Την ώρα που η Ελλάδα για δεύτερη φορά σε μια τετραετία βρισκόταν στο επίκεντρο της Ευρώπης, αγγίζοντας το Grexit, η Πορτογαλία, αθόρυβα, έπαιρνε το «πράσινο φως» για να αποπληρώσει προκαταβολικά το ΔΝΤ και η Ισπανία επανερχόταν σε ρυθμούς ανάπτυξης του 2%+. Τι μηνύματα άντλησε το δικό μας πολιτικό δυναμικό και η κοινωνία; Ότι ο σωστός δρόμος είναι η σύγκρουση και αμφισβήτηση του μνημονίου.
Για τη συμφωνία της Ελλάδας λέχθηκαν και γράφτηκαν πολλά. Η κυβέρνηση, αφού πρώτα έκανε τα πάντα για να φέρει τη χώρα στο χείλος της χρεοκοπίας, κατάφερε να αποφύγειταχειρότερα (για την ώρα). Το τι βελτιώσεις τελικώς θα πετύχει θα φανεί με το τέλος της τετράμηνης παράτασης, στο νέο πρόγραμμα. Αν και είναι ξεκάθαρο από τις συζητήσεις των τελευταίων βδομάδων ότι αυτό δεν μπορεί να διαφέρει πολύ από το υφιστάμενο. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η κατάληξη δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη. Αφού στο μεσοδιάστημα, η Αθήνα κατάφερε να πληγώσει περαιτέρω τις σχέσεις της με τους εταίρους και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, καθιστώντας τη συμφωνία ακόμα πιο δύσκολη.
Επί της ουσίας τι πέτυχε η Ελλάδα με αυτή την υψηλού ρίσκου τακτική σε μετρήσιμα αποτελέσματα;
«Πέτυχε», λόγω αβεβαιότητας να αυξήσει το δημοσιονομικό κενό από 34 σε (μέχρι και) 56δις.
«Πέτυχε» την εκροή 60δις κεφαλαίων στο εξωτερικό σε τρεις μήνες. Χρήματα που θα μπορούσαν να είχαν ριχτεί στην αγορά.
Ενώ, με την ενδιάμεση συμφωνία, «πέτυχε να κερδίσει χρόνο» που παρατείνει την αβεβαιότητα, παγώνοντας για ένα 4μηνο την αγορά, απομακρύνοντας τις όποιες πιθανές επενδύσεις, που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάπτυξη και στην καταπολέμηση της ανεργίας (τους πρώτους δεδηλωμένους της στόχους δηλαδή), και μεταθέτοντας την επιστροφή του τραπεζικού συστήματος στην κανονικότητα. Τις τελευταίες τρεις βδομάδες ο μέσος έλληνας- ο οποίος επικροτεί τους κυβερνητικούς χειρισμούς- απέσυρε από τις τράπεζες 50εκ την ημέρα.
Το πιο σημαντικό βεβαίως είναι πως αποκατέστησε την αξιοπρέπεια. Θα συνεχίσει σε μνημόνιο, θα συνεχίσει να διαβουλεύεται με την τρόικα, αλλά δεν θα αποκαλούνται έτσι. Αυτή η ξευτίλα της χώρας τερματίζεται. Το μνημόνιο θα είναι πλέον συμφωνία και η τρόικα θεσμοί.
Την ώρα που η Ελλάδα για δεύτερη φορά σε μια τετραετία βρισκόταν στο επίκεντρο της Ευρώπης, αγγίζοντας το Grexit και κάνοντας τους επενδυτές να φεύγουν τρέχοντας, που θυσίαζε την ουσία για την εικόνα, η Πορτογαλία, αθόρυβα, έπαιρνε το «πράσινο φως» για να αποπληρώσει προκαταβολικά το ΔΝΤ ενώ τα 10ετή ομόλογα της διαμορφώνονταν σε ιστορικό χαμηλό, κάτω από 2.2% (8 μονάδες πιο κάτω από το αντίστοιχο ελληνικό). Την ώρα που η Ελλάδα παγιδευμένησταμνημόνια αγωνιζόταν να αλλάξει την Ευρώπη (που δεν δουλεύει)η Ισπανία επανερχόταν σε ρυθμούς ανάπτυξης του 2%+.
Τι μηνύματα άντλησε το δικό μας πολιτικό δυναμικό και η κοινωνία, από την περιπέτεια της Ελλάδας και των άλλων χωρών; Ότι ο σωστός δρόμος είναι η σύγκρουση και αμφισβήτηση του μνημονίου. Μεταξύ της αναξιοπρεπούς στάσης που επιτρέπει έξοδο από το μηχανισμό και δανεισμό από τις αγορές και αυτής που με τσαμπουκά θα συνεχίσει να επαιτεί από τους θεσμούς ώστε να διατηρείται και η αξιοπρέπεια, επιλέξαμε το δεύτερο.
Δεξιά και Αριστερά όπως και η πλειοψηφία των δημοσιογράφων στριμώχτηκαν στη σειρά για να μας υπενθυμίσουν ότι «ένας είναι ο εχθρός, ο ιμπεριαλισμός», έναντι του οποίου η αξιοπρέπεια μας επιβάλλει να αγωνιστούμε. Αρχής γενομένης με τις εκποιήσεις. Τι κι αν δημοσιονομικά το δικό μας πρόγραμμα πάει καλά; Δεν θα μπορούσαμε να υποκύψουμε σε εκβιασμούς που μας θέλουν να ακολουθούμε πρόγραμμα για επανένταξη στις αγορές. Ο δε κόσμος στριμώχθηκε στις θέσεις ενός ασφυκτικά γεμάτου ακροατηρίου επιδοκιμάζοντας αυτούς με τον πιο αντιδυτικιστικό, τον πιο εθνικιστικό λόγο, τον πιο αντιμνημονιακό λόγο. Απαιτώντας τον μεγαλύτερο εμπαιγμό. Δεν θα μπορούσε να είχε κάνει τίποτε διαφορετικό μια κοινωνία που έμαθε να «στηρίζει» μέχρι τέρμα την αξιοπρέπεια της.
Για μια ακόμα φορά απλά επιλέξαμε να ξεπεράσουμε την πραγματικότητα. Ούτε το κούρεμα, ούτε οι βελτιωμένοι δείκτες προβλημάτισαν. Αν κάτι έκαναν ήταν να μετατρέψουν και τους λίγους «μνημονιακούς» σε αντιμνημονιακούς. Δεν θα μπορούσε να είχε λειτουργήσει διαφορετικά μια χώρα, όπου ο πατριωτισμός του καθενός μετριέται από τα «Όχι» και τις συγκρούσεις χάριν των συγκρούσεων. Μια χώρα που έμαθε απλά να τρώει τα μούτρα της, να υποκύπτει για λόγους τακτικής, να μαζεύει τα κομμάτια της και μετά ξανά (με δόξα) προς τον τοίχο να τραβά.
Διότι η δική μας λογική και παραγωγή πολιτικής δεν έχει να κάνει ούτε με τη διαπραγμάτευση ούτε με τα όποια αποτελέσματα της. Αλλά με τη διαρκή ανάγκη αναζήτησης ενός εχθρού, έστω και φανταστικού. Με την πεποίθησηότι η αξιοπρέπεια και ο πατριωτισμός επιβάλλουν τη σύγκρουση ανεξαρτήτως αποτελεσμάτων ή επιδιώξεων. Και τη βεβαιότητα ότι η σύγκρουση- και όχι το αποτέλεσμα- αποτελεί το τέλος της διαδρομής. Τη νίκη. Την αυτοδικαίωση. Που εν μέρει λειτουργεί και λυτρωτικά. Δεν είναι εμείς που φταίμε αλλά οι άλλοι. Έτσι και η Δρομολαξιά, ο ΣΑΠΑ, το χρηματιστήριο, η διαφθορά, η διαπλοκή και η κομματοκρατία γίνονται ασήμαντα. Διότι η δική μας αξιοπρέπεια είναι αδιαπραγμάτευτη.
Δεν θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει τίποτε άλλο από το να επιμείνουμε γι’ ακόμα μια φορά ότι για όλα μας τα κακά ευθύνονται αυτοί οι επάρατοι Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές. Δημιουργώντας την βεβαιότητα ότι σύγκρουση με αυτούς θα λύσει τα προβλήματα μας. Ή ακόμα κι αν δεν τα επιλύσει θα μας επιτρέψει να διατηρήσουμε την αξιοπρέπεια μας. Έστω κι αν ξέρουμε τι είναι ευεργετικό για τη χώρα, δεν θα ήμασταν αντάξιοι της ιστορίας μας αν δεν κάναμε ακριβώς το αντίθετο για να εκδικηθούμε αυτούς τους εχθρούς των λαών. Και δεν θα μπορούσαμε να αισθανόμαστε αξιοπρεπείς, αν δεν επιμέναμε στους δικούς μας μύθους, αν για μια ακόμα φορά δεν επιλέγαμε να αντιπαρατεθούμε με τον εαυτό μας. Ποιος είπε ότι τα δύσκολα είναι πίσω μας;
Δημοσιεύτηκε και στην Καθημερινή της Κυριακής
Γράφει: Αντώνης Πολυδώρου
