Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει ανάγκη από… Πάπα! Της Ηλέκτρας Σαββίδη

Θα συμφωνήσω ότι η πανδημία του κορονοϊού δεν απειλεί την Ορθόδοξη χριστιανική πίστη, αλλά τους πιστούς…

Ωστόσο δεν μπορώ να πω το ίδιο για την ενότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία δυστυχώς φαίνεται να κρέμεται από μια κλωστή. Ο κίνδυνος για διάσπαση είναι πλέον ορατός και υπεύθυνος για τη δημιουργία αυτού του κλίματος δεν είναι άλλος από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο οποίος αντί να υπηρετεί τους εκκλησιαστικούς κανόνες, προτιμά να εμπλέκεται σε γεωπολιτικά παιχνίδια. Η απληστία που τον χαρακτηρίζει και η φιλοδοξία του να καταστήσει τον εαυτό του «πρώτο χωρίς ίσους» οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στη διάσπαση της Ορθοδοξίας, εξέλιξη που σίγουρα θα προκαλέσει μεγάλη χαρά στους υπεραντλαντικούς φίλους του. Η συμπεριφορά που επιδεικνύει ο Πατριάρχης σε μια σειρά από εκκλησιαστικά θέματα δημιουργεί ερωτηματικά στους πιστούς, οι οποίοι διακρίνουν σ’ αυτή στοιχεία που συνήθως συναντώνται σε αμαρτωλά πρόσωπα και όχι σε πνευματικούς ηγέτες…

Καταθέτω ορισμένα στοιχεία απλώς και μόνο για προβληματισμό: Μέχρι το 1990, όλα τα εκκλησιαστικά έγγραφα που αναφέρονται στο αυτοκέφαλο των Εκκλησιών τονίζουν την αρχή της ισότητας απέναντι στην εξουσία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Έτσι για παράδειγμα στη Συνοδική Πράξη για το αυτοκέφαλο της ελληνικής Εκκλησίας του 1850  ο Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης δεν διαδραματίζει ρυθμιστικό ρόλο. Αντίθετα υπάρχει αναφορά σε καλλιέργεια αδελφικών σχέσεων και σε ισότητα απέναντι στην κυριαρχία του Θεού. Το ίδιο περιεχόμενο έχουν και όλα τα άλλα αντίστοιχα έγγραφα που αναφέρονται στο αυτοκέφαλο της ρουμάνικης (1885), σέρβικης (1922), πολωνικής (1924), αλβανικής (1937), βουλγάρικης (1945) και γεωργιανής (1990) εκκλησιών. Πουθενά δεν γίνεται λόγος για πρωτοκαθεδρία του Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης. Η εικόνα όμως αλλάζει αμέσως μετά το 1991, όταν στον θρόνο αυτό ανεβαίνει ο Βαρθολομαίος.

Έτσι στη Συνοδική Πράξη για το αυτοκέφαλο των Εκκλησιών της Τσεχίας και της Σλοβακίας που συνομολογήθηκε το 1998 δεν βλέπουμε να γίνεται λόγος για ισότιμες σχέσεις. Αντίθετα το Φανάρι παρουσιάζεται να διαδραματίζει ρόλο ανώτατου εκκλησιαστικού δικαστηρίου, το οποίο έχει απόλυτη εξουσία πάνω στους κληρικούς της εν λόγω Εκκλησίας. Αποκορύφωμα της προσπάθειας επιβολής της πρωτοκαθεδρίας του Φαναριού αποτέλεσε βέβαια η Συνοδική Πράξη που αφορά την ούτω καλούμενη ουκρανική Εκκλησία που έγινε πέρυσι και που σαν αποτέλεσμα προκάλεσε τη διάσπαση της εν λόγω Εκκλησίας. Στο έγγραφο αυτό δεν υπάρχει αναφορά ούτε σε ανεξαρτησία, ούτε σε αδελφικές σχέσεις. Ο Βαρθολομαίος φαίνεται ν’ ακολουθεί την τακτική της διάσπασης και στην περίπτωση της  Εκκλησίας της Σερβίας, όπου ένεκα των δυσκολιών που αντιμετωπίζει στην επιβολή των θέσεων του, προσανατολίζεται στην αναγνώριση του αυτοκέφαλου των μαυροβούνιων διασπαστών…

Η «παπική» συμπεριφορά του Φαναριού ήταν ξεκάθαρη και στον τρόπο που αντιμετώπισε την πρωτοβουλία που ανέλαβε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων για άτυπη συνάντηση το Φεβρουάριο στην Ιορδανία με σκοπό τη συζήτηση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Ορθόδοξη Εκκλησία. Απορρίπτοντας την πρόσκληση και αδυνατώντας να δικαιολογήσει τη στάση του, ο Βαρθολομαίος πρόταξε την πρωτοκαθεδρία του και ισχυρίστηκε ότι μόνο αυτός δικαιούται δήθεν να συγκαλεί  Οικουμενικές συνόδους! Βέβαια στην προκειμένη περίπτωση δεν έγινε καν αναφορά σε σύνοδο, αλλά απλώς σε μια συνάντηση μεταξύ αδελφών Εκκλησιών…

Παρά τις αιτιάσεις του Φαναριού και τα εμπόδια που ύψωσαν οι υπερατλαντικοί σύμμαχοί του, η συνάντηση έγινε κανονικά. Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, το μόνο που βρήκε να πει το Φανάρι ήταν ότι στη συνάντηση έλαβαν μέρος μόνο έξι Εκκλησίες! Έξι εκκλησίες που ωστόσο εκπροσωπούν το 80% των Ορθοδόξων Χριστιανών του πλανήτη!

Το βασικό μήνυμα που έστειλε η συνάντηση του Αμάν και το οποίο το Φανάρι δυστυχώς αγνόησε, είναι η αγωνία, αλλά και η πίστη ότι η Ορθοδοξία μπορεί και πρέπει να μείνει ενωμένη. Μια ειδοποιός διαφορά και ταυτόχρονα συγκριτικό πλεονέκτημα της Ορθόδοξης Εκκλησίας απέναντι στον Καθολικισμό είναι η ικανότητα της να συσκέπτεται και να συναποφασίζει για σημαντικά ζητήματα. Όλοι ως ένα σώμα, ισότιμοι αδελφοί κάτω από την σκέπη του Θεού και μόνο.

Η Ορθοδοξία δεν έχει ανάγκη από ένα δικό της «Πάπα». Και αυτή είναι μια θέση αδιαπραγμάτευτη.

*Μεταπτυχιακή φοιτήτρια στη Μ. Βρεττανία