Η επιστολή παρατίθεται στα Ελληνικά και στα Αγγλικά.
6 Ιουλίου, 2015 Κύριον Μάρτιν Σουλτς, Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου |
6 July 2015 Mr. Martin Schultz, President of the European Parliament |
Αγαπητέ κύριε Πρόεδρε, Εξοχότατε: Σας γράφω για να σας για να εκφράσω την αγωνία και τις ανησυχίες μου ως προς τις προοπτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συντηρήσει και να εμβαθύνει το όραμα του ενός κορυφαίου πολιτικού θεσμού της εποχής μας στον οποίο πιστέψαμε όλοι. Δηλαδή, ένα σημαντικό τέκνο της ιστορίας στην υπηρεσία της ειρήνης, της δημοκρατίας και της ευημερίας στην Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο. Η αγωνία και οι ανησυχίες μου προκύπτουν από τον τρόπο που εσείς προσωπικά, αλλά και πολλοί άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες, ενεργήσατε κατά το το πρόσφατο Ελληνικό δημοψήφισμα. Σας γράφω με την ιδιότητά μου ως Ευρωπαίος Ακαδημαϊκός (είμαι μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών—Academia Europea), που πέρασε πολύ χρόνο περίπου παντού στην Ευρώπη, και πιστεύει ακράδαντα στο Ευρωπαϊκό όραμα. Σας γράφω, επίσης, υπό την ιδιότητά μου ως πρώην Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου. Το αξίωμα αυτό μου έδωσε μια κάποια κατανόηση των μηχανισμών της ΕΕ. Επίσης, όμως σας γράφω και ως πολίτης τόσο της Κύπρου όσο και της Ελλάδας που ζει τα πολλά προβλήματα που ταλανίζουν τις χώρες αυτές, έχοντας άμεση εμπειρία των συνεπειών των ευρωπαϊκών «διορθωτικών πολιτικών». Όταν ανακοινώθηκε το δημοψήφισμα έκλεινα προς ΝΑΙ, σαν ένδειξη ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή για την Ελλάδα από την παραμονή της σε όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Ωστόσο, σύντομα μετακινήθηκα στο ΟΧΙ, δηλώνοντας το δημόσια. Η αλλαγή οφείλεται στο ότι γρήγορα συνειδητοποίησα ότι το ΟΧΙ ήταν στην πραγματικότητα η μόνη ευρωπαϊκή επιλογή σ’ αυτό το δημοψήφισμα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι η Ένωση που όλοι θελήσαμε. Πάσχει από δημοκρατικά ελλείμματα που ξεπερνούν κατά πολύ τα κάθε είδους οικονομικά ελλείμματα οποιασδήποτε από τις χώρες μέλη, της Ελλάδας συμπεριλαμβανόμενης. Επιπλέον, αυτές καθαυτές οι οικονομικές πολιτικές της ΕΕ, από τότε που υιοθετήθηκε το Ευρώ, απέτυχαν πλήρως να ενεργοποιήσουν την ανάπτυξη των περισσότερων από τις χώρες που συμμετέχουν. Η αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης αποδείχθηκε καταστροφική από πολιτική και την επιστημονική άποψη, αλλά και από την άποψη του μακροπρόθεσμου οράματος για έναν ενιαίο Ευρωπαϊκό πολιτισμό: Έχουμε τεράστιους αριθμούς ανέργων, ιδιαίτερα νέων, το ένα τρίτο των ανθρώπων είναι κάτω από το όριο της φτώχειας σε πολλά κράτη μέλη, και έχουμε χάσει το πλεονέκτημα της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας στην επιστήμη και τη βιομηχανία, για να αναφέρουμε μόνο μερικά από τα σοβαρά προβλήματα. Φυσικά, το Ευρώ και οι σχετικοί μηχανισμοί ευνόησαν τη Γερμανία, αλλά κάθε φορά στη σχετικά πρόσφατη ιστορία μας που η Γερμανία κατείχε κυρίαρχη θέση τίποτα καλό δεν ερχόταν στην Ευρώπη—ελπίζω ότι οι πολλοί φίλοι μου στα γερμανικά πανεπιστήμια, θα καταλάβουν και έτσι θα δικαιολογήσουν αυτό το σχόλιο. Η εμπειρία που απέκτησα συμμετέχοντας στα συμβούλια των υπουργών Παιδείας και Πολιτισμού για περίπου τέσσερα χρόνια δεν μου αφήνει καμιά έκπληξη για τους λόγους της αποτυχίας. Τίποτα πραγματικά ουσιαστικό δεν είδα στις συναντήσεις αυτές για τέσσερα περίπου χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι οι αδυναμίες είναι ενδημικές σε όλους τους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων της Ένωσης. Αλλά αυτό το ζήτημα ξεπερνά τους σκοπούς αυτής της επιστολής. Περιμέναμε από εσάς, τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, να αδράξετε την ευκαιρία που προέχεται από τη λεγόμενη Ελληνική κρίση για να αρθείτε στο ύψος του Ευρωπαίου ηγέτη, για να συμβάλετε στη θεραπεία των προβλημάτων της Ένωσης και να δώσετε το έναυσμα για την ενδυνάμωση της δημοκρατίας, την ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ των λαών και των χωρών και να αποκαταστήσετε το ευρωπαϊκό όραμα που ξεθωριάζει. Είστε σοσιαλιστής και ως εκ τούτου υποτίθεται ότι σας νοιάζουν αυτές οι αρχές. Αντ’ αυτού, επιλέξατε ένα αξιοθρήνητο ρόλο. Με μια ελληνική έκφραση, «σαν ταύρος σε υαλλοπωλείο”, προσπαθήσατε να εκφοβίσετε τους ανθρώπους στην Ελλάδα, απειλώντας τους με την υποτιθέμενη καταστροφή που θα ακολουθούσε το δημοψήφισμα, αν επικρατούσε το ΟΧΙ. Η παρέμβαση σας, όπως και η παρέμβαση πολλών άλλων, κυρίως από τη Γερμανία, έδειξε μια ενοχλητική άγνοια της νοοτροπίας αλλά και της ιστορίας των Ελλήνων. Έτσι, λειτούργησε προς την αντίθετη από την επιθυμητή κατεύθυνση. Αλλά αυτό δεν είναι η πιο σημαντική συνέπεια της παρέμβασής σας. Η πιο σημαντική συνέπεια είναι ότι μας αφήσατε στην απελπισία ότι η ευρωπαϊκή δημοκρατία μπορεί να μην έχει, τελικά, πολλές πιθανότητες να γίνει αυτό που ελπίζαμε. Αν οι κορυφαίοι εκπρόσωποι της, όπως ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δεν φαίνονται να κατανοούν και να σέβονται τους περιορισμούς και τις υποχρεώσεις του ρόλου τους, πώς μπορούμε να το περιμένουμε αυτό από τους πολιτικούς μας; Για να είμαι σαφής. Έχουμε πολλούς πολιτικούς, τόσο εδώ στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα (και σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, υποθέτω), οι οποίοι παραβιάζουν τους περιορισμούς του ρόλου τους, προδίδοντας την εμπιστοσύνη του λαού. Στην πραγματικότητα, αυτό είναι ένας από τους λόγους πίσω προβλήματα μας, σε πολύ μεγάλο βαθμό. Αλλά είχαμε την ελπίδα ότι οι ηγέτες που εκπροσωπούν τα κορυφαία ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα μπορεί να καθοδηγήσουν και να διδάξουν τους πολιτικούς μας με το παράδειγμά τους. Μας δείξατε, δυστυχώς, ότι ο ιός του λαϊκισμού που απευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο κοινό είναι ενδημική ασθένεια σε όλα τα επίπεδα της ευρωπαϊκής πολιτικής. Αυτό είναι πολύ ανησυχητικό για το ευρωπαϊκό μας μέλλον. Αναρωτιέμαι πραγματικά αν υπάρχει χώρος για μια αλλαγή εκ μέρους σας που θα αποκαθιστούσε την τραυματισμένη σας εικόνα ως Ευρωπαίου ηγέτη. Το οφείλετε αυτό στο μεγάλο αξίωμά σας και στην ιστορία μας. Αλλά αυτό εναπόκειται εξολοκλήρου σε σας! Ελπίζω ότι η επιστολή αυτή θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε καλύτερα το πραγματικό νόημα του Ελληνικού ΟΧΙ και να το μετατρέψετε σε ένα NAI για την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο. Με την οφειλόμενη τιμή, Ανδρέας Δημητρίου, Καθηγητής Ψυχολογίας και Εταίρος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών |
Dear Mr. President, your Excellency: I am writing to you to express my distress and concern about the prospects of the European Union to sustain the vision of the top political institution of our time we all aspired for. That is, a major product of history in the service of peace, democracy, and well-being in Europe and the entire world. My distress and concern arise from the way you personally but also many other European leaders acted in regards to the recent Greek referendum. I am writing in my capacity as a European Academic (I am a fellow of Academia Europea) who spent much time everywhere in Europe and strongly believe in the vision above. I am also writing in my capacity as a former Minister of Education and Culture of Cyprus; this gave me a fair understanding of the EU mechanisms. But I am also writing as a citizen of both Cyprus and Greece who has firsthand knowledge of the multitude of problems that both of these countries have as a result of the European “orthopolicies”, so to speak. When the referendum was announced I was inclined toward YES, as a sign that there is no other option for Greece than staying in all Institutions of the EU. However, I soon moved to NO and stated this in public. This is because I soon realized that NO was actually the only European option at this referendum. The European Union is not the Union we all aspired to. It suffers from democratic deficits that hugely over exceed any fiscal or economic deficit of any of its member countries, Greece included. Moreover, the very economic policies of the EU since the Euro was adopted demonstrated a complete failure of the system to initiate and sustain development in most of the countries involved. The Eurozone architecture proved a disaster from the political and the scientific point of view but also from the point of view of the long-term vision for an integrated European civilization: Huge numbers of unemployed people, especially young people, one third of people below the poverty line in many member states, loss of the European competitive advantage in science and industry, to mention only a few of the serious problems. Of course the Euro and the associated mechanisms definitely favored Germany, but whenever in our relatively recent history Germany was in a dominant position nothing good followed in Europe—I hope that my many friends in German academia will understand and thus excuse this statement. The experience I gained by participating in the councils of Ministers of Education and Culture for about four years leaves no surprise in my mind for the failure. Nothing of substance really went on at these meetings for years, suggesting that weaknesses in the decision making mechanisms of the Union are endemic all over. But this is beyond the scope of the present letter to analyze. We expected from you, as the President of the European Parliament, to grasp the opportunity provided by the so called Greek crisis and rise to European leadership in order to contribute to the amelioration of the problems of the Union and ignite the process that would empower democracy, enhance trust between peoples and countries and restore the European vision that is fading out. You are a socialist after all and as such you are supposed to care for these principles. Instead, you opted for a pitiful role. To use a Greek expression, like “the bull in a glass shop”, you attempted to intimidate the people of Greece, bullying them about the supposed disaster that would follow a NO vote. Your interference, like the interference of many others, especially from Germany, showed a disturbing ignorance of the mentality and history of the Greeks, operating in the opposite of the intended direction. But this is not the most important implication of your interference. The most important implication is that you leave us in despair that European democracy may not have much chance after all. If the top representatives of it, such as the President of European Parliament, seem not to understand and respect the constraints and obligations of their role how can we expect this from our politicians? Let me be clear. We have many politicians both here in Cyprus and in Greece (and in all other European countries I suppose) who violate the constraints of their role and betray the trust of the people. In fact, this is one of the reasons behind our problems, to a very large extent. But we have hoped that the leaders who represent the top European institutions may lead and teach our politicians by their example. You showed that the virus of populism addressed to a specific audience is endemic to all levels of European politics. This is very disturbing for our European future. I really wonder if there is any room for change that would restore your seriously blurred image as a European leader. You owe this restoration to your great office and our history. But this is entirely upon you after all! I hope that this helps to understand the real meaning of the Greek OXI and turn it into a NAI for Europe and the entire world. Sincerely yours, Andreas Demetriou, Professor of Psychology and Fellow of Academia Europea |
Γράφει: Ανδρέας Δημητρίου