Χυμός- θρησκεία- ελευθερία… Του Αντώνη Πολυδώρου

Aς δούμε τα θετικά. Μπορεί η πολιτεία να μην μπορεί να εξασφαλίσει ένα χυμό για τα άπορα παιδιά, διασφαλίσαμε όμως για την επόμενη πενταετία- τουλάχιστον- το ελληνορθόδοξο χαρακτήρα της παιδείας μας. 

«Το δόγμα δεν είναι τίποτε άλλο, παρά μια ρητή απαγόρευση να σκέφτεσαι», Λούντβιξ Φόϋερμπαχ 

«Η εθνική ταυτότητα συντηρείτο διότι για αιώνες η Εκκλησία πρωταγωνιστούσα αναλάμβανε τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, την πίστη στο Θεό… (θα) διαφυλάξουμε και τη θρησκεία και την ελληνική μας γλώσσα». Με αυτά τα λόγια επέλεξε να εκθέσει το όραμα του για το μέλλον της Παιδείας o  πρόεδρος, στέλλοντας παράλληλα μήνυμα πως δεν θα ανεχτεί κυπροποίηση της ελληνικής γλώσσας (χωρίς να νιώσει καν την ανάγκη να πει από ποιούς και πως η διδιασκαλία της διαλέκτου έχει αρνητικό αντίκτυπο στην εθνική ταυτότητα ή στις συνειδήσεις των πολιτών). Δύο μέρες μετά που παρέθετε μια ακόμα δημοσιογραφική (εξελίσσεται σε φετίχ για τη νέα κυβέρνηση) για να μας υπενθυμίσει ότι το κράτος βρίσκεται σε πορεία εκσυγχρονισμού.

Δεν θα μπω στη διαδικασία να υπερασπιστώ τα αυτονόητα: Ότι δηλ. το τι, πού και αν πιστεύει κάποιος δεν μπορεί παρά να είναι προσωπική υπόθεση. Ότι δεν νοείται εν έτει 2013 το μάθημα τον Θρησκευτικών να έχει ως στόχο την ανάπτυξη θρησκευτικής συνείδησης και την εμπέδωση της θρησκευτικής υπεροχής έναντι των υπολοίπων. Ούτε θα μπω στη λογική (παρά τα όσα βλέπουμε, η δική μου λογική δεν το επιτρέπει) να επιχειρηματολογήσω για το γεγονός ότι για το χαρακτήρα της εκπαίδευσης σε μια κοσμική χώρα δεν μπορεί να αποφασίζει η εκκλησία. Ή γιατί ο τρόπος που αντέδρασε η πολιτεία στη νέα παρέμβαση της εκκλησίας εκφράζοντας- μέσω του υπουργού Παιδείας- την ευαρέσκεια της «για το ενδιαφέρον» και η επιλογή του  Νίκου Αναστασιάδη να γίνει μέρος μιας νέας αναζήτησης φαντασμάτων που στόχο έχουν τηδιάβρωσητηςελληνικότηταςκαιτηςεθνικήςμαςσυνείδησης, μετατρέποντας εαυτόν σε φορέα των πιο οπισθοδρομικών και εθνικιστικών θέσεων, ήταν δύο φορές πιο ενοχλητική από την ίδια την παρέμβαση. Σημειώνω απλά ότι ως πρόεδρος του ΔΗΣΥ είχε δώσει πολύ διαφορετικά δείγματα γραφής.

Έχω όμως την εντύπωση ότι η πολιτεία- όσο δύσκολο κι αν της είναι- θα πρέπει κάποια στιγμή να σοβαρευτεί και να δείξει υπευθυνότητα. Η εκπαίδευση είναι τεράστιας σημασίας για έξοδο από την κρίση. Είναι επίσης καθοριστική για το είδος πολίτη που θέλουμε να δημιουργήσουμε. Αν λοιπόν ο πρόεδρος εννοεί αυτά που λέει και ο ίδιος έθεσε ως στόχο- την έξοδο από την κρίση, τη δημιουργία του μελλοντικού πολίτη (που θα πρέπει να είναι καλύτερος από το σημερινό) και την επανένωση, ο ίδιος θα πρέπει να απαντήσει και πως οι πιο πάνω στόχοι εξυπηρετούνται από το όραμα του όπως το παρουσίασε για την Παιδεία.

Το τελευταίο που χρειάζεται μια χώρα (που αδυνατεί να δώσει ακόμα και τα βασικά-  μια κοινωνία που να μην χρειάζεται την επιδότηση του σάντουιτς και να μπορεί να προσφέρει από τη στιγμή που χρειάζεται ένα χυμό) και έχει ως στόχο να εξέλθει της κρίσης έχοντας ως κύριο μοχλό ανάπτυξης τη γνώση, είναι να επενδύει στη συντήρηση, την ημιμάθεια, τον προσηλυτισμό, το μεταφυσικό κύρηγμα. Και να αναγάγει σε κύρια χαρακτηριστικά της εκπαίδευσης της δόγματα όπως το «πίστευε και μη ερεύνα». Και το τελευταίο που χρειάζεται ενώ διεκδικεί (στα λόγια τουλάχιστον) την επανένωση είναι να θέτει στο κέντρο της παιδείας και της ρητορικής της, την εκκλησία, η οποία  εκφράζει ό,τι πιο ακραίο, φασιστικό και εθνικιστικό σήμερα στην κοινωνία, να κατασκευάζει φαντάσματα και θεωρίες συνομωσίας και να καλλιεργείτο αίσθημα εθνικιστικής και θρησκευτικής ανωτερότητας. Και ένα πρόεδρο που μετατρέπεται σε φερέφωνο της Αρχιεπισκοπής, γελοιοποιώντας το θεσμό που κλήθηκε να υπηρετήσει. Δεν είναι αρκετό να λέμε ότι το μέλλον της χώρας είναι η Ευρώπη ή ότι επιθυμούμε λύση. Θα πρέπει και να λειτουργούμε αναλόγως.

Αυτό που χρειάζεται είναι μια παιδεία που θα οδηγεί στην σύγχρονή γνώση και την ανάπτυξη κριτικής σκέψης. Που θα διαμορφώνει πολίτες με ευρύτητα στο πως βλέπουν και κρίνουν τα πράγματα. Που θα υπερασπίζεται το δικαίωμα ελεύθερης συνείδησης και θα βασίζεται στο σεβασμό τηςδιαφορετικότητας. Που θα επιτρέψει στην κοινωνία να αλλάξει επίπεδο. Θα έπρεπε μέχρι σήμερα να είχαμε αντιληφθεί ότι δεν λύνονται όλα μ’ ένα σταυρό. 

Γράφει: Αντώνης Πολυδώρου