Κύριε Εισαγγελεύ:
Υποθέτω ότι έχετε διαβάσει τη ΔΙΚΗ του Κάφκα. Πρόκειται για ένα εφιαλτικό έργο που εκθέτει τον ψυχολογικό κυρίως τρόμο που κυριαρχεί στα γραφειοκρατικά-απολυταρχικά καθεστώτα. Στα καθεστώτα αυτά ο καθένας οφείλει να αισθάνεται πάντα ένοχος για κάτι, γιατί ανά πάσα στιγμή μπορεί να κατηγορηθεί, να συλληφθεί, να δικαστεί, και να εξουθενωθεί. Το αδίκημα δεν ενδιαφέρει. Φτάνει ο ίδιος να αισθάνεται ένοχος. Το σύστημα δουλεύει. Εσείς, ως Γενικός Εισαγγελέας της Κυπριακής Δημοκρατίας οφείλετε να διαβάσετε και πάλι το βιβλίο αυτό, ώστε να στοχαστείτε πάνω στο ρόλο σας. Ή θα γίνετε η υπέρτατη απειλή για την δυνάμει επερχόμενη ΔΙΚΗ του κάθε πολίτη ή θα γίνετε ο προστάτης της ελευθερίας βούλησης και φρονήματος. Στην πρώτη περίπτωση θα είσατε η προσωποποίηση της διαρκούς ενοχής και του φόβου που κάποιοι επιχειρούν να επιβάλουν, ακυρώνοντας την πεμπτουσία της δημοκρατίας στον τόπο μας. Στη δεύτερη περίπτωση, θα αναδειχτείτε σε προστάτης της.
Στις μέρες μας, χωρίς περίσκεψη, χωρίς αιδώ, το κλίμα της ΔΙΚΗΣ έχει κυριαρχήσει. Προσωπικά, όταν πριν από δέκα περίπου χρόνια κλήθηκα από την πολιτεία να ηγηθώ της προσπάθειας για τη δημιουργία ενός νέου Πανεπιστημίου ανταποκρίθηκα γιατί το θεώρησα ως τιμή αλλά και υποχρέωση προς την πατρίδα. Σε πολύ στενή συνεργασία με την πολιτεία, προεξάρχοντος του Τάσσου Παπαδόπουλου, τότε Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, και με τη συνδρομή πολλών Υπουργών και του Δήμου της πόλης, οργανώσαμε και παραδώσαμε ένα Πανεπιστήμιο για το οποίο είμαστε περήφανοι. Ουδέποτε διανοήθηκα, δέκα χρόνια μετά, ότι είχα κάτι για το οποίο έπρεπε να απολογηθώ. Και όμως, είχα το φόβο της ΔΙΚΗΣ χωρίς να ξέρω γιατί, ως προς το τότε έργο μας. Βέβαια ξέρω το γιατί ως προς το σήμερα: Πολλά γεγονότα των τελευταίων μηνών υπονόμευσαν την εμπιστοσύνη μου στην αξιοπιστία της πολιτείας. Βλέπω ότι εύκολα μπορεί να αστυνομικοποιήσει γεγονότα ή προθέσεις προκειμένου να εξυπηρετήσει τους πρόσκαιρους πολιτικούς η επικοινωνιακούς σχεδιασμούς κάποιων από τους εκφραστές της. Η σύλληψη της Πρυτάνεως για ένα διαδικαστικό θέμα αποτελεί μοναδικότητα στην Ευρωπαϊκή δημοκρατία.
Ομολογώ ότι στο πρόσωπό σας βλέπω την αγωνία. Κατανοώ ότι προέρχεται από τη σύγκρουση που συμβαίνει μέσα σας ανάμεσα στο δικαστή που γνωρίζει ότι πρέπει να είναι δίκαιος και απροκατάληπτος και ανάμεσα στο δημόσιο πρόσωπο με κεντρική εξουσία που πιέζεται από πολλούς, κατεξοχήν τους κυβερνώντες, να λαμβάνει αποφάσεις της αρεσκείας τους.
Αντιλαμβάνομαι ότι το έργο σας δεν είναι εύκολο για πολλούς λόγους:
Μέρος των σήμερα κυβερνώντων έδειξαν στη διαδρομή της ιστορίας ότι έχουν ιδιόρρυθμη άποψη για τη δημοκρατία, θεωρώντας τις δικές τους προδιαγραφές ή προτεραιότητες ως ισοδύναμες με αυτήν. Ως προς τα Πανεπιστήμια, έδειξαν, από τις πρώτες μέρες του Πανεπιστημίου Κύπρου, ότι δεν βολεύονται μαζί τους μέχρι να τα υποτάξουν κάτω από τον έλεγχό τους.
Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας μετέτρεψαν τη δημόσια ζωή σε reality show, επενδύοντας στην εκμηδένιση ανθρώπων, γιατί αυτό συντηρεί τη θεαματικότητα των εκπομπών τους. Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν σας έχει καταστήσει, εκώντα άκωντα, έναν από τους βασικούς συντελεστές της βιομηχανίας τους. Λάβετε υπόψη σας ότι, μαζί με τα κοινωνικά δίκτυα, έχουν ουσιαστικά ήδη καταργήσει ένα βασικό αξίωμα στη διαδιακασία απονομής της δικαιοσύνης. Ότι, δηλαδή, όλοι είναι αθώοι μέχρις αποδείξεως του εναντίου. Σήμερα, στην κοινωνία του reality show όλοι είναι ένοχοι, μόλις αναφερθει το όνομά τους. Μπορεί να μην είναι η κατάσταση αυτή υπό τον έλεχγό σας, αλλά έχετε χρέος να την ανακόψετε.
Εξάλλου ο γενικός ελεγκτής, έχοντας προ πολλού υπερβεί τον ρόλο του, σας φέρνει διαρκώς σε δύσκολη θέση, γιατί δικάζει και αποφασίζει πριν απο εσάς για όλους. Διερωτώμαι, για παράδειγμα: Mε ποιο δικαίωμα μπορεί να υποδείξει σήμερα ποιες ήταν οι σωστές πολιτικές αποφάσεις για τη δημιουργία ενός πανεπιστημίου πριν από δέκα χρόνια;
Πάνω απ’όλα όμως δεν σας βοηθούν οι ίδιοι οι πολίτες. Σε ένα κλίμα Καφκαϊκής ΔΙΚΗΣ, όπου όλοι έχουν αρχίσει να αισθάνονται λίγο ένοχοι, οι πολίτες γίνονται κατήγοροι όλων προκειμένου να μην κατηγορηθούν οι ίδιοι. Άλλωστε αυτό θεσμοποιήθηκε στις μέρες μας. Ο ένοχος απαλλάσετε αρκεί να κατηγορήσει άλλους. Και όμως, ήξερα, από την περί δικαίου κοινή μου αίσθηση, ότι «ένοχος ένοχον ου ποιεί»! Το κλίμα της καταγγελτικής κοινωνίας είδε, ομολογώ με μεγάλη θλίψη, την αποθέωσή του στην ίδια την ακαδημαϊκή κοινότητα. Πανεπιστημιακοί στο ΤΕΠΑΚ επιχαίρουν δημόσια για τη σύλληψη της Πρυτάνεώς τους, «δι’ ασήμαντον αφορμήν». Ανώτατος ακαδημαϊκός αξιωματούχος του, προσφέρθηκε να παραχωρήσει το γραφείο του στην αστυνομία για να διεξάγει τις έρευνες από εκεί! Η ίδια η Πρύτανης, δέσμια του κλίματος αυτού, συχνά εξέφρασε την περηφάνεια της γιατί βρίσκεται σε συχνή επικοινωνία με τα εισαγγελικά και τα ελεγκτικά γραφεία. Είναι τραγική ειρωνία, στην κυριολεξία, ότι και η ίδια συνελήφθη, δικαιώνοντας τους μεγάλους τραγικούς μας. Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου έχασε άλλη μια ευκαιρία να δείξει ότι μπορεί να ηγηθεί της πανεπιστημιακής κοινότητας υπερασπιζόμενος την ακόμη παραπέουσα ιδέα του Πανεπιστημίου στην Κύπρο. Αντ’ αυτού μας πληροφόρησε, ως μαθητής δημοτικού σχολείου που φοβάται ότι μπορεί να έλθει κι αυτού η σειρά, ότι στο ίδρυμά του γίνονται όλα τέλεια. Και όμως, γι αυτά σε άλλες χώρες θα μπορούσαν να πέσουν κυβερνήσεις!
Κύριε Εισαγγελεύ, δεν θα επαναλάβω το αυτονόητο. Η αδικία πρέπει να τιμωρείται και η δικαιοσύνη να αποδίδεται. Αναγνωρίζω ότι στην ιστορία μας και αδικία και ασυδοσία υπήρξε. Υπάρχει, όμως μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στην ανάγκη να ανακοπεί η ασυδοσία και στην μεγάλη ανάγκη όλοι να εμπιστευόμαστε το αδέκαστο της δικαιοσύνης. Αν δεν έχει την εμπιστοσύνη όλων μας έχει ήδη ακυρωθεί. Εσείς είσαστε το δημόσιο πρόσωπο της δικαιοσύνης. Αναμένουμε να μας προστατεύσετε από την εργαλειοποίησή της για πρόσκαιρους πολιτικούς, οικονομικούς, ή άλλους σκοπούς. Το οφείλετε στη δημοκρατία μας που τόσο επίπονα δημιουργούμε.
Εύχομαι, με την ευκαιρία των ημερών, Καλό Πάσχα, που, όπως γνωρίζετε, οφείλεται σε μια δραματικά ακυρωθείσα εις θάνατον καταδίκη, πριν από 2000 τόσα χρόνια!
Γράφει: Ανδρέας Δημητρίου
