Η μεγαλύτερη αλλαγή στην Ελλάδα ήταν ότι έθεσε εκτός ρητορικής το «και τι έγινε; Κανείς δεν τιμωρείται».
Μια χώρα που έδειξε διαχρονικά που μπορεί να φθάσει η απόλυτη συγκάλυψη, σήμερα αποδεικνύει πως και νόμοι υπάρχουν, και ακολουθούνται ανεξαρτήτως προσώπων. Στην Κύπρο, αντίθετα, που «Ελλάδα δεν είμαστε» τα όσα αποκαλύπτονται καθημερινά εν είδει καταγγελιών είναι λες και τίθενται απλά προς ενημέρωση του κοινού. Δεν οδηγούν σε συλλήψεις. Ούτε αγγίζουν την ελίτ.
Το περασμένο Σαββατοκύριακο βρέθηκα στην Αθήνα. Όλα τα πρωτοσέλιδα μονοπωλούσαν σκάνδαλα. Το επιδοτούμενο σαλέ του Μ. Λιάπη, οι εξοπλισμοί, τα «θαλασσοδάνεια» του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Σκάνδαλα καραμπινάτα, που σκιαγραφούν -κάθε ένα ξεχωριστά αλλά και όλα μαζί- το μέγεθος της λεηλασίας του δημοσίου πλούτου και καταδεικνύουν με τρόπο ξεκάθαρο τη διαπλοκή που οδήγησε μια ολόκληρη χώρα και έναν λαό στην καταστροφή.
Επιστρέφοντας την Τρίτη στην Κύπρο, η είδηση για φερόμενα σκάνδαλα, μετά τη CYTA και στην ΑΗΚ– δεν άφηνε καμιά αμφιβολία για το ότι η κατάρρευση Ελλάδας και Κύπρου έχει κοινές παραμέτρους. Δεν είναι μόνο η διαφθορά, σύμφωνοι. Ήταν και οι επιλογές ηγεσιών (να μην κάνουν τίποτε, να λαϊκίζουν), η διαφθορά όμως ήταν μια βασική αιτία που καθόρισε την πορεία των δύο χωρών. Πορεία παράλληλη. Από τη οποία όμως η Ελλάδα δείχνει να κάνει στροφή.
Για χρόνια αναφερόμασταν στην Ελλάδα επικριτικά και με αίσθημα υπεροχής. Αν και οι νοοτροπίες (η ροπή προς το εύκολο χρήμα, ο συνδικαλισμός των εκβιασμών, η ευκολία με την οποία ενσωματωθήκαμε στα παιχνίδια της εξουσίας) έδειχναν ότι δεν διαφέραμε και τόσο. Αν και η παρουσία Βγενόπουλου στην Κύπρο απέδειξε με τρόπο ξεκάθαρο πως και εμάς χαρακτήριζε η ίδια έλλειψη ανεπηρέαστων μηχανισμών ελέγχου αλλά και συνειδήσεων. Απλά δεν είχε βρεθεί στο παρελθόν ένας άνθρωπος τόσο «ξύπνιος» και τόσο «φιλόδοξος», για να αλώσει τα πάντα. Όταν πάλι τα σκάνδαλα και οι δικές μας Siemens άρχισαν να γεμίζουν πρωτοσέλιδα η κοινή αντίδραση ήταν και πάλι καθησυχαστική: «εντάξει υπάρχει διαφθορά, Ελλάδα όμως δεν είμαστε».
Στην Ελλάδα της «μεγάλης διαφθοράς και συγκάλυψης», βέβαια, η κάθε αποκάλυψη συνοδεύεται πλέον με συλλήψεις και προσαγωγές. Μεγαλοεπιχειρηματίες, καναλάρχες, golden boys, βουλευτές και άλλοι μεγαλόσχημοι του χρήματος και της πολιτικής- οι οποίοι ουσιαστικά διοικούσαν τη χώρα- τώρα οδηγούνται στον ανακριτή με στοιχεία, διευθύνσεις και ονόματα.Πρώην υπουργός βρίσκεται στη φυλακή πληρώνοντας το όργιο του μαύρου χρήματος πίσω από τα εξοπλιστικά προγράμματα, ενώ ένας άλλος οδεύει προς το Ειδικό Δικαστήριο για την υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ. Όπως έγραψαν και η New York Times «η ελληνική ελίτ αρχίζει να νιώθει τον πόνο».
Στην Κύπρο, αντίθετα που «Ελλάδα δεν είμαστε», ξεκάθαρες υποθέσεις και καταγγελίες που αφορούν “χρηματισμό” κομμάτων, μέλη διοικητικών συμβουλίων ημικρατικών οργανισμών που διορίστηκαν με κομματικά κριτήρια και μοίραζαν χρήμα που δεν ήταν δικό τους, σαν να ήταν δικό τους, περίεργες «επενδύσεις» και αγορές και δημιουργούν εύλογες υποψίες για διαφθορά και διασπάθιση δημοσίου χρήματος, παραμένουν κλειστές.
Ένα σχεδόν χρόνο μετά την αποκάλυψη για το ένα εκ. που βρέθηκε σε λογαριασμό εταιρίας του πρώην διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, Χριστόδουλου Χριστοδούλου η δικαιοσύνη δεν έχει καταφέρει να συντάξει ένα πόρισμα τι τελικά ήταν και εάν (με σοβαρό τρόπο) δικαιολογείται. Που είτε θα τον αθωώνει με στοιχεία αποκαθιστώντας το όνομα του, είτε θα τον παραπέμπει σε δίκη. Ακόμα και οι καταδικαστικές αποφάσεις όπου αφορούν πολιτικά πρόσωπα δεν εκτελούνται. Ο μόνος αξιωματούχους (πρώην πλέον) που καταδικάστηκε για το Μαρί (έστω κι αν δεν ήταν ο μόνος που θα έπρεπε να είχε καταδικαστεί, έστω κι αν ίσως φέρει τη λιγότερη ευθύνη απ’ όλους, αντίθετα απεφάνθη το δικαστήριο) , εκτίει εδώ και έξι μήνες την ποινή του στο γεν. νοσοκομείο, αναμένοντας χάρη από τον πρόεδρο.
Και ο μόνος Κύπριος πολιτικός που βρίσκεται στη φυλακή είναι μετά από έρευνα και αίτημα της δικαιοσύνης εκείνης της χώρας «της διαφθοράς και συγκάλυψης» (που ευτυχώς δεν είμαστε). Κι ενώ για χρόνια υπήρχαν καταγγελίες και ξεκάθαρες ενδείξεις που ποτέ όμως δεν διερευνήθηκαν. Όπως και για την Δρομολαξιά (που για ένα χρόνο η καταγγελία παρέμενε στο συρτάρι της αστυνομίας, προφανώς επειδή δεν είχε θεωρηθεί σημαντική ή άξια διερεύνησης). Όπως για το χρηματιστήριο.
Ο όλος χειρισμός ακόμα και όσων αποκαλύπτονται έρχεται να καταδείξει μια ξεκάθαρη αλήθεια- πώς συνεχίζει να λειτουργεί ακόμα και σήμερα το σύστημα, πώς διαπλέκονται μια σειρά από συμφέροντα, μεταξύ ποιων μοιράζεται η πίττα.
Και κυρίως πως ακόμα και μετά την κρίση, πίσω από τις κουρτίνες, το πάρτι συνεχίζεται . Όποιος βρίσκεται πλησίον πολιτικών κομμάτων, του δημόσιου τομέα, των δήμων το διαπιστώσει με την πρώτη ματιά. Οι θεσμοί συνεχίζουν να μην λειτουργούν ανεξάρτητα, οι νόμοι συνεχίζουν να μην εφαρμόζονται. Και η ατιμωρησία συνεχίζει να είναι απολύτως κατοχυρωμένη.
Η μεγαλύτερη αλλαγή στην Ελλάδα ήταν ότι έθεσε εκτός ρητορικής το “και τι έγινε; Κανείς δεν τιμωρείται”. Μια χώρα που έδειξε διαχρονικά που μπορεί να φθάσει η απόλυτη συγκάλυψη, σήμερα αποδεικνύει πως και νόμοι υπάρχουν, και ακολουθούνται ανεξαρτήτως προσώπων. Πως όταν κλέβεις, όταν δεν υπηρετείς το δημόσιο συμφέρον, κάτι γίνεται: Εφόσον υπάρχουν στοιχεία, διώκεσαι. Οι ισχυροί δεν είναι ακαταδίωκτοι. Ούτε το σύστημα ανίκητο.
Προφανώς και κάποιοι έχουν τον τρόπο να τη σκαπουλάρουν. Αλλά τουλάχιστον δεν υπάρχει η απόλυτη ασυδοσία και ατιμωρησία που υπήρχε μέχρι σήμερα. Έχει ξεφύγει από την περίοδο όπου όταν μια δημόσια αρχή ήλεγχε ένα πολιτικό στέλεχος το κόμμα του κατήγγειλε ότι πρόκειται για πολιτική δίωξη, ότι ποινικοποιείται η πολιτική ζωή και άλλα παρόμοια. Η κρίση έχει αλλάξει πολλά.
Στην Κύπρο, που «Ελλάδα δεν είμαστε», τα όσα αποκαλύπτονται καθημερινά εν είδει καταγγελιών είναι λες και τίθενται απλά προς ενημέρωση του κοινού. Δεν οδηγούν σε συλλήψεις. Ούτε αγγίζουν την ελίτ. Πόσο μάλλον να την πονέσουν. Η κάθε καταγγελία εναντίον πολιτικών προσώπων αποτελεί απόδειξη πολιτικής δίωξης και ποινικοποίησης της πολιτικής ζωής. Η κρίση δεν μας έχει κάνει σοφότερους.
Εξακολουθούμε να ζούμε στον παλιό κόσμο, εκείνον που μας οδήγησε έως εδώ. Μια αδιαφανή οικονομική, πολιτική και δικαιϊκή σκηνή που δημιουργεί την εντύπωση ενός failed state. Ελλάδα όντως δεν είμαστε. Μήπως όμως να γίνουμε;
Γράφει: Αντώνης Πολυδώρου
