Η Κύπρος στο σημερινό γεωπολιτικό περιβάλλον. Του Άντρου Κυπριανού

Οι διεθνείς σχέσεις διανύουν κρίσιμη περίοδο.

Περίοδος που χαρακτηρίζεται από την ένταση των ανταγωνισμών σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο και που έχει ως αποτέλεσμα μια παρατεταμένη αστάθεια και ρευστότητα. Είναι ταυτόχρονα περίοδος η οποία κυοφορεί ανακατατάξεις, των οποίων η τελική έκβαση είναι δύσκολο να προβλεφθεί.

Ασφαλώς το ζητούμενο για τις δυνάμεις οι οποίες προσβλέπουν σε ένα διαφορετικό, καλύτερο κόσμο, στις οποίες συγκαταλέγεται και το ΑΚΕΛ, είναι αυτή η ζύμωση να οδηγήσει σε νέα, ποιοτικά καλύτερη, φάση της ανθρώπινης ιστορίας. Να δημιουργήσει προϋποθέσεις και συνθήκες αμφισβήτησης των πολιτικών πάνω στις οποίες εδράζεται σήμερα η επιδίωξη για παγκόσμια ηγεμονία και επικυριαρχία.  Συνθήκες απελευθέρωσης από την πολιτική και οικονομική εξάρτηση και κηδεμόνευση που οδηγούν σε «νέα» ιδιότυπη εθνική και κοινωνική υποδούλωση. Συνθήκες στις οποίες το Διεθνές Δίκαιο και οι θεμελιώδεις αρχές του θα αποκατασταθούν στο επίκεντρο του διεθνούς συστήματος. 

Συνθήκες αναζωογόνησης των αρχών της εθνικής ανεξαρτησίας και της κυριαρχίας των λαών, της δυνατότητας των κρατών και των λαών να καθορίζουν οι ίδιοι το μέλλον τους. Να δημιουργούν  και να αναπτύσσουν μεταξύ τους σχέσεις συνεργασίας στηριγμένες στις οικουμενικές αξίες του αλληλοσεβασμού, της αμοιβαιότητας και της ισοτιμίας.

Η κατάσταση στο σημερινό κόσμο, δεν αφήνει κανένα ανεπηρέαστο. Η Κύπρος δυστυχώς δεν να αποτελεί εξαίρεση.  Πολύ περισσότερο ως μέρος μιας περιοχής με διαχρονικά τεράστια γεωστρατηγική σημασία. Η άμεση και ευρύτερη περιφέρεια της Κύπρου αποτελεί σήμερα ίσως την κύρια σκηνή στο θέατρο των παγκόσμιων ανταγωνισμών. Αρκεί να ρίξουμε μια ματιά σε όσα συμβαίνουν στη γειτονική Παλαιστίνη, στη Συρία, στην Αίγυπτο, την Τυνησία και τη Λιβύη, στο Λίβανο, στο Ιράκ, στις εξελίξεις στις Κουρδικές περιοχές, αλλά και την Τουρκία. Διευρύνοντας περισσότερο την εικόνα, μπορούμε να πούμε ότι όσα συμβαίνουν σήμερα στην Ουκρανία είναι μια άλλη πράξη στο ίδιο έργο.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες είναι απολύτως φυσιολογικό αλλά και αναγκαίο να προβληματιστούμε και να αναζητήσουμε την απάντηση στο ερώτημα «ποιες επιλογές εξυπηρετούν καλύτερα τα καλώς νοούμενα συμφέροντα της Κύπρου και του λαού μας;».

Πριν διατυπώσω τη δική μας απάντηση, ξεκαθαρίζω ότι είναι απολύτως αυτονόητο και σεβαστό το δικαίωμα της εκάστοτε εκλεγμένης κυβέρνησης να καθορίζει τις επιλογές και τον προσανατολισμό της κυπριακής εξωτερικής πολιτικής της Κύπρου. 

Υπάρχει ωστόσο, κατά τη γνώμη μας, μια διαχρονική γραμμή η οποία, παρά τις κατά καιρούς διαφορετικές της εκφάνσεις, ως απόρροια της πολιτικό-ιδεολογικής ταυτότητας κάθε κυβέρνησης, διατήρησε ένα θεμελιακό κεκτημένο· διατήρησε γέφυρες ουσιαστικής επικοινωνίας και συνεργασίας με όλους τους βασικούς διεθνείς και περιφερειακούς συντελεστές και δεν ενέδωσε σε διλήμματα του είδους «είτε μαζί μας είτε με τους άλλους». 

Πρόκειται για εξωτερική πολιτική η οποία είχε ως γνώμονα την εξισορρόπηση· που διατηρούσε πολυδιάστατο και πολυεπίπεδο χαρακτήρα. Σε αυτά τα πλαίσια η Κύπρος απευθυνόταν και συνεργαζόταν με ισορροπημένο τρόπο με όλες τις χώρες – μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας σε ότι αφορά την εμπλοκή και το ρόλο τους στο Κυπριακό. Στα ίδια ισορροπημένα πλαίσια επιδιώχθηκε η δημιουργία ενός πλέγματος εμπλοκής όλων των βασικών διεθνών παιχτών, στις έρευνες για τον εντοπισμό, την εξόρυξη και την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην αποκλειστική οικονομική μας ζώνη. Στην περιφέρειά μας διατηρήσαμε διαχρονικά θέσεις αρχών στα διεθνή θέματα όπως το Μεσανατολικό και ταυτόχρονα σχέσεις φιλίας και συνεργασίας τόσο με τους Άραβες όσο και με το Ισραήλ. Η επιλογή αυτή απέφερε καρπούς, με πιο ενδεικτικό παράδειγμα την επιτυχή σύναψη συμφωνιών οριοθέτησης της ΑΟΖ μας, αλλά και τις γεωτρήσεις για το Φυσικό Αέριο, παρά τις πολλές συμπληγάδες. Μπορεί κανείς να απαριθμήσει και άλλα παραδείγματα.

Οι σημερινές δύσκολες διεθνείς συνθήκες στις οποίες κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια τι επιφυλάσσει το αύριο, υπογραμμίζουν κατά τη γνώμη μας, την ανάγκη διαφύλαξης αυτού του κεκτημένου. Υπογραμμίζουν την ανάγκη απαγκίστρωσης από τεχνητά διλήμματα τα οποία μας καλούν να επιλέξουμε πλευρά γιατί αυτό υπαγορεύουν τα συμφέροντα οποιωνδήποτε τρίτων. Επιβάλλουν να επιλέξουμε αυτό που υπαγορεύει το καλώς νοούμενο συμφέρον της Κύπρου και του λαού μας: προσήλωση σε αρχές, διατήρηση γεφυρών επικοινωνίας με όλες τις χώρες – μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και όχι μόνο, οικοδόμηση ισορροπημένων συμμαχιών οι οποίες να διασφαλίζουν ολοκληρωμένο πλέγμα προστασίας και οι οποίες αποτελούν στέρεο υπόβαθρο για την επίτευξη των εθνικών μας στόχων.  

Γράφει: Άντρος Κυπριανού