Με την ανοχή του Βαρθολομαίου, ο Φιλάρετος αποκαθιστά τους παλαιοημερολογίτες
Δυνατούς πονοκεφάλους φαίνεται να προκαλεί στο Φανάρι η πρωτοβουλία του «επίτιμου Πατριάρχη» της λεγόμενης «Νέας Εκκλησίας της Ουκρανίας» Φιλάρετου να μαζέψει όλους τους Έλληνες παλαιοημερολογίτες κάτω από το «ωμοφόριο» του. Και αυτό επειδή, όπως ήταν αναμενόμενο, η Εκκλησία της Ελλάδας – οποία ας σημειωθεί ήταν από τις πρώτες που αναγνώρισαν την Αυτοκεφαλεία της αποσχισθείσας «Νέας Εκκλησίας της Ουκρανίας» -, αντιμετωπίζει την κίνηση του Φιλάρετου ως εχθρική και απαράδεκτη. Οι Έλληνες ιεράρχες θεωρούν ότι οι Ουκρανοί «αδελφοί» τους παραβίασαν τη δέσμευση που έδωσαν στο Φανάρι να μην εμπλέκονται σε ζητήματα που δεν εμπίπτουν στη δικαιοδοσία τους. Όπως γίνεται αντιληπτό η ένταση στις σχέσεις των δύο Εκκλησιών, θέτει σε κίνδυνο την απόφαση του Βαρθολομαίου ν´ αναγνωρίσει τους σχισματικούς του Κιέβου.
Προκειμένου όμως οι αναγνώστες να κατανοήσουν καλύτερα τα τελευταία γεγονότα, παραθέτω ορισμένα επιπρόσθετα στοιχεία και πληροφορίες:
Στα μάτια του ορθόδοξου κόσμου ο Φιλάρετος Ντενισένκο ήταν ανέκαθεν μια αμφιλεγόμενη, σχισματική φιγούρα. Η ανάμειξη του σ’ ένα σκάνδαλο, η αποχώρηση του από την Ορθόδοξη Εκκλησία του Κιέβου και η ταυτόχρονη οργάνωση της λεγόμενης «Νέας Εκκλησίας της Ουκρανίας», είχε ως αποτέλεσμα το 1997 να «αναθεματιστεί» από τη Ρωσική Εκκλησία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη απόφαση του Πατριάρχη Μόσχας αναγνωρίστηκε από όλες τις τοπικές Εκκλησίες, του Φαναρίου μη εξαιρουμένου. Ωστόσο, όταν το 2018 ο Βαρθολομαίος αποφάσισε ν’ αναγνωρίσει μονομερώς την αυτοαποκαλούμενη «Νέα Εκκλησία της Ουκρανίας», προχώρησε ταυτόχρονα και στην ακύρωση του «αναθέματος». Έτσι για το Φανάρι ο Φιλάρετος έγινε και πάλι ένας «κανονικός Επίσκοπος», στον οποίο μάλιστα προσέδωσε και τον αδόκιμο τίτλο του «επίτιμου Πατριάρχη»! Βέβαια ο Φιλάρετος δεν ήθελε να γίνει «επίτιμος», αλλά κανονικός Πατριάρχης. Ωστόσο για τη θέση του επικεφαλής της νέας σχισματικής Εκκλησίας ο Βαρθολομαίος δεν προόριζε τον Φιλάρετο, αλλά τον κατά πολύ νεότερο Επίσκοπο Επιφάνειο. Η κίνηση αυτή ενόχλησε τον Φιλάρετο. Έτσι το 2019 αποστασιοποιήθηκε από τον άλλοτε μαθητή του, ανακοινώνοντας ότι θα δημιουργήσει μια νέα εκκλησιαστική οντότητα, το «Πατριαρχείο του Κιέβου», το οποίο μάλιστα θα διεκδικήσει τον Τόμο της Αυτοκεφαλείας. Ο Επιφάνειος και ο Βαρθολομαίος δεν έλαβαν υπόψη τις απειλές του, δεν του επέβαλαν κυρώσεις, αλλά αντίθετα τον άφησαν να λειτουργεί ελεύθερα χωρίς να του δίνουν σημασία. Ωστόσο ο Φιλάρετος, παρά το προχωρημένο της ηλικίας του, κατάφερε να συγκεντρώσει γύρω από το «Πατριαρχείο του Κιέβου» έναν σημαντικό αριθμό μοναστηριών κι ενοριών. Όταν δε πριν λίγες εβδομάδες ανακοίνωσε ότι στη νέα του οντότητα θα προσχωρήσουν και οι Έλληνες παλαιοημερολογίτες, δηλαδή περίπου 70 κοινότητες και 10 μονές – μία από τις οποίες βρίσκεται στο Άγιο Όρος -, το Φανάρι βρέθηκε προ εκπλήξεως και σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση. Πρωτίστως επειδή η εξέλιξη αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση της ελληνικής Εκκλησίας, η οποία χαρακτηρίζει εντελώς απαράδεκτη την ανάμειξη τρίτων στα εσωτερικά της ζητήματα. Εννοείται ότι στα μάτια των Ορθόδοξων Ελλήνων Ιεραρχών, ο Φιλάρετος, από τη στιγμή που ο Βαρθολομαίος και ο Επιφάνειος ούτε τον καθαίρεσαν ούτε τον αποκήρυξαν, ήταν, είναι και παραμένει «επίτιμος Πατριάρχης» της λεγόμενης «Νέας Ουκρανικής Εκκλησίας»…
Οι τελευταίες εξελίξεις, οι νέες προστριβές και οι αναμενόμενες αντιπαραθέσεις ανάμεσα στις Ορθόδοξες Εκκλησίες και στους πιστούς, επαναφέρουν στο προσκήνιο τις επιζήμιες πρωτοβουλίες και τις αυθαίρετες κινήσεις που έγιναν τα τελευταία τρία χρόνια από τον Βαρθολομαίο. Οι επιπτώσεις από την ετσιθελική απόφαση του ν’ αναγνωρίσει την σχηματική «Νέα Ουκρανική Εκκλησία» είναι τώρα ορατές σε όλους.
Αλήθεια, όταν ο Βαρθολομαίος αποφάσιζε την άρση του «αναθέματος» από τον Φιλάρετο δεν γνώριζε τον βίο και την πολιτεία του συγκεκριμένου ιεράρχη; Θυμίζουμε ότι σε μια προσπάθεια να δικαιολογήσει την αποκατάσταση του Φιλάρετου, το Φανάρι είχε ισχυριστεί τότε ότι η απόφαση για επιβολή του «αναθέματος» είχε πολιτικό χαρακτήρα! Αν όμως η προσέγγιση γίνεται με αυτούς τους όρους, μήπως η απόφαση του Βαρθολομαίου για αναγνώριση των σχισματικών του Κιέβου δεν ήταν μια καθαρά πολιτική πράξη; Είναι ενδιαφέρον να μάθουμε αν και ποια δικαιολογία έδωσε στους Έλληνες ιεράρχες για την πρωτοβουλία του Φιλάρετου, όταν πριν λίγες μέρες επισκέφθηκε την Αθήνα; Παρεμπιπτόντως, η επίσκεψη αυτή λίγο έλειψε να ματαιωθεί ένεκα της ένστασης (;) του Φαναριού για την απόφαση δημοτικού Συμβουλίου της πόλης να παραχωρήσει στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών την χρήση των δύο ναών του κτήματος Προμπονά για διάστημα πενήντα ετών. Προφανώς για την πραγματοποίηση της επίσκεψης μεσολάβησαν τελικά κάποιοι…τρίτοι.
Δυστυχώς η εικόνα που εκπέμπει τα τελευταία χρόνια η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι απογοητευτική. Το Φανάρι οφείλει επιτέλους να αναλογιστεί τις δικές του ευθύνες και να βρει τη δύναμη να διορθώσει ό,τι διορθώνεται. Καλό είναι ο Βαρθολομαίος, αντί να σπέρνει ζιζάνια στις σχέσεις των «αδελφών» Εκκλησιών, να επικεντρωθεί στην επίλυση των δικών του προβλημάτων. Ας ασχοληθεί με την ανατροπή της απόφασης Ερτογάν να μετατρέψει τον ναό της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και με την επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης κι ας μην ανακατεύεται στα θέματα άλλων Εκκλησιών!
