Ο,τι θεωρεί πως θα αφήσει σκιές, θα τον φέρει στο προσκήνιο, θα του δώσει έστω και δύο ψήφους, το επικαλείται και το υιοθετεί. Αυτό που δείχνει να μην αντιλαμβάνεται είναι ότι, πέραν του γεγονότος ότι γελοιοποιείται, κινδυνεύει, όσο γρήγορα εμφανίστηκε στην πολιτική, το ίδιο γρήγορα να βρεθεί στο περιθώριο.
Από τους εμπνευστές των «αεροψεκασμών», λάτρης των σεναρίων συνομωσίας, λαϊκιστής, αντιμνημομιακός- άλλωστε η κρίση και τα μνημόνια είναι που τον ανήγαγαν σε κομματάρχη και σήμερα υπουργό- o Πάνος Καμμένος αποτελεί μια από τις πιο καλτ φιγούρες της ελληνικής πολιτικής, το πιο εμβληματικό ίσως παράδειγμα της μεταπολιτευτικής Ελλάδας.
Χαρακτηριστικό της πολιτικής ρητορείας του συγκεκριμένου πολιτικού και του κόμματος του οποίου ηγείται είναι ένα- με χιούμορ φτιαγμένο- γραφικό που έκανε την εμφάνιση του λίγο πριν τις εκλογές στο fb, ως βοηθητικό εργαλείο για το πώς να ψηφίσει κάποιος, το οποίο ξεκινά με το ερώτημα «Ζει ο Έλβις;» όπου θετική απάντηση παραπέμπει σε ψήφο στους Ανεξάρτητους Έλληνες (αρνητική στους υπόλοιπους σχηματισμούς).
Ορκισμένος εχθρός του ορθολογισμού, δεν θα διστάσει να πει και να προτείνει τα πάντα για να πάρει δύο ψήφους: «Τα δάνεια είναι παράνομα», «θα πρέπει να τιτλοποιηθεί σε δολάρια ο ορυκτός πλούτος της χώρας». Χωρίς να εξηγεί πώς θα καλυφθούν οι ανάγκες της χώρας χωρίς αυτά τα δάνεια. Ούτε ποιος θα αγοράσει τον ορυκτό πλούτο.
Γι’ αυτόν, η πεποίθηση διαμορφώνει τα δεδομένα, και όχι τα δεδομένα την πεποίθηση. Στήνει ολόκληρες κοσμοθεωρίες πάνω σε συζητήσεις καφενείου και αστικούς μύθους, βλέπει παντού αόρατους εχθρους και δαίμονες, ξεσκεπάζει τερατώδεις διεθνείς συνωμοσίες και εσωτερικές προδοσίες σε βάρος της Ελλάδας, κρίνει τους παντες και τα πάντα και αναπαράγει αβίαστα αδιασταύρωτες πληροφορίες που επιβεβαιώνουν αυθαίρετες πεποιθήσεις που τον διατηρούν στο προσκήνιο. Όπως οι καταγγελίες πως ξένες δυνάμεις ψεκάζουν την Ελλάδα, χωρίς καμιά απόδειξη για κάτι τέτοιο. Πέραν κάποιων άσπρων γραμμών στον ουρανό και του ότι ο ελληνικός λαός δεν είναι αρκούντως διεκδικητικός. Και βέβαια στα σενάρια συνομωσίας του, πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο ίδιος. Μέχρι και η ζωή του κινδυνεύει από το σύστημα που απειλείται από αυτόν- ασχέτως αν αποτελεί εδώ και χρόνια μέρος του- αλλά για την πατρίδα είναι έτοιμος να κάνει τα πάντα («και σε χαντάκι να με βρούνε οι Ανεξάρτητοι Έλληνες θα προχωρήσουν»). Τα λογοπαίγνια που γίνονται από φίλους και εχθρούς με το όνομα του, δεν είναι άσχετα με όλα αυτά.
Καμμένο, όμως, δεν έχει μόνο η Ελλάδα. Τον δικό της Καμμένο φαίνεται να έχει βρει, κυρίως το τελευταίο διάστημα, στο πρόσωπο του Νικόλα Παπαδόπουλου και η Κύπρος. Ένας πολιτικός που από την αρχή επέδειξε ιδιαίτερη ροπή προς το λαϊκισμό, τις απλές και αφελείς αναγνώσεις, με μια ρητορική- κυρίως στο Κυπριακό- κτισμένη στο φόβο, την έλλειψη επιχειρημάτων, τις διεθνείς συνομωσίες. Ο οποίος, με αφορμή την έκθεση του γ.γ. του ΟΗΕ, «αγγίζει» πλέον τις «άσπρες γραμμές» των αεροψεκασμών.
Με μια απίστευτη συλλογιστική, συνέδεσε την εξεύρεση φυσικού αερίου με τους προεδρικούς χειρισμούς στο Κυπριακό. Και απεφάνθη ότι η Total φεύγει διότι δεν αντιδράσαμε δυναμικά στις τουρκικές κινήσεις. Το πώς μια τέτοια θεωρεία αντέχει στη λογική, ελάχιστη σημασία έχει. Όπως και για κάθε μεγάλο λαϊκιστή, σημασία έχει η αφήγηση. Η οποία χρεώνει ευθύνες στην κυβέρνηση (χωρίς να εξηγεί τι θα μπορούσε να είχε κάνει διαφορετικό, δεν είναι δουλειά του αυτή), ενώ παράλληλα καθιστά τον ίδιο προστάτη της χώρας που ξεμπροστιάζει τα ξένα σχέδια και όσους τα υπηρετούν. Εξού και η τεκμηρίωση («τι άλλη απόδειξη θέλετε από το ότι τα όσα λέγαμε έγιναν;») ήταν το ίδιο σαθρή με τον ίδιο τον ισχυρισμό. Διότι η «επιβεβαίωση» προβλέψεων, δεδομένων ενίοτε, δεν μπορεί να αποτελεί και απόδειξη των όσων επικαλείται κάποιος για να προχωρήσει σε αυτές. Και διότι η λογική του επιχειρήματος ελάχιστα διαφέρει από αυτήν κάποιου που ισχυρίζεται ότι ο Αναστασιάδης αποφάσισε να καταστήσει την Κύπρο προτεκτοράτο της Ρωσίας και γι’ αυτό ο Πούτιν θα επισκεφτεί τη χώρα κάποια στιγμή, και στη συνέχεια, αναδεικνύει την επίσκεψη ως απόδειξη ότι γίναμε προτεκτοράτο.
Μέρος και αυτός, εδώ και χρόνια, του πολιτικού και οικονομικού συστήματος, εμφανίζεται σήμερα ως τιμωρός του και προστάτης του λαού. Δεν δέχεται εκποιήσεις, ούτε ιδιωτικοποιήσεις. Τα βάζει με τις τράπεζες τις οποίες εκπροσωπούσε. Μιλά για την ανάγκη να τιμωρηθούν αυτοί που έκλεψαν τη χώρα, αλλά μηνύει την πολιτεία εκπροσωπώντας ένα άνθρωπο που κατηγορείται ακριβώς γι’ αυτό.
Άμετρα και υπερφίαλα φιλόδοξος, δεν έχει πρόβλημα να μεταλλάσσεται όταν αυτό «επιβάλλει το καλό της χώρας» (το οποίο πάντοτε είναι ταυτισμένο με το δικό του). Όπως ο Πάνος Καμμένος από Δεξιός- μητσοτακικός ή καραμανλικός, κατά περίσταση- έγινε καθοδηγητής των ηρώων της Αριστεράς, έτσι και αυτός μετατρέπεται από μνημονιακός σε αντιμνημονιακό, από αντιΑΚΕΛικός σε ΑΚΕΛικό. Εκλέγει τον Δημήτρη Χριστόφια, ένα μήνα μετά ξεκινά εναντίον του σκληρή αντιπολίτευση, αναγκάζει το κόμμα του να αποχωρήσει από την «καταστροφική για τη χώρα κυβέρνηση» του ΑΚΕΛ και σήμερα συνδιαλέγεται μαζί του για νέες συνεργασίες.
Ο,τι θεωρεί πως θα αφήσει σκιές, θα τον φέρει στο προσκήνιο, θα του δώσει έστω και δύο ψήφους, το επικαλείται και το υιοθετεί. Θα ταχθεί εναντίον των διαπραγματεύσεων, του μνημονίου (πλέον), χωρίς να δίνει καμιά εναλλακτική. Θα ισχυριστεί ότι ευθύνεται η στάση μας έναντι της Ρωσίας, ότι δεν φταίει ο Ντάουνερ ώστε να φταίει η κυβέρνηση. Δεν θα μπει ποτέ στη διαδικασία να εξηγήσει γιατί όταν παραμονές του 2ου Eurogroup αποταθήκαμε στη Ρωσία για βοήθεια, αυτή μας γύρισε την πλάτη ή εάν θεωρεί ότι θα ρίξει συμφωνίες δις για εμάς. Δεν θα διευκρινήσει γιατί επί μήνες ζητούσε την απομάκρυνση Ντάουνερ, αφού έφταιγε η πολιτική Αναστασιάδη; Ούτε θα απαντήσει, με βάση τη σημερινή συλλογιστική του, επί Τάσσου Παπαδόπουλου ποιος έφταιγε- ο Ντε Σότο ή η ακολουθούμενη πολιτική; Τα πάντα τον δικαιώνουν.
Ίσως θεωρεί ότι και στην Κύπρο χρειάζεται μία παράταξη που θα φιλοξενήσει όσους πιστεύουν ότι μας ψεκάζουν, όσους νομίζουν πως η ανθρωπότητα συνωμοτεί εναντίον μας, όσους νιώθουν ότι το σύμπαν μας έχει αδικήσει. Και γιατί όχι όσους θεωρούν ότι «ο Έλβις ζει». Πόσο μάλλον σε μια κοινωνία, που όπως και η ελληνική, έχει μάθει να ζει με σενάρια συνομωσίας. Που πάντοτε μισούσε τις πραγματικότητες.
Αυτό που δείχνει να μην αντιλαμβάνεται είναι ότι, πέραν του γεγονότος ότι γελοιοποιείται, κινδυνεύει, όσο γρήγορα εμφανίστηκε στην πολιτική, τόσο γρήγορα να βρεθεί στο περιθώριο. Διότι, αν και ο λαϊκισμός είναι μόνιμο χαρακτηριστικό του πολιτικού συστήματος και της κοινωνίας μας, οι λαϊκιστές δεν είναι. Βγαίνουν και μετά κάνουν χώρο για τους επόμενους. Επειδή πάντα στην πορεία εμφανίζεται ένας μεγαλύτερος λαϊκιστής να υποσχεθεί περισσότερα και να πάρει τη θέση του προηγούμενου. Όπως έμαθε με τραυματικό τρόπο ο Αντώνης Σαμαράς στις εκλογές της περασμένης Κυριακής.
Δημοσιεύτηκε και στην Καθημερινή της Κυριακής
Γράφει: Αντώνης Πολυδώρου
