Αρεστός παρά ωφέλιμος. Του Αντώνη Πολυδώρου

Η κυβέρνηση Αναστασιάδη είχε μια μοναδική ευκαιρία να οδηγήσει τη χώρα εκ νέου στη λογική και την ηθική. Η συγκυρία ήταν εκεί και τέθηκε όχι μόνο από τον πρόεδρο αλλά τις ίδιες τις πραγματικότητες. Η αλήθεια όμως είναι πως η διακυβέρνηση του θα μείνει στην ιστορία ως μια αλυσίδα οδυνηρότατων χαμένων ευκαιριών και απραγματοποίητων δεσμεύσεων.

Όταν δύο βδομάδες μετά την εκλογή του ο Νίκος Αναστασιάδης επέστρεφε από τις Βρυξέλλες με το κούρεμα (και ενώ είχε προηγουμένως δεσμευτεί ότι τέτοιο ενδεχόμενο δεν υφίστατο), δικαιολογήθηκε επικαλούμενος την υποχρέωση του, ως πρόεδρος, να είναι ωφέλιμος παρά αρεστός. Η θυσία αυτή του κυπριακού λαού ήταν- εξήγησε- επιβεβλημένη λόγω του ασύδοτου και απαράδεκτου παρελθόντος μας για να αποκτήσει προοπτική η οικονομία. Και υποσχέθηκε εξυγίανση ώστε να επανέλθει η χώρα στην κανονικότητα. Αυτό είναι που του επέτρεψε να αντέξει τους κραδασμούς από αυτή την τεράστια θυσία στην οποία υπέβαλε τον κόσμο. Η υπόσχεση για εξυγίανση μαζί, κυρίως, με την πεποίθηση πως η πλήρης κατάρρευση καθώς και το ηθικό κενό που δημιούργησε η συγκεκριμένη απόφαση ήταν τέτοια που δεν άφηναν χώρο για οτιδήποτε άλλο πέραν της σύγκρουσης με το παρελθόν.

Έκτοτε- με ελάχιστες παρεκκλίσεις- ως προτεραιότητα του έθεσε να είναι αρεστός. Έστω κι αν αυτό σήμαινε συνέχιση του ασύδοτου και απαράδεκτου παρελθόντος μας. Σε κάθε μάχη που δόθηκε πήρε θέση απέναντι από το κοινό συμφέρον, τη λογική, το ωφέλιμο. Ακόμα και εκεί που οι επιλογές θα έπρεπε να ήταν ξεκάθαρες κράτησε αντίθετη στάση. Όπως τότε με το εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων όταν στην κορύφωση της κρίσης που διέλυσε τον παραγωγικό ιστό της χώρας και οδήγησε χιλιάδες στην ανεργία, μια συνάντηση του με τους συντεχνιακούς ήταν αρκετή για να αδειάσει τον υπουργό Οικονομικών του (και την ίδια τη δεδηλωμένη πολιτική του) και όχι μόνο να υποκύψει στο αίτημα για μη φορολόγηση του εφάπαξ, αλλά και να ανακαλέσει την αρχική πρόθεση όπως αυτό δοθεί σε δόσεις για να στηριχθούν όσοι είχαν πραγματική ανάγκη. Το ίδιο έπραξε με την αρχή λιμένων, τη CYTA και τη δημιουργία κρατικής εταιρίας. Το ίδιο πράττει σήμερα και με την ΑΗΚ. Κάνοντας παντιέρα τον κυβερνητικό χαρακτήρα ενός οργανισμού, η μερική αποκρατικοποίηση του οποίου για μήνες αποτελούσε για την κυβέρνηση του προϋπόθεση για ανασυγκρότηση του, αφήνοντας παράλληλα  ορθάνοικτο πλέον και το ενδεχόμενο να μην προχωρήσει ούτε σε νομικό διαχωρισμό. Δοκιμάζοντας την αξιοπιστία μας και βάζοντας σε περιπέτειες την πορεία της χώρας.

Ακόμα και τα βασικότερα ανθρώπινα δικαιώματα τα θυσίασε στο βωμό της «εργατικής ειρήνης». Όπως το ΓΕΣΥ που αποτελούσε όχι απλά μνημονιακή υποχρέωση αλλά και μονόδρομο για διασφάλιση του (εξ)ορθολογισμό και της λειτουργικότητας ενός τομέα που θα έπρεπε να είναι αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε πολίτη, το οποίο επέλεξε να βάλει στο περιθώριο ώστε να μην ξεβολευτεί μια ομάδα ανθρώπων. Κι ενώ ο κόσμος συνεχίζει να πληρώνει για τη δημιουργία του. 

Καθετί δυσάρεστο το απέφυγε ή το άφησε στις πρώτες φωνές. Σε κάθε προσπάθεια για αλλαγή αποτέλεσε το μεγαλύτερο τροχοπέδη. Υπήρξε η καλύτερη απόδειξη γιατί το μικρό κράτος αποτελεί τη μόνη επιλογή σε κάθε σοβαρή δημοκρατία. Δεν συγκρούστηκε με επιχειρηματικά κατεστημένα. Τα γιγάντωσε. Δεν άγγιξε συντεχνιακά «κεκτημένα».  Τα επιβράβευσε. Επιβεβαίωσε  και συντήρησε με την πολιτική του την ασυδοσία και το απαράδεκτο. Αφού όχι μόνο απέτυχε να κάνει την ανατροπή που υποσχέθηκε. Αλλά είναι αυτός που στην ουσία  απέτρεψε την πορεία εξυγίανσης στην οποία οι ίδιες οι πραγματικότητες οδηγούσαν. Διασφαλίζοντας παράλληλα συνέχιση μέχρι τέλους της ίδιας καταστροφικής πορείας. Διότι υπάρχει κανείς που να θεωρεί πως μπορεί όσο πλησιάζουμε στις βουλευτικές εκλογές ή εφόσον εξέλθουμε του μνημονίου, αυτή η κυβέρνηση ή η οποιαδήποτε επόμενη να επιτύχει την απολύτως αναγκαία ανοικοδόμηση θεσμών; Να πάρει σκληρά μέτρα; Να σπάσει αυγά; Να τερματίσει τη διαπλοκή; Να προχωρήσει σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που θα εκσυγχρονίζουν τη χώρα, θα περιορίζουν το κράτος, θα απελευθερώσουν την αγορά, θα θεραπεύσουν τις δομές που παράγουν ελλείμματα, όταν δεν το έπραξε εντός μνημονίου; Όταν τα πάντα είχαν καταρρεύσει και είχε την ευχέρεια αλλά και την απόλυτη ηθική και πολιτική υποχρέωση να προχωρήσει σε αλλαγές;

Η κυβέρνηση Αναστασιάδη είχε μια μοναδική ευκαιρία να οδηγήσει τη χώρα εκ νέου στη λογική και την ηθική. Η συγκυρία ήταν εκεί και τέθηκε όχι μόνο από τον πρόεδρο αλλά τις ίδιες τις πραγματικότητες. Η αλήθεια όμως είναι πως- εκτός κι αν αλλάξει κάτι σε συγκλονιστικό βαθμό την επόμενη διετή- η διακυβέρνηση του θα μείνει στην ιστορία ως μια αλυσίδα οδυνηρότατων χαμένων ευκαιριών και απραγματοποίητων δεσμεύσεων. Η οποία, αντί για την αλληλεγγύη και την κοινωνική δικαιοσύνη, αντί του εκσυγχρονισμού ενός χρεοκοπημένου συστήματος, επέλεξε τη διαιώνιση του υπάρχοντος, της πελατειακής διαπλοκής και της πολιτικής φαυλότητας, οδηγώντας το μέσο πολίτη σε βάναυσες προσαρμογές για να μείνουν απείραχτες οι κρατικές δομές.

Και ο Νίκος Αναστασιάδης ως ο πρόεδρος που παρά τη ρητορική του υιοθέτησε ιδεολογικό χαρακτήρα ίδιο με αυτό που έφερε την Κύπρο ως εδώ. Ο οποίος με μαθηματική ακρίβεια θα τη φέρει εδώ εκ νέου. Που υποσχέθηκε να είναι ωφέλιμος. Στην πορεία όμως επικεντρώθηκε μόνο στο πώς να είναι αρεστός. Και κατέληξε να είναι τραγικά ανωφελής για τη χώρα. 

Δημοσιεύθηκε και στον Πολίτη της Κυριακής

Γράφει: Αντώνης Πολυδώρου