Για έκτο συνεχόμενο τρίμηνο, η οικονομία της Ευρωζώνης συρρικνώθηκε, καταγράφοντας νέο αρνητικό ρεκόρ.
Η ανεργία έφτασε τον Ιούλιο του 2013, στο ιστορικά υψηλό ποσοστό του 12,1%, αφήνοντας περισσότερους από 19,27 εκατ. ανθρώπους, άνεργους. Την ίδια ώρα, το δημόσιο χρέος αυξάνεται, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προχωρούν αργά και ο τραπεζικός κλάδος παραμένει ο πλέον προβληματικός.
Η νέα τάξη πραγμάτων θέλει τις τράπεζες να συρρικνώνουν τα μεγέθη τους με πρώτιστο στόχο την διασφάλιση της επιβίωσης τους. Ωστόσο, στην σημερινή Ευρώπη των πολλαπλών ταχυτήτων, η αναδιάρθρωση των τραπεζών της Ευρωζώνης γίνεται πολύ ανομοιόμορφα. Πραγματοποιείται με πολύ γρήγορους ρυθμούς στην περιφέρεια, και πολύ αργούς στον πυρήνα. Αυτό, σύμφωνα με τον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, εντείνει το μεγάλο χρηματοπιστωτικό χάσμα ανάμεσα στον Ευρωπαϊκό βορρά και τον Ευρωπαϊκό νότο. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην «περιφέρεια» της Ευρωζώνης, ασφυκτιούν από την έλλειψη ρευστότητας και κλείνουν η μια μετά την άλλη.
Οι επιπτώσεις της προβληματικής αυτής κατάστασης, είναι εμφανέστατες στις χώρες του Ευρωπαϊκού νότου. Πρωτοπόρος της θλιβερής πτωτικής κούρσας (race to the bottom), είναι η Ελλάδα που μαζί με την Κύπρο, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία, δέχονται απανωτά και αλύπητα κτυπήματα, από τις πολιτικές μονόπλευρης λιτότητας. Παρατεταμένη η ύφεση. Ένας φαύλος κύκλος που δεν φαίνεται να έχει τέλος. Αισθητά βαρύτερο το οικονομικό αλλά κυρίως το ανθρώπινο κόστος στην ευρωπαϊκή «περιφέρεια», σε σύγκριση με τις προβλέψεις των υπέρμαχων των πολιτικών λιτότητας των προηγούμενων χρόνων.
Η ανεργία σήμερα, και ειδικά ανάμεσα στους νέους, παραμένει το σοβαρότερο πρόβλημα στην Ευρωζώνη. Εκτιμάται ότι στην Ισπανία και Ελλάδα, θα παραμείνει σε επίπεδα κατά πολύ ψηλότερα του 27%, για μακρύ χρονικό διάστημα, ίσως μέχρι και το 2015. Αυτό οφείλεται κυρίως στην έλλειψη αποτελεσματικών μέτρων για ενθάρρυνση της ανάπτυξης και των επενδύσεων ώστε να δημιουργηθούν νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, που η κατάσταση με την ανεργία των νέων στον Ευρωπαϊκό νότο, χαρακτηρίστηκε ως «ανεξέλεγκτη» και από τον Πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος συστηματικά υποστήριξε ότι η λιτότητα πρέπει να πηγαίνει «χέρι – χέρι» με την ανάπτυξη.
Είναι φανερό ότι η αυστηρή δημοσιονομική λιτότητα δεν έφερε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Αντίθετα, στην πράξη αποδεικνύεται ότι πλήττει ανεπανόρθωτα τον Ευρωπαϊκό νότο και την Ευρωζώνη αφού ολοένα και περισσότερα άτομα αντιμετωπίζουν ανεργία, φτώχεια, εξαθλίωση. Ο ευρωσκεπτικισμός αυξάνεται. Συνθλίβεται η εμπιστοσύνη των ευρωπαίων πολιτών, στο ευρωπαϊκό όραμα. Η κοινοτική αλληλεγγύη δοκιμάζεται.
Η σημερινή οικονομική κατάσταση της Κύπρου, δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός, αλλά συνέχεια της αποκαρδιωτικής κατάστασης που επικρατεί στον Ευρωπαϊκό νότο. Πέραν από τα δικά μας εσωτερικά λάθη και παραλείψεις, είναι απότοκο λανθασμένων πολιτικών που επιβλήθηκαν, διά πυρός και σιδήρου, στην «περιφέρεια» της ΕΕ από τις χώρες του «σκληρού πυρήνα», με πρωτοστάτη τη Γερμανία. Είναι αποτέλεσμα εξαιρετικά άδικων αποφάσεων του Γιούρογκρουπ αλλά και του ερασιτεχνισμού της τρόικας που με βάση τα αποτελέσματα των πολιτικών της κρίνεται ως καταστροφική, ενώ παράλληλα στερείται και κάθε δημοκρατικής νομιμοποίησης. Δεν είναι τυχαίο που ο κ Όλι Ρεν και άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αποστασιοποιούνται από τους ερασιτεχνισμούς της τρόικας, το πρωτοφανές κούρεμα καταθέσεων, αλλά και τα μέτρα λιτότητας. Χαρακτηριστικές και αξιοσημείωτες, οι περιπτώσεις του κ Μπαρόσο και της Επιτρόπου Βίβιαν Ρεντινγκ. Η εν λόγω Επίτροπος μάλιστα δεν δίστασε να προδιαγράψει πως η τρόικα πρέπει να έχει σύντομα ημερομηνία λήξης.
Η ίδια η ΕΕ οφείλει επιτέλους να πάρει πιο αποτελεσματικές πρωτοβουλίες για να πατάξει την κρίση. Παράλληλα, οι χώρες του Ευρωπαϊκού νότου και της περιφέρειας, επιβάλλεται να δικτυωθούν καλύτερα, να συντονιστούν και να προωθήσουν κοινά αιτήματα στην ΕΕ. Οφείλουν να είναι πιο διεκδικητικές, αξιώνοντας τερματισμό των πολιτικών λιτότητας, ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας. Σε αντίθετη περίπτωση, η ύφεση θα βαθαίνει συνεχώς περισσότερο, με απροσδιόριστες συνέπειες για το μέλλον και τη συνοχή της ίδιας της ΕΕ, της Ευρωζώνης και των κρατών μελών της.
Γράφει: Αντιγόνη Παπαδοπούλου
