Η νέα πολιτική πραγματικότητα στην Ελλάδα και η άνοδος μιας κυβέρνησης με βασικό πυρήνα την αριστερά, για πρώτη φορά στην πολιτική ιστορία της χώρας, επαναφέρει στο προσκήνιο ένα περιθωριοποιημένο για χρόνια ερώτημα.
Αναφέρομαι στις σχέσεις Κύπρου – Ελλάδας και στον τρόπο που οι δύο χώρες συνδέονται, συνεργάζονται και τελικά πολιτεύονται, ιδιαίτερα σήμερα μέσα σε συνθήκες παγκοσμιοποιημένων πολιτικό-οικονομικών καταστάσεων και διεθνικών συνθηκών όπως είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το ζήτημα βρίσκεται, άλλωστε, στην επικαιρότητα με αφορμή και τη στάση του Κύπριου Υπουργού Οικονομικών, Χάρη Γεωργιάδη στα τελευταία Eurogroup, τις δηλώσεις του για τη διαπραγματευτική τακτική της ελληνικής κυβέρνησης και ειδικά την τελευταία του συνέντευξη στην εφημερίδα Φιλελεύθερος. Επιπλέον, οι επισκέψεις στην Κύπρο του Έλληνα Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα και της Ελληνίδας Προέδρου της Βουλής, Ζωής Κωνσταντοπούλου, βάζουν το ερώτημα σε νέο πλαίσιο, καθώς για πρώτη φορά τόσο οι ίδιες οι επισκέψεις όσο και οι δηλώσεις τους ξέφυγαν από το παραδοσιακό σχήμα της «μητέρας πατρίδας».
Ο Έλληνας πρωθυπουργός στην κοινή συνέντευξη τύπου που έδωσε με τον Κύπριο Πρόεδρο δήλωσε: «Θέλω να σας πω ότι δεν είναι τυχαίο που επέλεξα, το πρώτο μου επίσημο ταξίδι ως Πρωθυπουργού, μετά την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης, να γίνει στην Κύπρο. Στην Κύπρο με την οποία μας δένει τόσο η λαμπρή κοινή μας ιστορία, όσο όμως θέλω να πιστεύω και ένα ελπιδοφόρο μέλλον. Ένα κοινό μέλλον ευρωπαϊκό και μεσογειακό με πολύ σημαντικές δυνατότητες. Διότι, παρά την οικονομική κρίση, η οποία έχει επιβαρύνει Έλληνες και Κυπρίους με θυσίες άδικες τα τελευταία χρόνια, εν τούτοις Ελλάδα και Κύπρος παραμένουν δύο σημαντικοί πυλώνες σταθερότητας στην ταραγμένη περιοχής της νοτιοανατολικής Μεσογείου». Δεν μίλησε ούτε για τον κυπριακό ελληνισμό, ούτε για αλύτρωτες πατρίδες. Αναφέρθηκε στις κοινές ιστορικές και πολιτιστικές αναφορές και έθεσε τις σχέσεις των δύο χωρών σε ένα κοινό μεσογειακό και ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Τις ημέρες που η Ελληνίδα Πρόεδρος της Βουλής βρισκόταν στην Κύπρο, προέκυψε το ζήτημα με τις προαναφερόμενες δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών της Κύπρου. Η συγκεκριμένη δήλωση δεν θα μπορούσε να μείνει ασχολίαστη. Εντούτοις, οι δηλώσεις της Κωνσταντοπούλου είναι ενδεικτικές της νέας αντίληψης που επικρατεί στην Ελλάδα. «Συνειδητά επέλεξα να είναι η πρώτη μου επίσκεψη ως Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων και των Ελληνίδων και με αυτό τον τρόπο να σηματοδοτήσω την ανάγκη σε κάθε μας κίνηση, σε κάθε μας επιλογή, σε κάθε μας λέξη και σε κάθε μας πράξη, να επιβεβαιώνουμε αυτή την αδιαπραγμάτευτη αλληλεγγύη που διέπει διαχρονικά τις σχέσεις Ελλάδας – Κύπρου, τις σχέσεις των λαών μας, μιας αλληλεγγύης που δεν επιτρέπεται για καμία σκοπιμότητα να τίθεται υπό διακύβευση. Μιας αλληλεγγύης η οποία αποτελεί η ίδια εγγύηση ότι θα υπηρετηθούν με τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντα τόσο του Ελληνικού Λαού όσο και του Κυπριακού Λαού, αλλά και συνολικότερα τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών λαών, τα δικαιώματά τους, η αξίωσή τους για ευημερία και προκοπή» είπε στις κοινές της δηλώσεις με τον κύπριο ομόλογό της.Δεν ζήτησε από τον κύπριο υπουργό οικονομικών να μην υπερασπιστεί τα συμφέροντα της Κύπρου όπως αυτός θεωρεί καλύτερα και να συνταχθεί με την Ελλάδα, άνευ προϋποθέσεων. Άλλωστε, είναι πολιτικά έντιμο να εκφράζει κανείς του πολιτικές του θέσεις. Αυτό που δεν είναι έντιμο είναι να κάνει την «εθνική ενότητα» λάστιχο και να την χρησιμοποιεί κατά βούληση. Η Πρόεδρος της ελληνικής Βουλής είπε πως πιστεύει ότι η επιτυχία της ελληνικής πλευράς θα συμβάλει στην καλύτερη εξυπηρέτηση των συμφερόντων, όχι μόνο της ελληνικής και κυπριακής κοινωνίας, αλλά όλων των ευρωπαϊκών λαών. Και πως σε αυτή την προσπάθεια, η ελληνική πλευρά περιμένει την κυπριακή συμπαράσταση.
Ανεξαρτήτως αν κανείς συμφωνεί ή διαφωνεί με τις πολιτικές θέσεις της νέας ελληνικής κυβέρνησης, ανεξαρτήτως αν εκτιμά ή όχι τον Τσίπρα ή την Κωνσταντοπούλου δεν μπορεί να μην αναγνωρίσει ότι οι πρόσφατες επισκέψεις τους στην Κύπρο δημιούργησαν νέα «ήθη και έθιμα» στις σχέσεις των δύο χωρών. Για πρώτη φορά ανώτατοι πολιτειακοί παράγοντες της Ελλάδας αντιμετώπισαν την Κύπρο ως μια ισότιμη χώρα και όχι ως μια ελληνική επαρχία, διατυπώνοντας παράλληλα, τις θέσεις και τις απόψεις τους πάνω στα φλέγοντα ζητήματα που απασχολούν την κυπριακή πολιτική σκηνή, χωρίς κανένα ίχνος πατερναλισμού και παρεμβατικότητας. Έθεσαν τις σχέσεις των δύο χωρών σε ένα μεγαλύτερο πλαίσιο από το συνηθισμένο, αυτό της Ευρώπης. Για πρώτη φορά, ανώτατοι πολιτειακοί παράγοντες της Ελλάδας συνάντησαν και συνομίλησαν με Τουρκοκύπριους αναγνωρίζοντας εμπράκτως την «ισότητα και την ισοτιμία» για την οποία όλοι μιλούν αλλά λίγοι εννοούν. Για πρώτη φορά έλληνας πολιτικός κατέθεσε στεφάνι στους τάφους των Μισιαούλη και Καβάζογλου με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε συμβολικό επίπεδο. Και τέλος, για πρώτη φορά ανώτατοι θεσμικοί παράγοντες της Ελλάδας, συνάντησαν τον Αρχιεπίσκοπο και δεν συζήτησαν μαζί του για πολιτικά θέματα αλλά περιορίστηκαν στον κοινωνικό ρόλο της Εκκλησίας σε μια δύσκολη οικονομική περίοδο.
Υ.Γ Είναι προφανές ότι οι δηλώσεις και οι απόψεις του Έλληνα Υπουργού Άμυνας, Πάνου Καμμένου δεν μπορούν να ενταχθούν στο πιο πάνω πλαίσιο. Αυτό όμως είναι πρόβλημα της ελληνικής κυβέρνησης που πιθανότατα θα κληθεί να το αντιμετωπίσει πιο σύντομα από ότι πιστεύει.
Γράφει: Αδάμος Ζαχαριάδης
