ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ ΣΙΩΠΗ
Απο φέτος η 24η Ιουλίου θα θεωρείται μαζί με τη 29η Μαΐου μέρες δίσεκτες τόσο για την Ορθοδοξία, όσο και για τον παγκόσμιο πολιτισμό. Η μετατροπή του ναού της του Θεού Σοφίας (Αγία Σοφία) σε τζαμί θεωρείται πράξη άκρως προσβλητική, που δικαίως προκάλεσε την οργή των απανταχού Χριστιανών και όχι μόνο. Ειδικά για τους Έλληνες, η Αγία Σοφία δεν είναι απλώς ο πλέον ιστορικός ναός της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αποτελεί ταυτόχρονα ένα σημαντικό σύμβολο που παραπέμπει στην άρρηκτη σχέση που υπήρχε και εξακολουθεί να υπάρχει ανάμεσα στον Ελληνισμό και στην Κωσταντινούπολη. Ο ναός είναι συνδεδεμένος με βαρυσήμαντα γεγονότα της Βυζαντινής περιόδου, με θρύλους και παραδόσεις, ενώ παράλληλα θεωρείται ένα αρχιτεκτονικό διαμάντι παγκόσμιας ακτινοβολίας. Για αιώνες τώρα προσκυνητές, αλλά και τουρίστες από κάθε γωνιά της Γης σπεύδουν στην Πόλη για να τον θαυμάσουν ή και για να προσευχηθούν.
Η προκλητική συμπεριφορά του Τούρκου Προέδρου που εδώ και αρκετά χρόνια συμπεριφέρεται ως νεοσουλτάνος, αν και απολύτως καταδικαστέα, μπορεί να εξηγηθεί. Ιδιαίτερα αν τοποθετηθεί μέσα στο ιδιόμορφο πολιτικό περιβάλλον που επικρατεί στην Τουρκία και στη γύρω περιοχή. Εκείνη που ωστόσο δύσκολα μπορεί να εξηγηθεί και κυρίως να δικαιολογηθεί είναι η συμπεριφορά του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Την στιγμή που σύσσωμος ο χριστιανικός κόσμος, τεράστιος αριθμός κυβερνήσεων, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών απ’ όλο τον κόσμο, ύψωσαν στεντόρεια φωνή διαμαρτυρίας, ο κ. Βαρθολομαίος επέλεξε την εύγλωττη σιωπή. Ούτε μια καταδικαστική ανακοίνωση, ούτε ένα διάβημα διαμαρτυρίας. Κι όταν πιέστηκε να τοποθετηθεί, περιορίστηκε στο να ψελλίσει απλώς, όπως χαρακτηριστικά σημείωσε κι ο δημοσιογράφος Γιώργος Χαρβαλιάς, «τρεις μίζερες κουβέντες» στο κήρυγμα της Κυριακής. «Λες και έκανε αγγαρεία». Όντως! Αντί να καταδικάσει χωρίς περιστροφές και μισόλογα την απόφαση των τουρκικών Αρχών, αντί να κάνει έστω και μια συμβολική κίνηση υπεράσπισης του ναού, αντί ως ποιμενάρχης να μπει μπροστά και να καλέσει χώρες και διεθνείς οργανισμούς να προβούν σε ενέργειες προκειμένου να ματαιώσουν τα σχέδια Ερτογάν, αντί, αν μή τι άλλο, να ενώσει τη φωνή του με αυτή των Τούρκων διανοουμένων που καταδίκασαν τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, αντί αυτών και πολλών άλλων πρωτοβουλιών που θα μπορούσε να πάρει, προτίμησε να κρυφτεί στην ασφάλεια που του προσφέρει το Φανάρι. Και όχι μόνο αυτό. Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε τέσσερις μέρες αργότερα με τον Τούρκο Πρόεδρο, ο Πατριάρχης δεν βρήκε να πει ούτε μια λέξη για την Αγία Σοφία! Σύμφωνα με ανακοίνωση του ίδιου του Πατριαρχείου, κατά τη συνομιλία τους ο Βαρθολομαίος αφου συνεχάρη τον Ρατζιπ Ερτογάν «για την επί θύραις εορτήν των θυσιών ….τον ηυχαρίστησε για τα ανακαινιστικά έργα που επέτρεψε να γίνουν στην ιστορική μονή Σουμελά».
Αν για ένα τόσο κεφαλαιώδους σημασίας ζήτημα όπως είναι η μετατροπή σε τζαμί του συμβολικού ναού της Πόλης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν έκανε την παραμικρή κίνηση, πώς είναι δυνατόν να πιστέψει κάποιος ότι ο άνθρωπος αυτός μπορεί να υπερασπίσει τα δίκαια της Ορθοδοξίας και να εγγυηθεί την ενότητα της Εκκλησίας; Η εν λόγω συμπεριφορά έρχεται να προστεθεί στις διασπαστικές κινήσεις που προέβη σε σχέση με το αυτοκέφαλο της Ουκρανικής Εκκλησίας και στην άρνηση του να εισακούσει τις φωνές της πλειονότητας των πιστών που απαιτούν τη λήψη μέτρων για αντιμετώπιση του ενδεχόμενου σχίσματος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Τυχόν ανάληψη πρωτοβουλιών από πλευράς του Πατριάρχη γι’ ανατροπή των τετελεσμένων που προκάλεσε ο Τούρκος Πρόεδρος σε σχέση με τη Αγία Σοφία, αν μη τι άλλο θα ενίσχυαν το διεθνές του κύρος, αλλά πρωτίστως την εικόνα του ως ποιμενάρχης, ηγέτης της Ορθοδοξίας. Δεν τόλμησε. Αντίθετα, έχοντας προφανώς τις ευλογίες των υπερατλαντικών φίλων του, εξακολουθεί να λειτουργεί σαν «Πάπας της Ανατολής» που γνοιάζεται πως θα διατηρήσει τα προνόμια και τις ισορροπίες που οικοδόμησε με την Αυλή του Ερτογάν και ταυτόχρονα πως θα εδραιώσει την «πρωτοκαθεδρία» του ανάμεσα στις Ορθόδοξες Εκκλησίες…
Πάντως η συμπεριφορά αυτή προκαλεί ολοένα και μεγαλύτερη δυσφορία ανάμεσα στους ορθόδοξους Χριστιανούς, οι οποίοι ευελπιστούν ότι η εν γένει προβληματική και διχαστική στάση του Βαρθολομαίου θ’ αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης στην επικείμενη συνάντηση που ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος θα έχει με τον Πατριάρχη Κωσνταντινουπόλεως στο Φανάρι. Θα προκύψουν άραγε ειδήσεις μετά τη συνάντηση αυτή; Θα δούμε…
