Σε μια περίοδο όπου δρομολογείται σταδιακά η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Τ.Α.), μια ομάδα αιρετών προσπαθεί να προβάλει το ανθρώπινο πρόσωπο των εκλεγμένων τοπικών αρχόντων αλλά και το δύσκολο έργο που αυτοί επιτελούν.
Η επίτευξη αυτού του έργου απαιτεί την ένταξή των τοπικών αρχόντων σε μια διαδικασία συνεχούς επιμόρφωσης και εμπλουτισμού των γνώσεων τους. Σε αυτό το θέμα έρχεται να συμβάλει καταλυτικά η Ακαδημία Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Α.Τ.Α.), η οποία έχει ως απώτερο σκοπό την εκπαίδευση των αιρετών και των εργαζόμενων στην Τ.Α., ούτως ώστε να μαθαίνουν να διαχειρίζονται και να αξιοποιούν παραγωγικότερα τις γνώσεις και τις ικανότητές τους.
Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Α.Τ.Α. προέρχονται από την Ένωση Δήμων, την Ένωση Κοινοτήτων και την Αναπτυξιακή Εταιρεία Επαρχίας Λάρνακας. Μετά την εκπαίδευση που έτυχαν οι αιρετοί από την Κυπριακή Ακαδημία Δημόσιας Διοίκησης μέσω του έργου «Εκπαίδευση για την Ανάπτυξη της Διοικητικής Ικανότητας στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης» που αποσκοπούσε στη βελτίωση των ικανοτήτων και δεξιοτήτων των στελεχών της Τ.Α., η Α.Τ.Α. θα αναλάβει τη συνολική εκπαίδευση της Τ.Α. Πιθανοί μηχανισμοί χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων της Α.Τ.Α. είναι τα Διαρθρωτικά Ταμεία, τα Ευρωπαϊκά Ανταγωνιστικά Προγράμματα και η Κυπριακή Δημοκρατία.
Σήμερα στην Κύπρο υπάρχουν 30 Δήμοι και 350 Κοινότητες στις ελεύθερες περιοχές και επιπλέον 9 Δήμοι και 137 κοινότητες που βρίσκονται υπό κατοχή και λειτουργούν κάτω από ειδικό καθεστώς. Τρία χρόνια μετά τις τελευταίες τοπικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν εν μέσω οικονομικής κρίσης, οι τοπικές αρχές αναγκάζονται να δράσουν διαφορετικά και να ιεραρχήσουν τις ανάγκες τους, με γνώμονα την άμεση βελτίωση των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών που επικρατούν στη διοικητική τους εμβέλεια. Οι οργανισμοί Τ.Α. καλούνται να εξεύρουν πόρους πέραν της κρατικής χορηγίας, οι οποίοι να τους καθιστούν ανεξάρτητους και βιώσιμους. Παράλληλα, οι σύγχρονες ανάγκες αλλά και οι απαιτήσεις των πολιτών επιτάσσουν την ένταξη καινοτόμων ιδεών στο διοικητικό σχεδιασμό για τη βελτίωση της αμεσότητας, της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών από μέρους των συντελεστών της Τ.Α., με όσο το δυνατό χαμηλότερο κόστος, χωρίς αυτό να διακυβεύει το υψηλό επίπεδο της παροχής των υπηρεσιών.
Με βάση την ευρωπαϊκή εμπειρία, στην Κύπρο δεν εφαρμόζεται μια ολοκληρωμένη εκπαίδευση των αιρετών και εργαζομένων στην Τ.Α, που να αφορά κυρίως την απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων και συμπεριφορών, παρόλο που αρκετοί δήμοι και κοινότητες υστερούν σε τομείς που αφορούν την κατανόηση του νομικού πλαισίου, των διατάξεων και ρυθμίσεων που αφορούν την Τ.Α. προκειμένου να αντιλαμβάνονται τη νομιμότητα των αποφάσεων των δημοτικών/κοινοτικών συμβουλίων. Επιπλέον στερούνται τεχνογνωσίας για τις διαδικασίες χρηματοδότησης από εθνικούς και κυρίως κοινοτικούς πόρους καθώς και επιχειρησιακού και στρατηγικού σχεδιασμού, ο οποίος να ιεραρχεί τις προτεραιότητες του εκάστοτε συμβουλίου στον προγραμματισμό και στην ολοκλήρωση αναπτυξιακών έργων.
Η Α.Τ.Α. θα μπορέσει να συμβάλει καθοριστικά σε θέματα αναβάθμισης των δήμων και των κοινοτήτων αναγνωρίζοντας τις αδυναμίες τους σε σύγκριση με το ευρωπαϊκό μοντέλο Τ.Α. Εν πρώτοις, η εκπαίδευση που θα παρέχει η Α.Τ.Α. θα καλύψει τις ανάγκες για ενίσχυση των επικοινωνιακών μεθόδων που εφαρμόζουν οι συντελεστές της Τ.Α. με τους δημότες τους και θα θέσει τα σωστά ηγετικά πρότυπα που αναμένεται να τηρούνται εντός της Τ.Α.
Περεταίρω, μέσω της Α.Τ.Α. θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ευρωπαϊκά κονδύλια από συγχρηματοδοτούμενα έργα αλλά και να εκπαιδευτούν στελέχη της Τ.Α. για εντοπισμό, ωρίμανση και υλοποίηση αντίστοιχων έργων. Απώτερος όμως στόχος της Α.Τ.Α. είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των Δήμων/Κοινοτήτων και η παροχή καλύτερων υπηρεσιών προς τους πολίτες καθώς και η αξιοποίηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που θα συμβάλει στην καλύτερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.
Η Τ.Α. στην Κύπρο περνάει δύσκολους καιρούς και επιβάλλεται η λήψη μέτρων για αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων που θα πλήξουν κυρίως τον απλό πολίτη. Αναγνωρίζουμε ότι μέσω της επιμόρφωσης και της εφαρμογής νέων ιδεών γινόμαστε σοβαρότεροι, ικανότεροι αλλά και πιο συγκαταβατικοί. Μέσω της μάθησης βελτιώνεται η Τ.Α. στο σύνολό της, ένας θεσμός, ο οποίος θέτει πάνω από όλα τον άνθρωπο.
Γράφει: Άντρος Γ. Καραγιάννης
Δήμαρχος Δερύνειας
