«Για την ενότητα της Ορθοδοξίας και για το καλό της Εκκλησίας της Κύπρου»…
Αυτό ήταν, σύμφωνα με τον ίδιο τον Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Κύπρου, το σκεπτικό πίσω από την αιφνιδιαστική απόφαση του να προχωρήσει, εν αγνοία των υπολοίπων μελών της Ιεράς Συνόδου, στην αναγνώριση του αυτοκέφαλου της αποσχισθείσας ουκρανικής Εκκλησίας.
Αν η εν λόγω, προσωπική, απόφαση του Αρχιεπισκόπου εξυπηρετεί τα καλώς νοούμενα συμφέροντα της Εκκλησίας της Κύπρου, είναι κάτι που θα το δείξει ο χρόνος. Εκείνο όμως που είναι εξόφθαλμο, είναι ότι η ενέργεια του ως τέτοια, κάθε άλλο παρά ενωτική μπορεί να χαρακτηριστεί. Μέχρι τη συγκεκριμένη αιφνιδιαστική ενέργεια του Αρχιεπισκόπου, η Εκκλησία της Κύπρου με τη στάση ουδετερότητας που τηρούσε γύρω από το ουκρανικό ζήτημα, έπαιζε όντως ένα εξισορροπιστικό ρόλο. Οι ανά τον κόσμο ορθόδοξοι Χριστιανοί, από Ανατολή μέχρι Δύση, διέκριναν στη σοφή εκείνη στάση της Ιεράς Συνόδου μια ελπίδα γεφύρωσης των διαφορών και αποκατάστασης της πραγματικής ενότητας στους κόλπους της Εκκλησίας. Εξάλλου ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος – και όχι κάποιος που μιλούσε εκ μέρους του, είχε δηλώσει ότι θ’ αναλάμβανε μια πρωτοβουλία που θ’ αποσκοπούσε στην αποκατάσταση των σχέσεων ανάμεσα στις αδελφές ορθόδοξες Εκκλησίες. Είχε ανακοινώσει ότι θα ερχόταν σ’ επαφή με τους επικεφαλής των εν λόγω Εκκλησιών, θ’ αντάλλασσε μαζί τους απόψεις, θα κατέθετε προτάσεις, θα εστίαζε σ΄ αυτά που ενώνουν κι όχι σ’ αυτά που χωρίζουν και γενικά θα έκανε, δήλωσε, ό,τι περνούσε από το χέρι του για να επικρατήσει στους κόλπους της Ορθοδοξίας η ενότητα που τόσο έχει ανάγκη.
Σε δηλώσεις του μετά την χειροτόνηση του Επισκόπου Αρσινόης ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος ουσιαστικά αναίρεσε τις υποσχέσεις που έδωσε, επικαλούμενος λόγους υγείας. Σίγουρα η υγεία του Χρυσόστομου του Β δεν είναι και η καλύτερη, αυτό είναι φανερό. Όμως ο Αρχιεπίσκοπος δεν εκπροσωπεί τον εαυτό του, αλλά τον θεσμό του προκαθημένου της Εκκλησίας της Κύπρου. Κοντολογίς, αν η υγεία του δεν του επέτρεπε να κάνει ταξίδια ή ακόμα και να έχει συναντήσεις, θα μπορούσε ν’ αναθέσει το καθήκον αυτό σ’ ένα άλλο μέλος ή μέλη της Ιεράς Συνόδου, τα οποία θα βρίσκονταν σε συνεχή επαφή μαζί του και θα τον εκπροσωπούσαν. Στο κάτω – κάτω της γραφής η πρωτοβουλία αποκατάστασης της ενότητας, αν και εξαγγέλθηκε από τον ίδιο, αντανακλά τη βούληση της Ιεράς Συνόδου ως σώμα. Οι Ιεράρχες, ως θνητοί, έρχονται και παρέρχονται, οι θεσμοί όμως παραμένουν!
Στις ίδιες δηλώσεις, ο Αρχιεπίσκοπος είπε ακόμη ότι σε περίπτωση που η πλειοψηφία της Ιεράς Συνόδου κρίνει λανθασμένη την απόφασή του ν’ αναγνωρίσει το αυτοκέφαλο της αποσχισθείσας ουκρανικής Εκκλησίας, θα την ανακαλέσει. Η δήλωση αυτή μαρτυρεί την προχειρότητα με την οποία πάρθηκε η απόφαση. Ταυτόχρονα δείχνει και μια υποτίμηση ή πιο ορθά, απαξίωση της Ιεράς Συνόδου από τον ίδιο τον προκαθήμενο της Εκκλησίας. Αλήθεια, τι εμπόδιζε τον Μακαριότατο να θέσει εκ των προτέρων τις σκέψεις του αυτές ενώπιον της Ιεράς Συνόδου; Γιατί δεν αποκάλυψε τις προθέσεις του κατά την τελευταία συνεδρία της Συνόδου, η οποία εξέτασε το θέμα της ουκρανικής Εκκλησίας; Τι μεσολάβησε από τη συνεδρία εκείνη μέχρι την αιφνιδιαστική απόφαση του για αναγνώριση του αυτοκέφαλου της ουκρανικής Εκκλησίας; Κάτω από ποιες συνθήκες πάρθηκε η εν λόγω απόφαση; Ήταν όντως αποκλειστικά δική του απόφαση ή πάρθηκε κατόπιν πιέσεων που ασκήθηκαν από το Φανάρι και τους πολιτικούς υπερατλαντικούς μέντορες του; Να θυμίσουμε απλώς ότι πριν δύο μόλις χρόνια ο κ. Χρυσόστομος με επιστολή του στον Ρώσο Πατριάρχη τον διαβεβαίωνε ότι η Ιερά Σύνοδος της Κύπρου δεν πρόκειται ποτέ (!) να υπαναχωρήσει από τη θέση αρχής και ότι δεν πρόκειται να προχωρήσει σε αναγνώριση της αποσχισθείσας ουκρανικής Εκκλησίας. Κι όμως, “πριν αλέκτορα φωνήσαι…” ο Προκαθήμενος έκανε στροφή 180 μοιρών, ικανοποιώντας πλήρως τις απαιτήσεις του Βαρθολομαίου και οδηγώντας την Εκκλησία της Κύπρου σε διάσταση με το 80% του ορθόδοξου κόσμου!
Και κάτι τελευταίο: Η Μόσχα εδώ και καιρό έχει διευκρινίσει ότι, καλώς ή κακώς, αντιμετωπίζει το θέμα της αναγνώρισης ή μη του αυτοκέφαλου της ουκρανικής Εκκλησίας από την Εκκλησία της Κύπρου ως πράξη πολιτική, ικανή να επηρεάσει τις σχέσεις της με το κυπριακό κράτος. Ο Αρχιεπίσκοπος ήταν ενήμερος της θέσης αυτής. Την έλαβε υπόψη ή πήρε την απόφαση του χωρίς να μετρήσει τις επιπτώσεις; Ή μήπως η απόφαση για αναγνώριση του Αυτοκέφαλου της ουκρανικής Εκκλησίας πάρθηκε εν γνώσει και με την έγκριση του προεδρικού;….
Τα ερωτήματα πολλά. Πολλά κι αναπάντητα. Πάντως από την αντίδραση αριθμού Συνοδικών συνάγεται το συμπέρασμα, ότι η απόφαση του Μακαριοτάτου δεν μπορεί να θεωρηθεί τελεσίδικη. Από την στιγμή που δεν υπάρχει επίσημη απόφαση της Ιεράς συνόδου, το θέμα παραμένει ανοικτό…
