Εκείνο το καλοκαίρι, παρέμεινε χαραγμένο στο μυαλό μας. Η Μόρφου καταλήφθηκε στις 16 Αυγούστου 1974. Φύγαμε άτακτα.
Πιστεύαμε πως η φυγή θα ήταν προσωρινή. Κι όμως η προσφυγιά, κρατά ακόμα..
Βρεθήκαμε ρακένδυτοι στους δρόμους. Περιπλανηθήκαμε. Μας φιλοξένησαν αρχικά, συγγενείς και φίλοι. Η οικογένεια δυσκολεύτηκε να προσαρμοστεί στη σκληρή πραγματικότητα. Ο πατέρας άνεργος. Η μάνα πρωτομπήκε στην αγορά εργασίας. Ο αδερφός ξενιτεύτηκε για δουλειά, ώστε να εξασφαλίσει λεφτά για σπουδές. Ο μικρός αδελφός, προσφυγόπουλο πια, προσπαθούσε να προσαρμοστεί στο νέο του σχολείο, στη Λευκωσία. Εγώ, νεαρή φοιτήτρια, μετά τον ξεσπιτωμό, επιστρέφω στο αμερικανικό μου Πανεπιστήμιο, συντετριμμένη από τα τραγικά γεγονότα που βίωσα στις πικρές φοιτητικές μου διακοπές του ’74.
Είχα την αίσθηση πως κανείς στη Αμερική δεν νοιαζόταν για όσα τραγικά συνέβησαν στον τόπο μας. Οι λέξεις «εισβολή, προσφυγιά, αγνοούμενοι, εγκλωβισμένοι, κατοχή, συρματόπλεγμα», δεν σήμαιναν γι’ αυτούς τίποτα. Την ίδια τραγική διαπίστωση ωστόσο, κάνω και τώρα, στη βάση βιωματικών εμπειριών από συναδέλφους στον Ευρωπαϊκό χώρο.
Πέρασαν έκτοτε, σχεδόν τέσσερις δεκαετίες. Μέρες και νύχτες σκληρής προσφυγιάς και ατέρμονης προσδοκίας. Πιστεύαμε πως το άδικο, δεν θα περάσει. Η δική μας γενιά, των νεαρών παιδιών με τα τσακισμένα από τον Αττίλα όνειρα, κατάφερε να ορθοποδήσει. Σε πείσμα των καιρών, παλέψαμε, σπουδάσαμε, βρήκαμε δουλειές. Φτιάξαμε οικογένειες. Μεγαλώσαμε δικά μας παιδιά. Βοηθήσαμε με δόντια και με νύχια, στην ανάκαμψη της πληγωμένης πατρίδας.
Δεν νοιώσαμε ποτέ, πως οι δυσκολίες πέρασαν, αφού το κυπριακό παραμένει άλυτο. Χαρήκαμε την ένταξη μας στην ΕΕ και την Ευρωζώνη. Ωστόσο, την τελευταία τετραετία, η παγκόσμια οικονομική κρίση και ατυχέστατοι κυβερνητικοί χειρισμοί, έφεραν αλυσιδωτά προβλήματα, συσσωρευμένα αδιέξοδα και αναποδιές. Ανεργία. Κρίση αξιών. Στα ύψη οι αντιπαραθέσεις, η διαπλοκή, η απαξίωση και η διχόνοια.
Τα προβλήματα της καθημερινότητας, σκληρά. Τα βιώνει έντονα όλος ο λαός και ειδικά ο προσφυγικός κόσμος, που επιπρόσθετα κουβαλεί βαρύ το φορτίο της προσφυγιάς, αδικίες και άνιση κατανομή βαρών. Δεν είναι τυχαίο, που ο προσφυγικός κόσμος νοιώθει πως μια ζωή βρίσκεται καταπιεσμένος, σε διαρκή στάση αναμονής. Χρόνια ολόκληρα, προσμένει την ώρα, που θα πάψει να είναι πρόσφυγας στον τόπο του. Προσμένει επιστροφή. Λαχταρά να ξαναδεί ξεσκλάβωτο τον Πενταδάκτυλο, χωρίς το μίασμα της τούρκικης σημαίας. Προσδοκεί δικαίωση της θυσίας, όσων σκοτώθηκαν στις μάχες και διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων μας. Αναμένει πολλά. Ωστόσο, ο καιρός περνά κι ο ίδιος βλέπει τις ελπίδες του, να εξανεμίζονται.
Δικαιολογημένα, νοιώθει πικραμένος γιατί η κυπριακή τραγωδία παραμένει χωρίς ίλεως. Η τουρκική αδιαλλαξία κορυφώνεται. Απαθής παραμένει η διεθνής κοινότητα. Ωστόσο σήμερα , παρά ποτέ πριν, οι φόβοι του μεγενθύνονται, λόγω της κατάρρευσης της κυπριακής οικονομίας και της έντονης κρίσης αξιών που ροκανίζουν συνθέμελα, την όποια αντίσταση στα τετελεσμένα που επιδιώκει η Τουρκία. Προβληματίζεται για τα απανωτά λάθη των κυβερνώντων, τις διαρκείς αντιπαραθέσεις κυβέρνησης – αντιπολίτευσης, το διάτρητο εσωτερικό μέτωπο. Οι προσωπικές ατζέντες, οι μικροκομματικοί ανταγωνισμοί και οι υστεροβουλίες διαφόρων πολιτικάντηδων, γκρεμμίζουν την όποια κοινή στρατηγική για απεγκλωβισμό από τα πολλαπλά αδιέξοδα.
Υπό αυτές τις περιστάσεις, ο προσφυγικός κόσμος οφείλει να υψώσει στεντόρεια τη φωνή του. Να αξιώσει αλλαγή πορείας. Τερματισμό της αντιπαλότητας και των μικρο κομματικών ανταγωνισμών. Ενότητα, ώστε να βρεθούν σωτήριες στρατηγικές απεγκλωβισμού,από τα κάθε λογής αδιέξοδα. Επανατοποθέτηση του κυπριακού στη σωστή πορεία. Απεγκλωβισμό από τα γρανάζια της οικονομικής κατάρρευσης. Χάραξη ξεκάθαρης αναπτυξιακής πολιτικής. Μεταρρυθμίσεις. Αναστήλωση αρχών και αξιών. Ας απαιτήσει να πρυτανεύσει επιτέλους η λογική για να μπορέσουμε να δούμε άσπρη μέρα γιατί δυστυχώς αν συνεχίσουμε την κατηφόρα, τότε η Μόρφου , η Κερύνεια και η Αμμόχωστος, θα μείνουν όνειρο θερινής νυκτός και η επιστροφή μας άπιαστο όνειρο.
Γράφει: Αντιγόνη Παπαδοπούλου
