μας οδηγήσουν σε μια λύση που θα τουρκοποιεί τη χώρα. Και ο Αλεξάντερ Ντάουνερ τηρεί εχθρική προς εμάς στάση επειδή έχει μυστικά οικονομικά συμφέροντα στην Τουρκία. Η πιο λογική εξήγηση, ότι π.χ. στην Κύπρο υπήρχε ένα καλυμμένο από εμάς πρόβλημα χρεοκοπίας και μαύρου χρήματος, που οι Ευρωπαίοι ήθελαν να αντιμετωπίσουν, στέλνοντας ίσως και κάποια μηνύματα, ή ότι ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ κρατά τη στάση που κρατά επειδή αυτή τη στιγμή η δική μας πλευρά είναι αυτή που φαίνεται να προσπαθεί να φρενάρει τις όποιες εξελίξεις ή αυτή που συνεχώς του επιτίθεται, δεν υφίσταται.
Το γεγονός ότι, όπως φάνηκε και στη μεταπολεμική Γερμανία, οι θεωρίες συνωμοσίας βρίσκουν πάντα γόνιμο έδαφος σε εποχές αστάθειας και αμφιβολίας και κοινωνίες προβληματικές αλλά όχι προβληματισμένες, προϊδεάζει για το τι θα ακολουθήσει. Ήδη, τον τελευταίο καιρό, επαναλαμβάνονται περισσότερο από ποτέ παλιοί ψίθυροι που σύντομα αναμένεται να πάρουν θέση στην πολιτική ρητορική. Κομματικοί ηγέτες, αντίστοιχοι με τους κ. Καμμένο και Παππά, θα «ξεσκεπάσουν» τα διεθνή σχέδια των Αμερικανοβρετανών, που θέλουν την καταστροφή μας, και θα «αποδείξουν» ότι ο Αναστασιάδης είναι πράκτορας των Γερμανών και του ΔΝΤ, γι’ αυτό και δεν πήρε τα 10 δισ. από την Κίνα (που μας δόθηκαν σύμφωνα με τον Γιώργο Λιλλήκα) αλλά μέσα στα πλαίσια του προμελετημένου σχεδίου επέλεξε ένταξη της χώρας στον Μηχανισμό. Οποιαδήποτε λύση έρθει, θα είναι –όπως και το 2004– προδοτική, και όσοι την στηρίξουν θα το πράξουν διότι θα έχουν χρηματιστεί. Στη δική μας περίπτωση, οι ξένοι κύκλοι δεν θα περιοριστούν στους αεροψεκασμούς, αλλά θα ρίξουν και ουσίες στο νερό μας για να μας κάνουν υποχείριά τους. Θα ξεσκεπαστούν όμως από τους “ξύπνιους” πολιτικούς και το λαό μας, που ξέρει πολύ καλά ότι ποτέ κάτι δεν είναι ό,τι φαίνεται.
Η παρούσα συγκυρία αποτελεί ουσιαστική ευκαιρία για την ανάταξη της χώρας. Μπορούμε και πάλι να επιλέξουμε τις θεωρίες συνωμοσίας, οι οποίες πέραν του ότι μας απαλλάσσουν από την ατομική ευθύνη (αφού όλα είναι προκαθορισμένα από κάποιους άλλους) είναι και γοητευτικές. Στηρίζουν κατά κάποιο τρόπο την ανασφάλεια μας: Κάποιοι μας εχθρεύονται. Υπάρχουν εύκολες λύσεις, αλλά ξενοκίνητοι πολιτικοί, σε συνεργασία με κάποιες κρυφές δυνάμεις, μας επιβάλλουν κάποιες άλλες. Θέλουν να μας πάρουν το φυσικό μας αέριο και να μας ανθελληνίσουν. Άλλωστε αποδείξεις εύκολα μπορούν να βρεθούν, πάντα βρίσκονται. Το είπε καλύτερα ο Έκο: Για τον τρελό τα πάντα αποδεικνύουν όλα τα υπόλοιπα ταυτοχρόνως. Ή μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο: Να αποδεχθούμε ότι τα σημερινά αποτελέσματα δεν έχουν να κάνουν με σενάρια συνομωσίας αλλά ίσως είναι αποτέλεσμα και της δικής μας ανικανότητας ως πολιτικής ηγεσίας και κοινωνίας να ανταποκριθούμε –η κάθε μια– στον ρόλο μας, ότι πάντα μετά από ένα φαγοπότι ακολουθεί και ο λογαριασμός.
Η επόμενη προσπάθεια στο Κυπριακό δεν θα αφορά ένα οργανωμένο σχέδιο ξένων που θα προσβλέπει στην τουρκοποίηση μας, αλλά ένα σχέδιο που, αν διαπραγματευτούμε σοβαρά, μπορεί και να μας ικανοποιεί. Ότι οι αεροψεκασμοί που κάποιοι θα αναγγείλουν θα αφορούν τους ίδιους και ιδέες που σκοτώνουν την πολιτική σκέψη. Να δεχθούμε, έστω και χάριν της συζήτησης, ότι κάποιες φορές αυτό που φαίνεται ίσως να μην είναι αυτό που φαίνεται. Ότι αυτό που φαίνεται όντως μπορεί να είναι αυτό που είναι. Τότε ίσως ανακαλύψουμε ότι και η πορεία μας δεν είναι προκαθορισμένη από κάποιους άλλους. Ίσως έχουμε και εμείς λόγο.
Γράφει: Αντώνης Πολυδώρου
