Κύπρος: Παράδειγμα σύχρονης Οικονομικής Χημειοθεραπείας. Της Άντρης Χαραλάμπους

Όταν κάνεις το ίδιο λάθος δύο φορές, τη δεύτερη φορά δεν είναι λάθος αλλά επιλογή. Έτσι ακριβώς λειτουργεί και ο καπιταλισμός.

Διότι το “λάθος” για τους πολλούς αποτελεί επιλογή για τους λίγους. Ο καπιταλισμός επιβάλλει πολιτικές που επηρεάζουν αρνητικά τους πολλούς για να επωφεληθούν οι λίγοι, με τρόπο ισοπεδωτικό χωρίς διάκριση. Και στη περίπτωση της θεραπείας του καρκίνου  η ίδια λογική ισχύει. Στην απουσία έξυπνων λύσεων (στοχευμένων θεραπειών όπως λένε και οι γιατροί) εφαρμόζεται ο ολικός δηλητηριασμός του σώματος με τοξικές ουσίες, μια μορφή ισοπεδωτικής λιτότητας, με σκοπό να σκοτωθεί ο καρκίνος σε ένα σημείο του σώματος.  Είτε πετύχει είτε όχι η «θεραπεία», η ζημιά που γίνεται σε υγιή όργανα πολλές φορές είναι μη αναστρέψιμη.

Κάπως έτσι συμβαίνει και στη χώρα μας με τα κουρέματα καταθέσεων και την  ισοπεδωτική λιτότητα. Είναι γνωστό ότι η Κυπριακή οικονομία αθροιστικά (δημόσιο και ιδιωτικό χρέος) είναι η πιο υπερχρεωμένη της Ευρώπης. Σίγουρα έχουμε υπερχρεώσει και τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας. Λύσεις τύπου ταμειακών δημοσιονομικών προσεγγίσεων δεν αποτελούν εξυγίανση αλλά εμφανισιακή βελτίωση.

Και αφού μιλάμε για εξυγίανση της οικονομίας, ας δούμε τους τομείς που πραγματικά χρειάζεται εξυγίανση και δεν έγινε τίποτα. Το ΓΕΣΥ, η μεγαλύτερη πρόκληση η οποία  είναι και υλοποιήσιμη και εξοικονομεί και χρήμα, θάφτηκε γιατί δεν βολεύει τους μεγαλογιατρούς του ιδιωτικού τομέα.  Στο τομέα της έρευνας και καινοτομίας, ένα τομέα που πρέπει να δώσουμε μεγάλη έμφαση, οι ερευνητές βρίσκονται σε απόγνωση. Όσο για τους νέους επιστήμονες αυτοί αποδημούν μαζικά. Η παιδεία μας πήρε την πισινή με πειραματισμούς. Μπαλώματα εδώ και εκεί. Η πολιτική για αύξηση της παραγωγής με  ανανεώσιμες πηγές  πέφτει σε δεύτερη μοίρα, προφανώς γιατί θέλουν να ιδιωτικοποιήσουν την ΑΗΚ. Η ΑΤΗΚ, μια κερδοφόρα κρατική επιχείρηση, οδεύει προς τα χέρια του μεγάλου κεφαλαίου.

Τελικά, αυτή η κυβέρνηση λειτουργεί σαν ένα ογκολόγο παλιάς σχολής. Κτυπά αδιάκριτα με ισοπεδωτικές προσεγγίσεις και παρουσιάζει ως επιτυχία την επακόλουθη ανάκαμψη.

Ας δούμε τα αποτελέσματα. Μπορεί οι δημοσιονομικοί δείκτες να άρχισαν εμφανισιακά να βελτιώνονται, αλλά αυτό δε σημαίνει εξυγίανση. Οι τράπεζες μας κάποτε είχαν 70 δις σε καταθέσεις. Σήμερα μας έμειναν 45 δις. Η Τράπεζα Κύπρου ανακεφαλαιοποιήθηκε με σχεδόν 9 δις και έχει σήμερα αξία μόνο 1.7 δις. Η Ελληνική Τράπεζα, με 7 δίς καταθέσεις,  έχει σήμερα αξία μόνο 340 εκ Ευρώ. Δηλαδή κάποιος με 2 δις μπορεί να εξαγοράσει το 50% της Κυπριακής οικονομίας. Ακόμα και ο τραπεζικός τομέας πήρε «τοξική θεραπεία». Και ο κόσμος υπνώττει. Τώρα έρχεται η άλλη θεραπεία. Οι πωλήσεις  δανείων. Μια «λύση» που ωφελεί ΜΟΝΟ τους νέους μετόχους των τραπεζών (k. Ross κλπ) οι οποίοι έχασαν 25% από την επένδυση τους στην Τ.Κ και θέλουν να ξεφορτωθούν δάνεια για να πάει η μετοχή πάνω. Στην ιατρική αυτό θα ονομαζόταν μετάγγιση καρκίνου (αν υπάρχει κάτι τέτοιο). 

Το ερώτημα όμως που πρέπει να απαντηθεί είναι που ακριβώς στοχεύει να μας οδηγήσει αυτή η κυβέρνηση. Μήπως αποφάσισε να ασχοληθεί μόνο με τα εμφανισιακά (δημοσιονομικά), να παρουσιάσει  βελτιωμένους αριθμούς, και να αφήσει τον επανασχεδιασμό της πραγματικής οικονομίας σε άλλους γιατί απλά δεν ξέρει πώς να επαναδομήσει την οικονομία;

Αν αυτό συμβαίνει είναι διπλά ανησυχητικό.  Γιατί με τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού σε εξέλιξη πρέπει να βάλουμε τις βάσεις επανασχεδιασμού της οικονομίας μας ΠΡΙΝ καταλήξουμε σε λύση. Γιατί η επανένωση μιας επιδοτούμενης οικονομίας όπως αυτής των Τ/Κ και μιας πιο ώριμης οικονομίας όπως αυτής των Ε/Κ πιθανότατα να επιφέρει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις. Σύντομα  οι τράπεζες θα αρχίσουν να κυνηγούν τους δανειολήπτες με εκποιήσεις και πωλήσεις δανείων. Τότε  θα καταλάβουμε που ακριβώς βρίσκεται η αρρώστια μας, που πολύ φοβάμαι θα απειλήσει ίσως και τη βιωσιμότητα μιας λύσης που όλοι προσδοκούμε και βέβαια στηρίζουμε αυτή την νέα προσπάθεια. 

Γράφει: Άντρη Χαραλάμπους